اسما پورزنگی‌آبادی ـ حدود 40 روز است که «فریدون فعالی» به‌عنوان سرپرست اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمان معرفی شده است. او در این مدت، ارتباط نزدیکی با رسانه‌ها برقرار کرده است. هفته‌ی گذشته، برای نخستین‌بار در چندین سال اخیر، خبرنگاران کرمانی شاهد برگزاری نشست خبری مسئول میراث‌فرهنگی استان هم بودند! او به‌مناسبت ایام گرامیداشت مقام خبرنگار، روز پنجشنبه، 24 مردادماه به دفتر نشریه «استقامت» و پایگاه خبری «فردای‌کرمان» آمد و در جریان نشست صمیمانه‌ای که با تحریریه داشت، در فرصت کوتاهی که پیش آمد، به پرسش‌هایم نیز پاسخ داد که در ادامه می‌خوانید:
جناب آقای فعالی، لطفا از تغییر و تحولات و انتصاباتی که قرار است در اداره کل میراث‌فرهنگی انجام دید بگویید. در این مدت، چه کرده‌اید و چه خواهید کرد؟
مهم این است که از ظرفیتی که در اداره وجود دارد، نهایت استفاده را ببرم و برای نیروهایی که دارم، بتوانم کار تعریف کنم. من نیروی بیکار در مجموعه، نخواهم داشت و انتظار هم نباید داشته باشیم که کسی از حقوق و مزایای دولتی استفاده کند و به اداره بیاید و نخواهد کاری بکند. به همین دلیل، برای یک‌سری افراد کار تعریف کرده‌ام و از آن‌ها عملکرد می‌خواهم. شاید این شائبه پیش بیاید که آقای فعالی فلانی را به‌کار گرفت. نه. این‌طور نیست بلکه کسی که حقوق اداری را می‌گیرد باید برای او کار تعریف شود. البته کار دادن با مسئولیت دادن فرق دارد. بعضا یک‌سری انتصابات می‌خواهم داشته باشم که باید از مراجع قانونی استعلام بگیرم و پروسه‌ی قانونی را طی کنم ولی این‌که بخواهم از تمام ظرفیت مجموعه، متناسب با شرایط کاری استفاده کنم حق مسلم یک مدیر است و مدیر زمانی موفق است که از تمام ظرفیتی که در اختیار دارد، بتواند استفاده کند. نیروی انسانی محور توسعه‌ی هر سازمان است و باید برای نیروی انسانی ارج و قرب قائل شد و به او کار و ماموریت داد. ما در مجموعه، نیروی بیکار و حتی بیکار پنهان داریم. باید این افراد شناسایی شوند و به آن‌ها ماموریت داد و این، چیزی است که دنبال می‌کنم. من هم با هیچ ذهنیتی به استان کرمان نیامده‌ام که مثلا فلانی خوب است یا فلانی بد است یا به توصیه‌ی کسی بخواهم عمل کنم. من انتظاراتم که ایجاد تحول در کوتاه‌مدت و میان‌مدت و بلندمدت است را از روز اول، با معاونانم مطرح کرده‌ام. شاید در کوتاه و میان‌مدت من باشم و در بلندمدت نباشم ولی مسیر و محور کار باید مشخص باشد. این‌که ذهنیتی داشته باشم و براساس آن بخواهم معاونانم را تغییر دهم باید بگویم که این‌طور نیست. از این ظرفیت فعلی استفاده می‌کنم و اگر نتوانستند همراهم باشند و طبق روش و برنامه‌ی من کار کنند، آن‌وقت خود آن‌ها کنار می‌روند. برنامه‌هایی اساسی را پیش‌بینی کرده‌ام و در بخش‌های مختلف؛ در حال تعریف پروژه‌های هدف و اولویت‌ها هستیم. حتی در نیروی انسانی نیز پروژه‌هایی تعریف می‌کنیم و فضا و ساختار اداری باید وضعیت مناسبی پیدا کند. همه‌ی این‌ها جزو ماموریت‌های من است. الان گفتم مشاور بیاید و برنامه‌ی عملیاتی به من بدهد که در پروژه‌های هدف چه باید انجام بدهیم. مقداری به من فرصت دهید که طرح و برنامه‌ها و محل تامین مالی پروژه‌ها مشخص شود.
در همین مدت ظاهرا معاون صنایع‌دستی را تغییر داده‌اید.
