گروه جامعه ـ در راستای ایده‌ای که برای تبدیل کرمان به یک شهر هوشمند دنبال می‌شود، قرار است هوشمندسازی چهارراه طهماسب‌آباد انجام شود، این تصمیم اگرچه به تصویب شورای راهبری مدیریت توسعه‌ی استان رسیده، اما همچنان مورد انتقاد برخی کارشناسان است.
ماجرا از آنجا آغاز شد که در شورای راهبری مدیریت توسعۀ استان کرمان در تاریخ 18 خردادماه امسال، تصمیم گرفته شد تا برای هوشمندسازی شهر، از چهارراه طهماسب‌آباد شروع کنند.
همان روز، محسن صانعی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان و مشاور استاندار در امور دولت الکترونیک و شهر هوشمند در پاسخ به خبرنگار «فردای‌کرمان» درباره‌ی اتفاقاتی که قرار است در چهارراه طهماسب‌آباد رخ بدهد توضیح داد. او گفت: «این چهارراه یکی از پایلوت‌های شهر برای هوشمندسازی است و آنچه باید در آن تا دو ماه آینده انجام شود هوشمندسازی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی در این منطقه است». وی افزود: «در این راستا، در مرحله‌ی اول زمان سبز و قرمز بودن چراغ‌ها متناسب با ترافیک لاین‌های مختلف تنظیم می‌شود به‌طوری که کم‌ترین معطلی برای خودروها ایجاد شود». وی ادامه داد: «در این طرح، خودروهای امدادی مثل آمبولانس و آتش‌نشانی باید اولویت داده شوند و قبل از این‌که به چهارراه برسند باید با تنظیم چراغ‌ها مسیر آن خودروها باز شود و این‌طورنباشد که پشت ترافیک متوقف شوند».
وی با بیان این‌که سپس خودروهای عمومی مثل اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها اولویت پیدا می‌کنند، ادامه داد: «در مجموع زمان چراغ‌ها طوری می‌شود که کم‌ترین معطلی و زمان انتظار در وهله‌ی اول برای خودروهای امدادی، سپس عمومی و در مرحله‌ی آخر خودروهای شخصی ایجاد خواهد شد».
صانعی تصریح کرد: «در عین‌حال، این چراغ‌ها با چهارراه‌های مجاور طهماسب‌آباد باید هماهنگ شوند که در مرحله‌ی بعدی طرح تحقق می‌یابد اما در پایلوت فقط همین چهارراه را مدنظر داریم».
پس از این بود که علیرضا حکاک‌زاده، مشاور ترافیک شهردار و دبیر پیشین شورای ترافیک استان به این تصمیم واکنش داد و به «فردای‌کرمان» گفت که هوشمندسازی چهارراه طهماسب‌آباد دستاوردی ندارد و یادآوری کرد که نگاه نقطه‌نگر به شهر هوشمند سرآغاز یک خطای دیگر در این شهر است.
اکنون، «محمد میرحسینی»، رئیس سابق اداره ایمنی و ترافیک اداره کل حمل‌و نقل و پایانه‌های استان (که اکنون این اداره کل عنوان اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای گرفته) نظر خود را درباره‌ی این تصمیم شورای راهبری مدیریت توسعۀ استان کرمان در قالبی یادداشتی اعلام می‌‌کند. میرحسینی دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته‌ی مهندسی عمران، گرایش برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و ترافیک از دانشگاه صنعتی‌شریف است و تاکنون مسئولیت‌های متعددی از جمله مسئول پروژه‌های مطالعاتی ترافیک در شرکت مطالعات جامع حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران را برعهده داشته، در دوره‌ای هم مدیرکل حمل‌ونقل و پایانه‌های استان بوده و اولین دوربین‌های کنترل سرعت متوسط در کشور در زمان مسئولیت او در جاده‌های استان کرمان راه‌اندازی و فعال شده و در زمینه‌ی هوشمندسازی دانش و تجربه دارد. متن یادداشت او را که در اختیار «فردای‌کرمان» قرار داده در ادامه می‌خوانید:
«امروزه در فضای کاری و زندگی جدید با ابعاد و کیفیت پیچیده‌ی آن استفاده از فناوری‌های نو مفید و گاهی اوقات ضروری است. مسئله‌ی ترافیک و استفاده از سامانه‌های هوشمند مدیریت آن (ITS) نیز مشمول همین نکته است اما بررسی و مطالعه‌ی هوشمندانه‌ی پروژه‌ها و تعیین ضرورت چگونگی استفاده از آن شاید ضروری‌تر از نفس استفاده از این نوع سامانه‌هاست.
