اسما پورزنگی‌آبادی ـ استاندار فعلی کرمان را همه، بیش از آن‌که یک مقام سیاسی بدانند، به‌عنوان یک شخصیت علمی می‌شناسند و این یعنی کسی که اهل کتاب است. از او پرسیدم که کتابخوانی به شما چه حسی می‌دهد؟ گفت که برخی کتاب‌ها به ما این حس را می‌دهد که خیلی کارها را می‌شود انجام داد.
به گزارش فردای کرمان به نقل از استقامت، دکتر محمدجواد فدایی، برخلاف خیلی دیگر از مقامات، تاثیراتی که کتاب می‌تواند بر زندگی آدم‌ها داشته باشد را تنها به‌عنوان یک متن سخنرانی نمی‌بیند بلکه برای بهره‌مند کردن جامعه از این تاثیرات، طرحی را هم از استانداری کرمان شروع کرده است.
نمایشگاه کتاب کرمان به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی در استان در حال برگزاری است و همین، بهانه‌ای شد تا از استاندار هم درباره‌ی کتاب و کتابخوانی و هم این طرح بپرسم:
* آقای دکتر فدائی؛ شما استانداری هستید که با وجود این همه مشغله که دارید موضوع مهم کتابخوانی را از یاد نبردید و طرحی با عنوان «پنج‌شنبه‌های کتابخوانی» را هم در استانداری راه‌اندازی کردید. همه از پایین بودن سرانه‌ی مطالعه در کشور می‌گویند ولی در سطح استانداران ندیدیم کسی تا حالا چنین مواجهه‌ای با موضوع داشته باشد. چه چیزی باعث شد تصمیم به این کار بگیرید؟
معتقدم وقتی ایرادات و اشکالاتی در جامعه می‌بینیم طرح آن ایراد به‌تنهایی مشکلی را حل نمی‌کند بلکه باید برای حل آن، پیشنهاد و راهکاری ارائه کنیم و از خودمان هم شروع کنیم. در جریان جلسات شورای فرهنگ عمومی استان که موارد مختلفی در آن بحث می‌شود، موضوع پایین بودن سرانه‌ی مطالعه در کشور و استان هم مطرح شد و تاکید بر این بود که باید کاری کنیم تا این سرانه افزایش یابد. به نظرم رسید برای حل این ایراد و اشکال، باید فرصتی را برای انجام مطالعه فراهم کنیم و گفتیم از خودمان یعنی از استانداری هم شروع کنیم. بنابراین طرح پنج‌شنبه‌های کتابخوانی را برنامه‌ریزی کردیم و گفتیم کارمندان استانداری، یک ساعت از هفته را به آموزش خود اختصاص دهند آن هم در زمانی که خیلی تاثیری در کار مردم و مراجعان نگذارد و به گونه‌ای هم نباشد که اداره به تعطیلی کشیده شود. بنابراین، از فرصتی که دولت برای آموزش در اختیار ما قرار داده استفاده کردیم و یک ساعت از صبح پنجشنبه‌ی هر هفته را به این کار اختصاص دادیم که همکاران استانداری مطالعه کنند.
*بعد از حدود 8 ماه از اجرای این طرح، اگر بخواهید ارزیابی از آن داشته باشید، دستاوردهای این طرح را چه‌طور می‌بینید؟
طرح خوب و موفق بوده ولی انتظارات را برآورده نکرده و ما انتظاری بیش از این داشتیم. افرادی که در این طرح شرکت می‌کنند به‌طور متوسط 25 درصد از جمعیت کارکنان استانداری هستند در حالی‌که ما فکر می‌کردیم باید بیش از این استقبال از طرح صورت بگیرد. البته ۲۵ درصد از کل کارکنان استانداری که هم از ساختمان خیابان پاسداران و هم از دیگر ساختمان‌های استانداری در سطح شهر به سالن شهید مرتضوی می‌آیند از طرح استقبال کرده‌اند و می‌توان گفت بیش از ۴۰ درصد کارکنان ساختمان اصلی استانداری به طور میانگین در برنامه شرکت می‌کنند. اطلاع دارم که یک تحقیق میدانی انجام شده که در جریان یک نمایشگاه کتاب، از افراد مختلف سوال شده که چرا مطالعه نمی‌کنند؟ به این نتیجه رسیده بودند که 70 درصد افراد مطالعه نمی‌کنند چون می‌گویند وقت و فرصت مطالعه نداریم. حالا وقتی این فرصت را که از ساعت کاری و اداری هم هست را در استانداری فراهم می‌کنیم و در هر جلسه هم، به قید قرعه، بُن خرید کتاب اعطا می‌کنیم این‌که چرا تنها 25 درصد از کل همکاران شرکت می‌کنند جای سوال دارد. البته این‌طور هم نبوده که طرح تاثیری نداشته باشد. تاثیر داشته و خیلی از کسانی که شرکت می‌کنند هم از آن، ابراز رضایت کرده‌اند.
