کتمان بیماری در بین مردم حاشیه‌نشین رواج دارد

اسما پورزنگی‌آبادی ـ فردی که یک عضو از بدنش دچار چنان عفونت شدیدی شده که پزشک اگر می‌دید به احتمال زیاد، قطع آن عضو را حتمی می‌دانست ولی این فرد، نهایت، روی این عضو از بدن خود باند پیچیده و با آن سر می‌کند،  یا فردی که دچار اعتیاد شدید است و از او می‌پرسند حالت چه‌طور است؟ می‌گوید خودم توی خانه و بدون رفتن نزد متخصص این کار، در حال ترک هستم؛ به نظرتان چنین افرادی اگر دچار سوزش گلو، سرفه‌های خشک، تب، بدن‌درد، ضعف و بی‌حالی که از نشانه‌های کروناست بشوند فورا خود را به یک مرکز درمانی می‌رسانند تا ببینند کرونا دارند یا نه؟ در مراکز حاشیه‌نشین، زاغه‌نشین و آلونک‌نشین، اغلب افرادی که زندگی می‌‌کنند این تیپ آدم‌ها هستند. آدم‌هایی که آن‌قدر بر گرده‌شان رنج و درد بار شده که تب و گلودرد و بدن‌درد را نمی‌توانند جدی بگیرند و اگر هم درد، زیاد از حد تحمل‌شان بشود اغلب رو به خود درمانی می‌آورند. این افراد که اگر بسته‌های غذایی نیکوکاران به آن‌ها نرسد معلوم نیست شب با شکم سیر سر بر بالش می‌گذارند یا نه، ماسک و ژل و ضدعفونی‌کننده را هم نمی‌توانند تهیه کنند. و اگر حتی به آ‌ن‌ها داده شود، استفاده از آن را برای خودشان یک امر جدی نمی‌پندارند. در این روزهای کرونایی، درباره‌ی معیشت و بهداشت جمعیت حاشیه‌نشین شهر کرمان نگرانی‌هایی مطرح است. فرنوش حمیدپور، مسئول دفتر تسهیل‌گری محله بنی‌هاشم پیشنهاد می‌کند علوم‌پزشکی یک غربال‌گری ویژه در بین این مردمان انجام دهد تا چنانچه مواردی از ابتلا به کرونا در آن‌ها وجود دارد هرچه زودتر شناسایی و درمان شوند. محله‌ی بنی‌هاشم در حاشیه‌ی بزرگراه آیت‌ا... خامنه‌ای شهر کرمان و به گفته‌ی حمیدپور، از چهار کانون جمعیتی تشکیل شده که از لحاظ فرهنگی شاید همه یک‌دست نباشند ولی از لحاظ اقتصادی، اکثریت در رنج و فقر و نداری هستند. البته، در این جمعیت، کسانی هم هستند که توانایی مالی دارند ولی دارایی‌شان را از طریق مشاغل کاذب به دست آورده‌اند! در این محدوده، به گفته‌ی حمیدپور، 14 هزار و 905 نفر زندگی می‌کنند و پیش از این، با عناوین مختلفی، مثل ساکنان پشت کارتن‌سازی یا انتهای فیروزآباد هم آن‌ها را معرفی می‌کردند ولی اکنون همه تحت عنوان محله‌ی بنی‌هاشم معرفی می‌شوند. به گفته‌ی حمیدپور، بخشی از این جمعیت که در حاشیه‌ی بزرگراه هستند، وضع بهتری دارند ولی آن‌ها که پشت کارتن‌سازی ساکن شده‌اند بسیار وضع بدی دارند: «پشت کارتن‌سازی به معنی واقعی زاغه است».

حمیدپور معتقد است کرونا از لحاظ اقتصادی چندان تاثیری بر زندگی این افراد ندارد چون آن‌ها در طول سال هم، با بیکاری و نداری زندگی می‌کردند. حتی کارگرانی که در این محدوده هستند، فصلی و روزمزدی هستند و اینکه برایشان کاری نباشد، چندان اتفاق جدیدی نیست. البته او می‌گوید که جمعیتی هم در این محدوده هستند که کسب‌وکارهای خردی مثل بقالی یا مغازه‌های کوچک دیگری را دارند. این افراد که توان استفاده از امکان فروش اینترنتی را ندارند و تعطیلی مغازه‌هایی که باید تعطیل می‌شد برای صاحبان آنان خساراتی به همراه داشته است: «وضع اقتصادی مناطق حاشیه، در کل کرمان، از میانگین حاشیه‌های کشوری بهتر است. یک دلیل آن، شغل‌های کاذب و قاچاق توسط برخی از این افراد است، دلیل دیگر اینکه خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد و سپاه خیلی در این مناطق فعال هستند و کمک‌های آن‌ها قابل توجه است. ولی تعداد زیادی از مردمان اینجا بیکار و یا کارگر فصلی و روزمرد هستند و نبودن کار در این ماه‌ها به‌خاطر کرونا، موضوع عادی‌ای محسوب می‌شود. تعدادی هم کسبه و کسب‌وکارهای کم‌جانی دارند که خسارت دیده‌اند و ولی خسارت‌شان، به اندازه‌ی محلات میانی نیست. این مردم به این شرایط عادت دارند. برای شما که شاغل هستید، بیکار شدن به‌خاطر کرونا خیلی سخت می‌شود ولی برای کسی که کل سال بیکار است و یا فقط روزهای خاصی سرکار می‌رود خیلی تفاوتی نکرده است ولی طبقه‌ی میانی شهر از این شرایط ضربه دیده است».