معاون سابق صنایع‌دستی قبل از این‌که من به کرمان بیایم، استعفا کرده بود. من آقای «سرانجام» را در فرودگاه تهران دیدم. همدیگر را هم نمی‌شناختیم و از طریق دوستانی که با من بودند معرفی شدند. ایشان گفت که آمده‌ام تهران، استعفا داده‌ام. دلیل کناره‌گیری هم مشکلات شخصی ایشان است و این‌طور نیست که مشکلات کاری داشته باشند. من هم آقای حسین‌زاده را به‌عنوان سرپرست معاونت معرفی کردم و این‌طور نیست که بخواهم از جای دیگری کسی را بیاورم. تمام تلاشم این است که از ظرفیت خود استان استفاده کنم. جانشین‌پروری را در مجموعه دنبال می‌کنم و وقتی افرادی شایسته را داریم که با آموزش‌هایی می‌توانند مسئولیتی را به‌خوبی انجام دهند از همین ظرفیت استفاده خواهم کرد. اگر در مواردی چنین افرادی نبودند، به استفاده از همکاران خودمان در استان‌های دیگر هم فکر می‌کنم. آن هم کسی که کار کرده باشد. اگر کسی را بیاورم حتما کسی نخواهد بود که قرار باشد تازه الفبای کار در حوزه‌ی تخصصی را به او یاد بدهم بلکه کسی را می‌آورم که در حوزه‌ی تخصصیِ مدنظر ما کار کرده باشد. مثلا در حوزه‌ی گردشگری، من معاونت دارم ولی معاون ندارم. یک سرپرست دارم که در دو حوزه‌ی سرمایه‌گذاری و گردشگری دارد کار می‌کند اما آن‌قدر کارها در این دو حوزه‌ی تخصصی زیاد است که یک فرد نمی‌تواند هر دو را به‌خوبی انجام دهد. دنبال کسی می‌گردم مثلا معاونت گردشگری را به او بسپارم که تجربه‌ی کار در این حوزه را داشته و به ماموریت‌ها آشنا باشد.
پس تکلیف معاونت گردشگری را معلوم می‌کنید.
بله. دنبال نفر مناسب از داخل تشکیلات هستم؛ یا از خود استان کرمان یا از دیگر استان‌ها فردی را انتخاب می‌کنم و کسی را می‌آورم که کارنامه داشته باشد و عملکرد خود را در حوزه‌ی معاونت گردشگری، پس داده باشد مثلا معاون گردشگری یک استان دیگر بوده باشد.
در پست‌های معاونت، سهمی برای بانوان هم قائل هستید؟
بله. حتما. در حوزه‌ی صنایع‌دستی تمایل داشتم یک خانم، معاونت را در اختیار بگیرد. با خانم میزانی که یک کارشناس کاربلد صنایع‌دستی است و وظایف خود را خیلی خوب دارد انجام می‌دهد هم صحبت کردم ولی ایشان به دلایلی نپذیرفتند. من هم نمی‌توانم مسئولیتی را به‌کسی تحمیل کنم. معاون سرمایه‌گذاری من در استان فارس یک خانم بود، مدیر امور اداری من خانم بود. در مشهد معاون صنایع‌دستی من خانم بود. برایم فقط توانمندی مهم است این‌که خانم باشد یا آقا، فرقی ندارد. اما به‌طور کلی، این‌که خانم در حوزه‌ی مدیریتی من حضور داشته باشد مدنظرم هست. ضمن این‌که مشاور امور بانوان هم داریم.
