گروه اقتصاد – اولین کارگروه فرش استان با حضور استاندار کرمان، مسئولین سازمان صمت، رئیس اتاق کرمان و برخی فعالین حوزهی فرش برگزار شد. نشستی که در پایان نتیجهی مشخصی نداشت و به بازتکرار مسائل و مشکلات همیشگی فرش پرداخته شد.
متولی فرش در استان کیست؟
به گزارش خبرنگار فردای کرمان، استاندار کرمان در کارگروه فرش استان که عصر دوشنبه، دوم اردیبهشتماه، در محل سالن پیامبر اعظم استانداری برگزار شد، اظهار کرد: «دی ماه سال گذشته جلسهای با حضور مدیرعامل مرکز ملی فرش داشتیم که قرار شد دستورالعمل کارگروه فرش در استانها ابلاغ بشود و بر اساس آن این کارگروه را تشکیل بدهیم. با توجه به این که مراجعاتی داشتیم و دوستان نظراتی دربارهی فرش داشتند و میخواهیم بدانیم جایگاه فرش چیست این کارگروه را راه انداختیم علیرغم اینکه دستورالعمل آن به طور رسمی ابلاغ نشده است».
محمدجواد فدایی افزود: «دستورالعملی که ما بر اساس آن جلسه را تشکیل دادیم به صورت پیشنهاد یا پیشنویس به وزارت کشور داده شده و قرار است رسما ابلاغ شود».
استاندار کرمان خاطرنشان کرد: «در این جلسه بحثهای کلی خواهیم داشت و نظرات افراد حاضر در نشست را خواهیم شنید تا ببینیم چه پیشنهاداتی مطرح است و به چه شکل میتوان امور مربوط به فرش را انجام بدهیم».
وی با اشاره به شرح وظایف کارگروه گفت: «بند اولی که برای کارگروه مشخص کردند و موضوع مهمی است، اعمال مدیریت واحد است. باید مشخص شود الان متولی اصلی فرش و مسئول فرش در کرمان کیست؟
کسی که حداقل بر مواد اولیه، طرحها و رنگ نظارت داشته باشد».
فدایی ادامه داد :«اعمال مدیریت واحد بر کلیهی امور فرش سابقه داشته؛ انجمن، تعاونی، اتحادیه و شرکت فرش بوده و الان هم در کشور مرکز ملی فرش داریم. در حال حاضر هم باید متولی این کار مشخص شود».
وی یادآور شد: «متولی بودن یک شرط اصلی دارد، باید کسانی که در این زمینه کار میکنند به این متولی احساس نیاز بکنند و برای آنها فایده داشته باشد در غیر اینصورت از آن تبعیت نمیکنند. انجمن یا اتحادیه باید یا فایدهای داشته باشد یا اهرم قانونی داشته باشیم. مدیریت وقتی میتواند واحد باشد که یکی از این عوامل را داشته باشد».
فدایی خاطرنشان کرد: «در قدیم به عنوان مثال برندی با عنوان ارجمند داشتیم. ارجمند کسانی که متقاضی کار بودند را به کار می گرفت. الان اینطور نیست و بخش عمدهای از آن هم به فرهنگ برمیگردد. قبلا آقای ارجمند به بازاری توجه میکرده که این بازار کیفیت مطلوب مورد نظرش بوده و این کیفیت مطلوب را هم رعایت میکرده و کسی هم که بیکار بوده به این نوع کار کردن تن میداده، الان طرف حاضر است بیکار باشد ولی نمیرود تحت یک برند قالی ببافد».
وی در خصوص پیشنهاد مطرح شده برای استاندارد فرشهای دستباف، گفت: «می توانیم استاندارد اجباری را برای فرش دستباف اعمال کنیم. هر فرشی که تولید میشود وقتی می تواند وارد بازار شود که مهر استاندارد بگیرد».
استاندار کرمان دربارهی جلوگیری از صادرات پشم سیرجان و خروج آن از استان نیز که از سوی یکی از حاضران مطرح شد، اظهار کرد: «ممکن است جلوی صاردات را بگیریم و داخل هم استفاده نشود و بازار پشم هم خراب شود».
