آرزو می‌کنم این رویداد تکرار نشود!

گروه جامعه – «رویداد هنری حافظه چوب» با حضور هنرمندان کشوری در کرمان در حال برگزاری است؛ این رویداد که از 22 تیرماه آغاز شده تا 28 تیرماه ادامه دارد. به همین بهانه با عماد محسنی تکلو دبیراجرایی این رویداد گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

به گزارش فردای کرمان، معاون سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری کرمان و دبیر اجرایی «رویداد حافظه چوب» در گفت‌وگو با فردای کرمان با اشاره به آغاز شکل‌گیری این رویداد، اظهار کرد: «مرگ درخت یک اتفاق تلخ اجتناب‌ناپذیر است. در کرمان به دلیل این‌که کشت درختان کاج در دوره‌های خیلی گذشته، یعنی 50 تا 70 سال پیش، اتفاق افتاده یک تعداد درخت کاج که عمرشان غالبا از 60 تا 70 سال به بالا بوده، به عنوان مثال در کتابخانه ملی به دلایل مختلف دچار خشکیدگی شدند».
وی ادامه داد: «رویه‌ی ثابت این بوده که درخت را وقتی خشک می‌شد می بریدند و حذف می‌کردند و جای خالی آن همیشه می‌ماند و وقتی یک درخت از جایی حتی خشک شده آن حذف می‌شود جای خالی آن خیلی به چشم می‌آید».
محسنی‌تکلو افزود: «ما تصمیم گرفتیم جای خالی درخت را با یک اثر هنری دیگر پر کنیم که در واقع هم خلاء بعد از خشک شدن درخت را رفع کرده باشد، هم یک اثر هنری خلق کرده باشیم و هم این‌که یک پاسداشتی باشد از درختی که 60 تا 80 سال روی سر مردم سایه انداخته تا به راحتی آن را فراموش و حذف نکنیم».
وی با بیان این‌که زمان انتشار فراخوان حدود 30 درخت مد نظر ما بود، گفت: «بعدا متوجه شدیم که درختان نارون خیلی قابلیت کار کردن ندارند به دلیل این‌که مبتلا به کرم خراط و آفات چوبخوار بودند و چوب آن‌ها غیرقابل استفاده است و هر کاری هم که روی آن ساخته شود در نهایت ماندگار نیست».
معاون سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری کرمان با اشاره به این‌که اغلب درختان رویداد که توسط هنرمندان روی آن‌ها کار انجام می‌شود درختان کاج کتابخانه ملی هستند، اظهار کرد: «فقط یک درخت نارون در بلوار جمهوری است که آقای الله‌خانی روی آن کار می‌کند و یک درخت سرو نقره‌ای در چهارراه طهماسب‌آباد است که آقای حسین کهفی، هنرمند یزدی روی آن کار می‌کند».
وی ادامه داد: «یک درخت در پارک مادر است که آقای شیردل کار می‌کند و یک درخت هم در میدان شورا است که خانم امینی‌پناه روی آن کار می‌کند».
محسنی‌تکلو خاطرنشان کرد: «کسانی که روی درختان کار می‌کنند غالبا کرمانی هستند منتها از تهران آقایان مرادیان، رنگ‌چی، نظیری، محسنی و سالارمحمدی آمدند، آقای کهفی از یزد آمده و آقای شیردل هم مشهدی است».
وی با بیان این‌که پس از اعلام فراخوان رویداد، حدود 150 طرح از 50 هنرمند به دست ما رسید، گفت: «از بین این طرح‌ها 16 هنرمند برای اجرای اثر انتخاب شدند، بعضی از هنرمندان یک اثرشان انتخاب شد و بعضی از هنرمندان چند اثرشان انتخاب شد که با همکاری و صحبت با هنرمند، یکی از آن طرح‌ها را انتخاب کردیم که هر هنرمند فقط یک طرح را اجرا کند تا در یک هفته فرصت داشته باشیم کار را تمام کنیم».
دبیراجرایی «رویداد حافظه چوب» یادآور شد: «در کمیته انتخاب طرح استاد حمید شانس حضور داشتند که در داوری نهایی هم حتما حضور دارند و آقایان یزدانپناه، محمد خضری و افشین محمودی نیز بودند؛ آقای مصطفی موحدی‌نیا هم جزو این هیات بودند اما آن روز غیبت داشتند و نتوانستند در داوری حضور داشته باشند».