*تا حالا به این فکر کرده‌اید که چرا استقبال از این طرح در حد انتظار نیست؟
تا حالا به این موضوع فکر نکردم و تحقیقی هم درباره‌ی آن نکرده‌ام. به نظرم باید یک نظرخواهی از خود همکاران انجام دهیم تا بدانیم دلیل عدم حضورشان در این جلسات کتابخوانی چه بوده است.
* آیا قصد گسترش این طرح به دیگر دستگاه‌ها و ادارات و نهادها را هم دارید؟ یعنی ممکن است زمانی برسد که صبح‌های پنجشنبه، همه‌ی کرمانی‌ها هرجا که هستند، یک ساعت کتاب به دست باشند؟
خوب است اگر این اتفاق بیفتد. ما هم علاقه‌مند هستیم تا طرح گسترش پیدا کند ولی سعی کردیم ابتدا طرح در یک دوره‌ی زمانی کافی در استانداری اجرا شود و تجربه‌ای کسب و جوانب مختلف آن را بررسی کنیم بعد برای توسعه‌ی آن تصمیم بگیریم. البته در همین مدت هم برخی از ادارات و فرمانداری‌ها در استان، داوطلبانه اجرای این طرح را شروع کرده‌اند ولی این‌که ما بخواهیم این طرح را ابلاغ کنیم یا در شورای اداری مصوب و بعد آن را ابلاغ کنیم فکر می‌کنم هنوز زود است. باید تجربه‌ی بیش‌تری کسب کنیم.
*خودتان هم در برخی از این برنامه‌های کتابخوانی شرکت دارید. این هفته، در عکس‌هایی که یکی از خبرگزاری‌ها از جلسه‌ی کتابخوانی منتشر کرده، کتابی در دست‌تان دیدم که نوشته‌های آن شبیه کتاب‌های شعر است. اهل شعر خوانی هستید یا عکس کتاب گویا نبوده و من اشتباه کردم؟
من به شعر علاقه دارم ولی کتابی که داشتم می‌خواندم شعر نبود. کتابی درباره‌ی عوامل موثر بر توسعه‌ی جامعه و اصلاح جامعه بود و به این می‌پرداخت که توسعه و تحولات جوامع به چه عواملی بستگی دارد.
*اشاره کردید به شعر علاقه دارید، شاعر محبوب‌تان کیست؟
بیشتر به شاعران قدیم از جمله مولانا و حافظ علاقه‌مند هستم.
* می‌دانم به‌عنوان یک شخصیت دانشگاهی، اهل کتاب هستید و قاعدتا بیشتر هم کتب تخصصی حوزه‌ی خودتان را می‌خوانید. ولی به جز این، بیشتر چه نوع کتاب‌هایی می‌خوانید؟ علاقه‌ی شخصی‌تان در مطالعه را می‌خواهم بدانم.
بیشتر کتاب‌هایی می‌خوانم که تحول رفتار و شخصیت انسان‌ها را نشان می‌دهد و کتاب‌هایی که در مورد مباحث اخلاقی باشد. مخصوصا به شرح‌حال بزرگان و شخصیت‌های موثر تاریخ بسیار علاقه‌مندم.
* آثار نویسندگان کرمانی را هم می‌خوانید؟
بله. برخی از آثارشان را خوانده‌ام.
* کدام نویسنده و کدام کتاب در طول زندگی‌تان بیشتر تاثیر را در شما داشته؟
به‌طور مشخص نمی‌توانم موردی را بگویم. کتاب‌ها و نویسنده‌های مختلفی بوده‌اند که در زندگی‌ام تاثیراتی داشته‌اند.
* ما خیلی دوست داریم بدانیم کتاب بالینی شما چه کتابی است؟ یعنی کتابی که همیشه همراه شماست.
عرض کردم؛ کتاب‌هایی که بیشتر شرح‌حال زندگی بزرگان است.
*این زندگی‌نامه‌ها را که یک‌بار می‌خوانیم تمام می‌شوند. کتابی که همیشه کنارتان باشد منظورم است. مثلا خیلی از افراد دیوان حافظ را همیشه با خود دارند.
برخی از کتاب‌های زندگی‌نامه را هم من چند بار مطالعه کرده‌ام.
* آقای استاندار، به‌عنوان یک فرد کتاب‌خوان، برای ما بگویید کتاب خواندن به شما چه حسی می‌دهد؟
بستگی به نوع کتاب دارد. برخی کتاب‌ها به ما احساس تحول و تغییر می‌دهد و احساس امیدواری و این‌که خیلی کارها را می‌شود انجام داد.