وی در خصوص پیشنهاد مطرح شده برای راهاندازی کارخانهی ریسندگی و رنگرزی نیز یادآور شد: «کسی با متقاضی کارخانهی ریسندگی و رنگرزی مخالفت نمیکند و وام آن هم تامین میشود اما وام وثیقه میخواهد، ما در چارچوب قوانین میتوانیم حمایت کنیم حمایت به معنی این نیست که بانکها وثیقه نگیرند چون نه در اختیارات من هست و نه منطقی است».
فدایی همچنین اظهار کرد: «جلوگیری از خروج پشم خلاف عرضه و تقاضا است».
استاندار کرمان در پایان این نشست گفت: «بحثهای مفیدی بود اگرچه به جمعبندی مشخصی نرسیدیم، جلسهی بعد را ظرف دو هفته آینده میگذاریم تا بحثها را فراموش نکنیم».
وی تاکید کرد: «هدف این کارگروه افزایش تولید باکیفیت است، یعنی ما میخواهیم تولید فرش را رونق بدهیم تا استان هم درآمد بیشتری داشته باشد و هم اشتغال بیشتری، منتها با کیفیت. افزایش تولید و اشتغال وقتی موفق است که با کیفیت باشد».
فدایی از اعضای جلسه خواست تا برای نشست بعدی به این سوال پاسخ دهند که «راهکار افزایش تولید و اشتغال در صنعت قالی چیست؟ و دولت و بخش خصوصی هر کدام باید چکار کنند».
قالیبافان بیمۀ مشاغل آزاد میشوند!
مدیرکل تامین اجتماعی استان کرمان نیز در این نشست با اشاره به بیمهی قالیبافان و صنایعدستی شناسهدار، گفت: «در حال حاضر، کسانی که قبلا بیمهی تامین اجتماعی شدند و از قبل به عنوان بیمهپرداز سازمان تامین اجتماعی بودند هفت درصد به سازمان تامین اجتماعی پرداخت میکنند و 20 درصد آن به حساب بدهی دولت گذاشته میشود چون نرخ بیمه 27 درصد است».
حسینی ادامه داد: «دولت سال 94 به اندازهی افرادی که در سازمان تامین اجتماعی بیمه شدند و تعداد آنها در کل کشور بالای 400 هزار نفر بود، در بودجه پیشبینی و به سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد همان افرادی که از قبل بیمه شدند را ادامه بدهد و کسی را جدید بیمه نکند».
وی افزود: «در حال حاضر نیز به همین شکل است، کسانی که در صنایعدستی شناسهدار و قالیبافی فعالیت دارند میتوانند از طریق سازمان تامین اجتماعی بیمهی حرف و مشاغل آزاد با نرخ 18 درصد بشوند، یا اگر خانهدار هستند بیمه خانهداری بشوند. اگر هم به صورت کارگاهی اداره میشوند یعنی دارای مجوز هستند و به صورت کارگر و کارفرما هستند میتوانند از معافیت سهم 20 درصد دولت برخوردار شوند».
مدیر کل تامین اجتماعی استان کرمان گفت: «در استان کرمان در حال حاضر 15 هزار و 300 نفر بیمهی قالیبافی و صنایعدستی شناسهدار هستند که ماهیانه هفت درصد پرداخت میکنند و 20 درصد آن به حساب بدهی دولت گذاشته میشود».
بافت 14هزار مترمربع فرش توسط مددجویان
مدیر کل کمیته امداد امام خمینی(ره) استان کرمان نیز با بیان اینکه در حال حاضر نزدیک به سه هزار و 800 قالیباف در زیرمجموعهی کمیته امداد مشغول فعالیت هستند، اظهار کرد :«سعی کردیم همهی قالیبافان را بیمه کنیم اما 400 نفر مشکل بیمه دارند».
صادقی همچنین با بیان اینکه در سال 97 حدود 14 هزار مترمربع فرش توسط مددجویان کمیته امداد بافته شده است، خاطرنشان کرد: «نزدیک به 17 میلیارد تومان فروش داشتیم».
وی افزود: «اگر میخواهیم فرش کرمان از نظر کیفی و کمی توسعه پیدا کند باید سه اصل نقشهی مرغوب و مطابق سلیقهی بازار، مواد اولیهی مرغوب و بازار را به صورت تلفیقی نظارت کنیم».
