جنگ رسانه‌ای با کرونا

محمد لطیف‌کار - در مجتمعی که ساکن هستم روز گذشته شاهد یک اتفاق خوب بودم، نگهبان را دیدم که با پمپ دستی خود مشغول ضد عفونی راه‌پله‌ها و نرده‌های بلوک بود. این اقدام مدیر مجتمع را تحسین می‌کنم، و نشانگر این است که ما در شرایط بحران، مردمی مسئولیت‌پذیر هستیم.
اما داستان کروناویروس به همین‌جا ختم نمی‌شود، این روزها عده‌ای هم هستند که احتمالا براساس همین احساس مسئولیت‌پذیری خود، مدام در شبکه‌های اجتماعی درحوزه‌ی اطلاع‌رسانی فعالیت دارند. اما به‌دلیل ناآگاهی به چم و خم کار رسانه‌ای، بسیاری از مطالبی که درباره‌ی درمان و پیشگیری یا خبرهای مربوط به مبتلایان منتشر می‌کنند نادرست و از جنس شایعه‌ است.
به عنوان فردی که در حوزه‌ی رسانه فعالیت دارم و اخبار و مطالب این حوزه را در شبکه‌های اجتماعی و نشریات دنبال می‌کنم، معتقدم باید نگران این نوع آشفتگی در اطلاع‌رسانی باشیم.
در واقع، مطالبی که این روزها به‌صورت پرشمار در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌‌شوند، گاهی نه تنها مرهمی بر زخم کرونا نمی‌گذارند که به عکس مایه‌ی ترس و ناامیدی در مردم هم می‌شوند. این ترس و یاس فراگیر می‌تواند جامعه‌ی ما را دچار چنان اضطرابی بکند که در نتیجه‌ی آن، تمام توان خود را برای مقابله با این بیماری به کلی از دست بدهیم.
مقصودم این است که در چنین شرایطی باید قدردان رسانه‌های حرفه‌ای باشیم. چون این رسانه‌ها دست به انتشار مطالبی که پایه‌ی علمی درستی ندارند یا از سوی منابع موثق صادر نشده‌‌اند، نمی‌زنند. ضمن این‌که به مخاطب خود امید و دلگرمی بی‌اساس نمی‌دهند، برای جلب نظر او و نشان دادن مصیبت کرونا، مبادرت به انتشار مطالب جعلی و دلهره‌آور هم، نمی‌کنند.
از این رو، رسانه‌های حرفه‌ای در این شرایط به درستی می‌توانند به جایگاه واقعی خود که مرجعیت موثر رسانه‌ای است برگردند، و با جامعه و مخاطب‌ها تعامل گسترده‌ای برقرار سازند. بدیهی است در چنین موقعیتی است که از بار شایعات در جامعه کاسته می‌شود، و شاهد انبوه مطالب بی‌پایه و کم اهمیت نخواهیم بود. رسانه‌های حرفه‌ای هرگز به‌طور مستقیم با تجویز خودسرانه‌ی دارو و توصیه‌های بهداشتی، خود را جایگزین پزشکان فهیم و نهادهای بهداشتی و درمانی که در این زمینه مسئولیت دارند نمی‌کنند. آن‌ها در شرایط بحرانی، علاوه براین‌که اطلاع‌رسانی را وظیفه‌ی خود می‌دانند، به‌منظور دفاع از حقوق مردم، هرجا امدادرسانی را هم، ضعیف و نامناسب ببینند، قطعا اقدام به مطالبه‌گری می‌کنند.
جنگ با کرونا معلوم نیست چه مدت طول می‌کشد، اما رسانه‌ها اگر مرجعیت پیدا کنند، قطعا در این ماجرا مسئولیت‌پذیرند و می‌توانند به آگاهی و آرامش مردم مدد برسانند. /پ