سامانه‌های هوشمند به‌منظور مدیریت عرضه و تقاضای حمل‌ونقل و با اهدافی مانند افزایش بهره‌وری ظرفیت معابر و تقاطع‌ها، ناوگان حمل‌ونقل و یا افزایش ایمنی ترافیک و ... به‌کار گرفته می‌شوند.
من در جریان جزئیات مذاکرات انجام شده در شورای راهبری مدیریت توسعه استان نیستم و نمی‌دانم آیا این پروژه از نظر توجیه فنی و اقتصادی و هم‌چنین اولویت‌بندی موقعیت نصب مطالعه شده است یا خیر؟ اما برداشت من از گزارش جلسه و هم‌چنین وضعیت فعلی تقاطع طهماسب‌آباد این است که پیشنهاد دهندگان این پروژه، صرفا با در نظر گرفتن یک‌سری اهداف کلی، مانند روان شدن ترافیک، کاهش تصادفات، افزایش سهم حمل‌ونقل عمومی از تردد روزانه‌ی شهروندان و ... با استفاده از آمار و اطلاعات غیردقیق تحلیل و نتیجه‌گیری کرده‌اند؛ چرا که تقاطع مورد نظر در ساعات اوج ترافیک در وضعیت فوق‌اشباع قرار دارد و سامانه‌ی هوشمند ترافیک، در حالی که طول صف خودروها در خیابان‌های منتهی به تقاطع، به ده‌ها متر می‌رسد کارآیی نخواهد داشت و نصب پل‌های عابر پیاده مناسب و صحیح و نه مشابه آنچه که فعلا وجود دارد در این تقاطع که محل تمرکز کلینیک‌ها و مراکز درمانی شهر است و عابرین پیاده به‌تعداد زیاد و بعضا ناتوان و بیمار قصد عبور و مرور از عرض معابر را دارند، برای افزایش ایمنی بسیار کاراتر است.
نکته‌ی بسیار مهم و قابل توجه این است که برنامه‌ریزی نصب و بهره‌برداری از سامانه‌ی هوشمند ترافیک بایستی در گستره‌ی شهر، مناطق شهری و یا کریدورهای شهری و نه به‌صورت نقطه‌ای انجام شود که به‌طور مثال، در طول کریدور زمان‌بندی چراغ‌ها به‌نحوی با سرعت متوسط ترافیک تنظیم شود که خودروها با کم‌ترین زمان فاز قرمز چراغ‌های راهنمایی و رانندگی روبه‌رو شوند و اصطلاحا در یک موج سبز حرکت کنند و لازمه‌ی آن، طراحی و پیش‌بینی معماری سامانه در گستره‌ی موردنظر است تا برنامه‌ی توسعه‌ی آینده‌ی این سامانه از نظر عملکردی و هم‌چنین نوع فناوری سخت‌افزاری و نرم‌افزاریِ مورد استفاده هم‌خوانی داشته باشد.
بنابراین، طراحی و نصب این سامانه در یک تقاطع، حتی به‌صورت پایلوت هم، فاقد توجیه فنی و اقتصادی است و به‌جای اجرای آن به‌صورت آزمون‌وخطا در یک تقاطع شهر، بررسی عملکرد این سامانه که در موارد مشابه، در برخی کلان‌شهرهای کشور در حال بهره‌برداری است با هزینه‌ی بسیار کم‌تر امکان‌پذیر و موجه‌تر است.
قبل از این همه، باید دید که آیا از امکانات و ظرفیت‌های مدیریت ترافیک موجود شبکه‌ی معابر شهری به‌خوبی استفاده شده است یا خیر؟ به‌طور مثال، هنگام تردد در سطح شهر، مکررا شاهد عبور خودروهای متخلف در ساعات شب و روز از چراغ قرمز تقاطع‌هایی هستیم که مجهز به دوربین‌های نظارتی مستقر در چهارراه هستند و برخی تخلفات دیگر نیز، جلوی چشم دوربین در حال وقوع است و متاسفانه به‌نظر می‌رسد تعداد آن نیز در حال افزایش است. در صورتی که با استفاده‌ی بهینه از سامانه‌ی نظارتی موجود و اعمال قانون به‌طور جدی مسلما تعداد تخلفاتی که منجر به ازدحام بی‌مورد و هم‌چنین وقوع تصادفات می‌شود، کاهش می‌یابد».
*برای مطالعه‌ی جزییات دو گزارش پیشین درباره‌ی هوشمندسازی طهماسب‌آباد، می‌توانید بر واژه‌ی «طهماسب‌آباد» در پایین همین صفحه کلیک کنید.
نظر خود را بنویسید