صادقی در خصوص اجرای کارگاههای متمرکز در کمیته امداد نیز گفت: «در کمیته امداد امکان دایر کردن کارگاه بافت متمرکز وجود ندارد زیرا ما به سمت مشاغل خرد و خانگی پیش میرویم. اما اگر بتوانیم مدیریت و نظارت داشته باشیم میتوان تولید باکیفیت داشت».
وی ادامه داد: «به نظر من بهتر است ساز و کاری که در اداره صمت وجود دارد را تقویت کنیم، یک پروتکل برای آن تعریف و از مصوبات آن تمکین شود».
مدیر کل کمیته امداد استان کرمان همچنین خواستار ارائهی بستههای تشویقی به کسانی که میخواهند در زمینهی فرش فعالیت کنند، شد.
دولت نقش نظارتی داشته باشد
رئیس اتاق کرمان نیز در این نشست با اشاره به راه اندازی خوشه فرش توسط شرکت شهرکهای صنعتی و اتاق کرمان، گفت: «بهتر است در چهار زمینهی طراحی، مواد اولیه، تولید فرش و بازاریابی یک جمع بندی داشته باشیم و آن را به عنوان دستور کار جلسهی بعدی بگذاریم». سیدمهدی طبیبزاده افزود: «در شرکت شهرکهای صنعتی مطالعهی خیلی خوبی شد، مجری آدم توانمندی بود و به خوبی این مسائل را استخراج کرد و الان شرکت شهرکها موظف است که نتیجهی این تحقیق را به متولی واگذار کند».
وی یکی از کارهای انجام شده توسط اتاق و شرکت شهرکهای صنعتی را ایجاد یک سالن متمرکز در نمایشگاه بینالمللی فرش بیان کرد و ادامه داد: «قبلا در هر سالن یک غرفه از کرمان بود اما اتاق به کمک شهرکها در سال اخیر، غرفههای کرمان را در یک سالن متمرکز کرد».
طبیبزاده یادآور شد: «باید برنامهریزی کنیم که یک سالن به فرش کرمان اختصاص پیدا کند زیرا پتانسیل آن وجود دارد و ما این دو سال نتیجهی بسیار خوبی گرفتیم».
وی بیان کرد: «موزه ملی فرش هم که قرار بود تا یک سال بازسازی شود هم جای خیلی خوبی میتواند باشد. ضمن این که باید جشنواره فرش را هم مثل سایر جشنوارهها در کرمان طراحی کنیم ما هم کمک میکنیم که در شهریور برگزار شود».
رئیس اتاق کرمان افزود :«قرار بود مرکز حراجی با حضور هنرمندان بزرگ کشور برگزار شود تا فرشهای عتیقه و ارزشمند آنجا به نمایش گذاشته شود و به این وسیله، ثروتمندان خریدار فرش در کرمان جمع شوند و بتواند یک تحولی در فرش ایجاد کنیم».
وی ضمن مخافت با متولی بودن دستگاه دولتی، گفت: «دستگاه دولتی باید نظارت و سیاستگذاری کند. در قدیم فرش کرمان دست بخش خصوصی بوده و هویت داشت، از زمانی که دولت وارد شد کار به این جا رسید». طبیبزاده ادامه داد: «بهتر است یک تشکل یا اتحادیهی فرش یا انجمنی که اتاق تشکیل داده متولی کار شود و دستگاه دولتی سیاستگذار و ناظر باشد».
طبیبزاده خاطرنشان کرد: «ادارهی فرش یا مرکز ملی فرش باید نقش تنظیمکننده داشته باشد و کار را به عهدهی بازار بگذارد تا مکانیزم عرضه و تقاضا کیفیت را تعیین کند».
وی بیان کرد: «از زمانی که دخالتهای بیمورد در فرش کرمان اتفاق افتاد و مکانیزم عرضه و تقاضا بر هم زده شد، این مشکلات پیش آمد. باید آن را رها کنند. وقتی استاندارد از سمت بازار تعریف شود بافنده هم خودش را تنظیم میکند. تا زمانی که این دخالتهای بیمورد باشد حرفهای 30 سال پیش 30 سال بعد هم زده میشود».
رئیس اتاق کرمان خواست تا نقش نظارتی و تنظیمکننده به دولت و نقش اجرایی کنترل کیفیت و استاندارد به بخش خصوصی سپرده شود.