هفته‌ی گذشته به بیابان لوت و شهداد سفر کرده‌اید. ممکن است بفرمایید برای این پهنه‌ی طبیعی جهانی چه برنامه‌ای دارید؟ سال‌هاست که مشکلاتی در این بیابان شناسایی و مطرح شده ولی برای حل آن اقدام چندانی صورت نگرفته؛ مدیریت واحد لوت، طرح جامع لوت، تورهای غیرمجاز، مسائل امنیتی و ...شما چه رویکردی در قبال لوت خواهید داشت؟
بیابان لوت یک ظرفیت بسیار بسیار خوبی است که حداقل یک تا دو روز می‌تواند گردشگر را به خود سرگرم کند و مدت ماندگاری گردشگران را در استان افزایش دهد. درباره‌ی امنیت لوت بگویم که هیچ ناامنی در لوت گزارش نشده و هیچ نگرانی هم در این بخش وجود ندارد. من با مسئولین دستگاه‌های امنیتی هم که صحبت کرده‌ام ناامنی در لوت را نفی کرده و می‌گویند که مشکلی نداریم. در لوت سه منطقه‌ی سبز و نارنجی و قرمز تعریف شده و ماموریت‌ها و ضوابط آن معلوم شده است که الان درخواست داریم که مسیر جدید گردشگری نیز در لوت تعریف شود. 175 هزار کیلومتر مربع وسعت لوت است که در سه استان خراسان جنوبی و کرمان و سیستان و بلوچستان هم مشترک است. چهار هزار کیلومتر مربع از این وسعت، ثبت جهانی شده که 70 درصد آن با بیش‌ترین جاذبه‌ها در استان کرمان است و ما وظیفه داریم برای آن برنامه داشته باشیم. 90 درصد گردشگران هم، از استان کرمان وارد لوت می‌شوند یعنی کرمان مقصد گردشگران برای بیابان‌نوردی و کویرگردی است. ما در کرمان، «کمیسیون امنیت و توسعه گردشگری کویر و بیابان‌های استان» را داریم که سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در آن صورت می‌گیرد. لوت منطقه‌ی پهناوری است و یک سازمان به‌تنهایی نمی‌تواند آن را مدیریت کند. در این کمیسیون، متولیان گردشگری و امنیت و تهیه‌ی زیرساخت‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند و برنامه‌ریزی می‌کنند. این کمیسیون بارها اعلام کرده که هیچ مشکل امنیتی که ما را نگران کند وجود ندارد. حالا یک‌سری افراد از چارچوب خارج می‌شوند. در شهر می‌گوییم سرعت مجاز رانندگی، 60 کیلومتر است. وقتی کسی با سرعت بالاتر رانندگی می‌کند و دچار حادثه می‌شود، تاوان آن را می‌دهد. بنای ما بر این است که در قالب چارچوب، تورها توجیه بشوند و مسائل فرهنگی، اخلاقی، رفتاری را رعایت کنند و وارد منطقه‌ی لوت شوند. ما هم تمام توصیه‌ها را می‌کنیم که تورها براساس این چارچوب و اصول اخلاقی و موازین وارد لوت شوند. حالا شاید گاهی یک تور تخلف هم بکند، در این صورت با آن تور برخورد خواهیم کرد.
اما می‌گویند بیشتر مشکلات از جانب تورهایی است که به‌صورت غیرمجاز وارد لوت می‌شوند.
خیلی از افراد هم هستند بدون گواهینامه در شهر رانندگی می‌کنند. پلیس اگر آن‌ها را شناسایی کند، حتما جریمه می‌کند. کسی هم تور غیرمجاز به لوت ببرد، با او برخورد می‌شود و اگر شکایتی هم بشود قابل رسیدگی است. کسی که وارد منطقه می‌شود نیاز به مجوز دارد. اگر مجوز ندارد، تخلف کرده و باید با تخلفات برخورد شود اما نمیتوانیم مسیر را ببندیم.
اشاره کردید در لوت چارچوب‌هایی تعریف شده اما گفته می‌شود چارچوب‌ها برای گردشگران خیلی تنگ است و در زون‌بندی که انجام شده نظر و دغدغه‌ی نیروهای امنیتی بیشتر از گردشگری لحاظ شده است. نظر شما چیست؟
نه فکر نمی‌کنم این‌طور باشد. گردشگر، پنج کیلومتر از آکس جاده در دو طرف می‌تواند تردد کند. از تمام روستاهای حاشیه‌ی لوت هم که در مسیر است می‌توان وارد شد و الان هیچ مشکی نیست. حالا درخواستی را پایگاه لوت داشته و دارد پیشنهاد می‌کند تا برخی محورهای جدید گردشگری به کمیسیون امنیت و توسعه گردشگری ارائه شود و در صورت تایید کمییسیون، مجوز بگیرد که در این صورت، محور جدید برای مسیرهایی که مخاطب دارد تعریف خواهد شد. الان هم اگر اصرار و درخواستی باشد با بررسی آن، مجوز صادر می‌شود. ولی پهنه بسیار گسترده است و باید ضوابط رعایت شود تا مشکلی پیش نیاید. الان 32 واحد اقامتی بوم‌گردی در شهداد وجود دارد. یک اکوکمپ چهار ستاره و هتل سه ستاره کپری در منطقه داریم دو اکو کمپ هم در دست احداث داریم. ظرفیت خوبی ایجاد شده و قابل توسعه است. متاسفانه گاهی اوقات، وقتی ظرفیتی داریم به‌جای این‌که قابلیت و ظرفیت را افزایش دهیم، ظرفیت‌سوزی می‌کنیم که امیدوارم این اتفاق در لوت نیفتد. باید از تهدیدها فرصت درست کنیم نه که فرصت‌ها را به تهدید تبدیل کنیم. لوت یک فرصت است.