* مسئولیت استانداری در زمان مطالعه‌ی شما تاثیر هم گذاشته یا تحت هر شرایطی عادت کتابخوانی خودتان را حفظ می‌کنید؟
قطعا تاثیر گذاشته و مطالعه‌ام کم‌تر شده است. این یک ساعت کتابخوانی روزهای پنجشنبه‌ی استانداری خیلی برای خود من که وقت کمی برای مطالعه برایم مانده، مفید است و فرصت مطالعه به من می‌دهد.
* به نظر شما چرا مردم ما این‌قدر کم کتاب می‌خوانند؟ می‌دانم پاسخ به این پرسش نیاز به کارهای مطالعاتی و پژوهشی دارد ولی خود شما در این‌باره چه نظری دارید؟
من فکر می‌کنم کسانی که کم‌تر مطالعه می‌کنند توجه به تاثیری که مطالعه می‌تواند بر زندگی آن‌ها داشته باشد ندارند. شاید به شرایط موجود خودشان قانع هستند و توجه ندارند اگر مطالعه کنند چه‌قدر می‌توانند در زندگی‌شان تحول ایجاد کنند. اگر انسان‌های تحول‌گرایی باشیم، برای ایجاد تحول، بهترین راه مطالعه است. عضویت در کتابخانه‌های عمومی هم که پراکندگی خوبی در سطح استان دارند می‌تواند کتاب‌های مفید و مورد نیاز را در اختیارمان قرار دهد. مدارس هم باید به کتاب‌های غیر درسی توجه کنند و در کنار فعالیت‌های کانون پرورش فکری و نهادهای مرتبط، فرهنگ کتابخوانی از کودکی نهادینه شود.
* این روزها نمایشگاه کتاب را در کرمان داریم. شما اهل خرید از نمایشگاه کتاب هم هستید؟
بله. حتما.
* دنبال کتاب خاصی هستید که می‌خواهید از فرصت نمایشگاه برای خرید آن استفاده کنید؟
در همان حوزه‌ی علایقم که به آن اشاره کردم، می‌روم ببینم چه کتاب‌های جدیدی چاپ شده تا خریداری کنم.
* طبق روال مرسوم شما به‌عنوان استاندار، ممکن است در مراسم افتتاحیه شرکت کنید. اگر این اتفاق نیفتد، خودتان به نمایشگاه می‌روید؟
بله. حتما.
* حالا که نمایشگاهی با بیش از 700 هزار جلد کتاب راه‌اندازی شده اگر بخواهید مردم را دعوت کنید تا از این رویداد فرهنگی استفاده کنند، به آن‌ها چه می‌گویید؟
می‌گویم که اگر نیازمند به تحول هستید و به تحول‌گرایی اهمیت می‌دهید و می‌خواهید زندگی‌تان تغییر کند، حتما کتاب بخوانید و حتما از فرصت نمایشگاه کتاب استفاده کنید.
*آقای استاندار، مردم همیشه از دوری سایت نمایشگاهی تا شهر کرمان گلایه داشته و دارند. رفت‌وآمد در این مسیر سخت است. معاون عمرانی شما یک‌بار وعده داد که یک سایت نمایشگاهی هم در شهر کرمان می‌سازیم. شما در این‌باره تصمیمی دارید؟ نمی‌خواهید در دوره‌ی مدیریت‌تان در این‌باره کاری بکنید؟ اصلا فکر می‌کنید درست است که سایت نمایشگاهی دیگری هم در شهر داشته باشیم یا همین که همین‌جاست خوب است؟
سایت نمایشگاهی فعلی، برای برخی رویدادها مثل نمایشگاه‌های صنعتی و معدنی مناسب است ولی برای برخی دیگر مانند نمایشگاه کتاب به نظر من مناسب نیست. هم جناب علیزاده مدیرکل محترم ارشاد و هم بنده امسال خیلی سعی کردیم محلی را در شهر کرمان برای نمایشگاه کتاب فراهم کنیم ولی متاسفانه محقق نشد. امیدوارم بتوانیم در سال‌های آینده، حداقل برای نمایشگاه کتاب محل مناسبی در شهر فراهم کنیم.
*قول می‌دهید که این مشکل‌مان را حل کنید تا در دوره‌های بعدی، نمایشگاه کتاب در خود شهر و مکان نزدیک‌تری برپا شود؟
قولی که می‌توانم بدهم این است که این موضوع را پیگیری کنم و تمام تلاشم را به‌کار ببندم ولی این‌که بتوان راهی برای آن پیدا کرد به مجموعه‌ای از عوامل و هماهنگی‌ها نیاز دارد که الان نمی‌توان درباره‌ی آن به‌قطعیت نظری داد. /پ
نظر خود را بنویسید