وی در خصوص پیش‌بینی کیفیت انجام کارها، گفت: «یک تعدادی مسلما برای ما قابل پیش‌بینی است که کارهای خوبی خواهند شد مثل کار آقای مرادیان که هنرمند بین‌المللی شناخته‌شده‌ای است و حداقل در هفت سمپوزیوم ایتالیا شرکت کرده است، ایشان در فراخوان حضور نداشتند و خودمان دعوت کردیم که حضور داشته باشند، آقای مرادیان داور رویداد هم هستند و ورک‌شاپ هم برگزار می‌کنند، چون مدعو هستند و در فراخوان شرکت نکردند و جزو داوران هم هستند کار خودشان خارج از مسابقه است».
محسنی‌تکلو افزود: «آقای حمید شانس به نمایندگی از هیات انتخاب، به اضافه‌ی آقای مرادیان و آقای شهریار رضایی در گروه داوری قرار دارند؛ این سه نفر داوری می‌کنند و به اثر برتر جایزه‌ی ویژه‌ی درویش‌خان، تندیس ویژه‌ی جشنواره و جایزه‌ی نقدی اهدا می‌شود».
وی با بیان این‌که بعد از اجرای تمام کارها اثر برتر انتخاب و در اختتامیه معرفی می‌شود، اظهار کرد: «برای هر شرکت‌کننده در این رویداد یک هدیه در نظر گرفتیم که در این رویداد شرکت کنند و هزینه‌ی متریال را هم خودمان پرداخت می‌کنیم، جایزه‌ی ویژه‌ی درویش‌خان علاوه بر این هدیه است که به اثر برتر تعلق می‌گیرد».
معاون سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری کرمان درباره‌ی اتمام به موقع کارها یادآور شد: «بعضی از هنرمندان کارشان را به موقع می‌رسانند ولی بعضی جای نگرانی است، به جز یکی دو تا من نگران بقیه نیستم».
وی ادامه داد: «روز پنج‌شنبه پایان کار است و کسانی که کارشان ناتمام است قطعا تعهد دارند که کارشان را تمام کنند اما دیگر در جایزه شرکت داده نخواهند شد».
محسنی‌تکلو در پاسخ به این سوال که «اگر ایده‌ای را که هنرمندان ارایه داده‌اند در انجام آن توانایی نداشته باشند یا بد کار کنند شما چه برنامه‌ای دارید»؟ گفت: «ما به رزومه‌ی هنرمند اعتماد کردیم و مخصوصا در ردیف جلو خیلی دقت کردیم کسانی باشند که رزومه‌ی قابل قبولی داشته باشند».
وی افزود: «هنرمندانی بودند که ایده‌های خلاق‌تری هم داشتند و ممکن بود از ایده‌هایی که الان در حال اجرا است ایده‌های خلاق‌تری هم باشد. ما کمکی که از آقای شانس گرفتیم این بود که اکثر هنرمندان را می‌شناخت. ما نسبت به هنرمندان تهرانی مثل رنگ‌چی، محسنی و پورکمالی شناخت نداشتیم و آقای شانس این کمک را به ما کرد که شناخت پیدا کنیم کدام هنرمندان هستند که توانایی انجام این کار را دارند».
دبیراجرایی «رویداد حافظه چوب» در پاسخ به این سوال که برای انتخاب ایده‌ها چه ویژگی‌هایی مد نظر قرار گرفت؛ خاطرنشان کرد: «ایده‌ها بر اساس تم فکری فراخوان که در فراخوان هم به آن اشاره کرده بودیم، انتخاب شدند».
وی بیان کرد: «تم فکری فراخوان با نگاهی به باغ سنگی سیرجان و شخص درویش خان و حفظ زندگی در درختان خشک بود».
محسنی‌تکلو درخصوص محتوای طرح‌ها نیز گفت: «به عنوان مثال بعضی‌ها سعی کردند درختی را در دل کار نشان بدهند به معنای تولدی دوباره، با متریال دیگری که درخت را با فرم و حالت انتزاعی دیگری نشان دهند، مواردی بوده که روی قداست درخت تاکید می‌کند، در طرحی تداوم حیات درخت را نشان می‌دهد. این محتواها بعد از اتمام کار، بیشتر خودش را نشان می‌دهد».
خبرنگار فردای کرمان گفت: «برگزاری این سمپوزیوم‌ها از برنامه‌هایی است که برای شهرداری‌ها هزینه دارد و کار می‌برد، آیا شما تمهیداتی اندشیده‌اید که یک نوع ماندگاری از طریق آموزش دادن یا دعوت از دانشکده‌ها یا آموزشکده‌هایی که کار هنری انجام می‌دهند، ایجاد کنید و هنرجویان آن‌ها در این جشنواره شرکت کنند؟».