طرح جامع و مدیریت واحد از دغدغه‌های همیشگی درباره‌ی لوت بوده است. در این‌باره شما چه رویکردی دارید؟
ما طرح جامع گردشگری حتی در سطح استان کرمان هم نداریم که البته به‌تازگی قرارداد آن را بستیم. مسلما بخشی از این طرح، مربوط به لوت است. ولی درباره‌ی این پهنه، اصول و قوانین بین‌المللی وجود دارد و ما نمیتوانیم بی‌توجه به آن، مداخله‌ای انجام دهیم.
درباره‌ی مدیریت واحد لوت نظرتان چیست؟
ما مدیر واحد لوت را در قالب پایگاه جهانی داریم. کسی که متولی امنیت است آن را تامین می‌کند. کسی که متولی گردشگری است مدیریت واحد در حوزه‌ی گردشگری را اعمال می‌کند. جایگاه‌ها و سهم هر نهاد مشخص است.
یعنی معتقدید همین الان مدیریت واحد لوت اعمال می‌شود؟
در قالب کمیسیونی که عرض کردم، وجود دارد.
اما در این پهنه، منابع‌طبیعی و محیط زیست هم حضور دارند.
هیچ نهادی نمی‌تواند در عرصه‌ی فعالیت نهاد دیگر وارد شود. اراضی ما مدیریت شده و متولی آن مشخص است، متولی گردشگری و امنیت هم مشخص است که در کمیسیون، همه کنار هم هستند و اگر مثلا منابع‌طبیعی طرحی دارد باید در قالب این کمیسیون طرح را ارائه کند. گردشگری هم همین‌طور. همه‌ی فعالیت‌ها در قالب کمیسیون دنبال می‌شود.
اشاره کردید به طرح جامع گردشگری استان. با چه نهادی قرارداد آن را بسته‌اید؟
قبل از این‌که من به کرمان بیایم، استارت این کار زده شده و منابع مالی آن، که سالی 300 میلیون تومان بوده نیز تعریف شده بود. من گفتم مطالعات را شروع کنند. با دانشگاه تربیت مدرس قرارداد آن را بستیم اما من یک عامل چهارم هم برای این پروژه گرفته‌ام که همان شرکتی است که طرح جامع گردشگری فارس را تهیه کرده. شرکت رویان که یکی از قوی‌ترین شرکت‌های گردشگری در سطح کشور است، مشاورین من و طرف حساب دانشگاه تربیت مدرس و ناظر عالی این طرح هستند تا مطالعات کتابخانه‌ای و طاقچه‌ای به من تحویل ندهند.
زمان‌بندی برای تهیه‌ی این طرح چگونه است؟
در فاز اول 300 میلیون تومان گذاشتیم. چند سازمان در حوزه‌ی دولت و برخی نهادهای بخش خصوصی از جمله اتاق بازرگانی، در حوزه‌ی گردشگری فعالیت می‌کنند و تاکید بر این است که هدف ما و آن‌ها نباید جدا شود و نباید مسیرهای موازی برویم. از هر مسیری می‌رویم باید به سمت یک نقطه‌ی مشترک حرکت کنیم. اگر طرح جامع هم می‌خواهد تهیه شود همه‌ی دستگاه‌ها باید سهم خود را ببینند. ما متولی گردشگری هستیم و اگر منابعی اختصاص می‌یابد باید به سازمان میراث‌فرهنگی اختصاص یابد چرا که این ماموریت در حوزه‌ی سازمانی ماست. منابع ملی برای این طرح گذاشته‌ایم و منابع استانی هم، به‌عنوان مکمل اضافه می‌شود. شرح خدمات را هم به دستگاه‌های مختلف می‌دهیم و نظرات‌شان را می‌گیریم. مشاور با تمام دستگاه‌های مربوطه مصاحبه می‌گیرد و به اسناد بالادستی و کارهایی که قبلا شده نیز نگاه می‌کند. من یک بار این مسیر را در استان فارس، برای تهیه‌ی طرح جامع گردشگری رفتم و الان که برای بار دوم دارم می‌روم خیلی ساده‌تر است. / الف
نظر خود را بنویسید