ایجاد کارگاههای متمرکز قالیبافی
مدیر کل صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز با اشاره به تشتت مراکز نظارت بر فرش، گفت: «این مشکل منجر به دستورالعملی که الان پیشنویس آن آماده و پیشنهاد شده، گردیده و پیشنهاد داده شده که همهی اینها با مرکزیت اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت انجام شود».
مهدی حسینینژاد افزود: «الان بهزیستی، کمیته امداد و شرکت شهرکهای صنعتی هر کدام به عنوان یک متولی کار را دنبال میکنند و همه کارهایی انجام دادند که ماحصل آن این بود که سال گذشته 30 میلیون دلار صادرات فرش استان بود اما تا 100 میلیون دلار که قبلا بوده خیلی فاصله داریم».
وی خواستار متمرکز شدن کارگاههای قالیبافی شد و اظهار کرد :«در یزد 35 کارگاه متمرکز فرش درست کردند و سال گذشته 135 هزار مترمربع فرش د راین مراکز بافته شده است».
حسینینژاد تاکید کرد: «در قالب کارگاههای متمرکز میتوان بافت فرش را استانداردسازی کرد».
وی با اشاره به وجود 40 هزار بافنده در استان، گفت: «رصد آنها به صورت تک تک امکانپذیر نیست اما با متمرکز شدن کارگاهها میتوان کار را رصد و شناسنامهدار کرد».
ثبت طرح قالی کرمان به نام تبریز و اصفهان
نماینده شرکت شهرکهای صنعتی در کارگروه فرش استان نیز اظهار کرد: «ما مدلی را در کشور دنبال می کنیم به نام مدل توسعهی خوشهای که کلیهی کسب و کارهایی که بر اساس مزیت منطقهای شکل گرفته را میتوان با این مدل توسعه داد».
وی افزود: «فرش یکی از کسبوکارهایی است که در استان کرمان بر اساس مزیت منطقهای شکل گرفته و متاسفانه بعضی جاها با مشکل مواجه است».
وی با بیان این که شرکت شهرکهای صنعتی سه سال به موضوع فرش ورود کرده است، گفت: «از جمله کارهای خوبی که در بخش توسعهی خوشهای انجام شد بحث نمایشگاه فرش تهران بود که از حالت جزیرهای که هر کدام از تولیدکنندگان یا فروشندگان یک غرفهی جداگانه میگرفتند، خارج شد و سال گذشته 300 متر فضا در یکی از بهترین سالنهای فرش تهران به صورت منسجم ایجاد و فرش با برند کرمان آنجا پرزنت شد».
وی با اشاره به برگزاری جشنوارهی فرش کرمان در سال گذشته با همکاری اتاق کرمان، یادآور شد: «در حال انجام پروژهی هویتسازی نقوش فرش کرمان با همکاری دانشگاه باهنر هستیم».
نماینده شرکت شهرکهای صنعتی در کارگروه فرش استان مشکل اصلی را تامین مواد اولیهی مرغوب بیان کرد و گفت: «این مشکل دارد فرش کرمان را به سمتی میبرد که در نهایت به عنوان یک فرش بیکیفیت شناخته میشود».
وی خاطرنشان کرد: «از این پس در کلیهی نمایشگاهها، بحثهای جشنواره، بازدید و ثبت برند، شرکت صنعتها بودجه دارد و میتواند در این زمینه هزینههایی را هم داشته باشد».
وی افزود: «طراحی قالی کرمان نیز در حال نابودی است زیرا این طرحها دستکاری میشوند و به اسم تبریز و اصفهان ثبت میشود. طراحیهای فرش کرمان ثبت نشده که در این راستا هم شرکت شهرکها میتواند حرکت کند».
حدود 2 هزار نفر آموزش دیدهاند
نماینده اداره کل فنی و حرفهای استان نیز گفت: «سال گذشته حدود 400 هزار نفرساعت آموزش در کل استان در حوزهی فرشبافی، بهبافی و مسائل مربوط به آن انجام شده است».
ملامحمدی افزود: «حدود دو هزار نفر آموزش دیدهاند که طیفهای مختلفی از جمله دانشآموزان را شامل میشود».
در این جلسه، برخی فعالان و استادان دانشگاه فرش نیز مطالبی را مطرح کردند که در گزارش دیگری در سایت در دسترس است./ پ
عکس: روابط عمومی استانداری کرمان
نظر خود را بنویسید