معاون سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری کرمان پاسخ داد: «اولا مجسمه‌های شهری از دو جهت در معرض آسیب هستند یکی آسیب‌های محیطی مثل باد، باران، رطوبت و آفتاب و یکی آسیب‌های اجتماعی، یعنی مردم به آن‌ها آسیب می‌زنند».
وی ادامه داد: «در مورد اول ما تحقیق زیادی کردیم که مجسمه‌ی چوبی را به چه شکل می‌توان حفظ کرد، روش‌های مختلفی وجود داشت که بهترین روش این است از یک ماده‌ی مخصوص شیمیایی که روی چوب کار می‌شود و ماده‌ی نسبتا گران‌قیمتی است استفاده کنیم که ماندگاری مجسمه را 15 سال افزایش می‌دهد».
محسنی‌تکلو خاطرنشان کرد: «در بخش آسیب‌هایی که از طریق مردم ممکن است وارد شود دو کار می‌توانیم انجام دهیم اول این‌که خود سمپوزیوم به این شکل وقتی جلوی چشم مردم برگزار می‌شود و آن‌‌ها زحمتی که بابت کار کشیده می‌شود را می‌بینند حس تعلقی که قرار است در نگهداری آن ایجاد شود تقویت می‌شود و مردم همکاری بیشتری خواهند داشت».
وی افزود: «جدای از آن سعی داریم معرفی و رزومه‌ی هر اثر را کنار آن به شکل ماندگاری نصب کنیم که هر کس می‌آید و می‌بیند یک آشنایی با زحمت و هزینه‌ای که بابت ساخت این آثار کشیده شده داشته باشد و یک مقدار آن هم تاثیراتی داشته باشد».
دبیراجرایی «رویداد حافظه چوب» بیان کرد: «در حین این رویداد هم یکسری ورک‌شاپ‌هایی برگزار می‌شود تا با مردم ارتباط بگیریم و کارکرد موسیقی زنده هم این است که مردم بیایند و صحبت کنند و با هنرمندان تعامل داشته باشند تا در ماندگار بودن این آثار هم کمک بدهند».
وی در پاسخ به این سوال که آیا قبلا مشابه این کار انجام شده؛ گفت: «در شهرداری اصفهان چند هنرمند روی چند درخت یک چنین کارهایی انجام دادند. در شهرداری تهران هم دو دوره جشنواره‌ای به اسم درختستان برگزار شد که از هنرمندان دعوت می‌کردند تا روی درختان کار کنند اما به این شکل که رویداد باشد و هنرمندان ظرف یک هفته در یک تم سپوزیوم روی یکسری درخت کار کنند در ایران مسبوق به سابقه نبوده و برای اولین بار دارد انجام می‌شود».
محسنی‌تکلو توضیح داد: «در تهران به این شکل بود که فراخوان می‌دادند و می گفتند تا تاریخ مشخصی کارها را نصب کنند، یک‌جا نبوده و داوری هم نمی‌شده و صرفا هزینه‌ای به هنرمند پرداخت می‌شده برای این که کار را روی درخت انجام دهد».
وی با اشاره به برنامه‌هایی برای آشنایی کارشناسان شهرداری‌های استان با این رویداد، اظهار کرد: «از کارشناسان شهرداری‌های دیگر استان برای دیدن این کار و تعامل با هنرمندان دعوت کردیم زیرا ممکن است آن‌ها نکاتی را بگویند که هنرمندان در جریان آن نباشند، مثل این‌که هویت این درخت چه بوده و چه زمانی کاشته شده؛ هنرمندی که این‌جا کار می‌کند اگر بداند این درختی که روی آن کار می‌کند چه زمانی کاشته شده و چه‌طور نگهداری شده خیلی تاثیر دارد».
خبرنگار فردای کرمان سوال کرد: «آیا قرار است این سمپوزیوم تکرار شود»؟ محسنی‌تکلو پاسخ داد: «من آرزو می‌کنم دیگر تکرار نشود چون باید درخت خشک شود تا ما مجبور باشیم چنین رویدادی را برگزار کنیم ولی فکر می‌کنم که با فاصله‌ی زیاد تکرار شود. اما هر دوره‌ای که برگزار شود ما با یک تعداد درخت خداحافظی می‌کنیم». / پ