او اما می‌گوید که در این شرایط، چیزی که خیلی باید مورد توجه قرار گیرد، وضعیت بهداشتی ساکنان حاشیه‌ی شهر است. «کرونا الان موضوعی نیست که کسی درباره‌ی آن هیچ چیزی نداند. همه می‌دانند بیماری هست و بیماری خطرناکی هم هست ولی چیزی که خیلی مهم است حساسیت نسبت به این مسئله است. مردم سطح شهر و مناطق میانی حساسیت بیش‌تری دارند که یک دلیل آن، دسترسی بیش‌تر به شبکه‌های اجتماعی است. مثلا تا صفحه‌ی اینستاگرام را باز می‌کنند، مطالب زیادی درباره‌ی کرونا، فارغ از درست و نادرست بودن آن، به آن‌ها عرضه می‌شود ولی مردم این منطقه، همه به فضای اجتماعی دسترسی ندارند و تعداد کسانی که دسترسی به گوشی هوشمند دارند خیلی محدود است. اینکه بگوییم از بیماری کرونا آگاهی ندارند اشتباه است ولی نسبت به آن، حساس نیستند و یا حساسیت خیلی کمی دارند و وسواسی که مردم مناطق میانی شهر نسبت به این بیماری و انجام توصیه‌های بهداشتی دارند در این افراد وجود ندارد».

وی در پاسخ به این سوال که آیا کسی در این منطقه، مبتلا به کرونا شده است؟ می‌گوید که آماری در این‌باره ندارد ولی مرتب به مردم آنجا اطلاع‌رسانی می‌کنند که هرکس علامتی دارد مراجعه کند. «اما بیماری و درد، ابعاد فرهنگی دارد. مثلا ممکن است چیزی که ما در ایران به آن بیماری وحشتناک می‌گوییم، در کشور دیگری بگویند مشکلی نیست. می‌خواهم بگویم تعریف هر فرد از درد متفاوت است. در ساکنان مناطق حاشیه‌ای، کتمان بیماری هم وجود دارد و افراد آن‌قدر درگیر مسائل متعدد هستند که اگر تب کمی هم داشته باشند آن را جدی نمی‌گیرند در حالی که در مناطق میانی، افراد با کم‌ترین علامت، فورا به پزشک مراجعه می‌کنند ولی اینجا حساسیت پایینی دارند. اینجا مورد داشتیم که فرد، پایش عفونت کرده و اگر به پزشک مراجعه می‌کرد قطع می‌شد ولی او فقط پای خود را باندپیچی کرده بود. خود درمانی هم در بین این گروه‌ها خیلی رایج است. فرد اعتیاد شدید دارد و می‌گوید خودم بدون مراجعه به پزشک، ترک کردم. در این جمعیت، ممکن است افرادی مبتلا به کرونا، ناقل یا دارای بیماری نهفته هم باشند ولی چندان توجهی نمی‌کنند».

او پیشنهاد می‌کند که مسئولان بهداشتی، لااقل بخشی از منطقه را غربال کنند و به صورت رندم، از تعدادی تست هم بگیرند تا معلوم شود وضعیت چگونه است. همچنین، با انجام اقداماتی، حساسیت را در این جمعیت بالا ببرند.

استاندار کرمان روز یکشنبه گفت که فرمانداری کرمان طرحی را برای پیشگیری از ابتلا و شیوع ویروس کرونا در مناطق حاشیه‌ای شهر کرمان ارائه کرده و مقرر شده این طرح در کمیته‌های امنیتی اجتماعی ستاد مدیریت کرونا، با مشارکت معاونت عمرانی استانداری کرمان بررسی و مصوبات آن کمیته به ستاد استانی مقابله با کرونا ارجاع داده شود! کرونا و بهداشت حاشیه‌ی شهر آیا منتظر می‌ماند سیستم اداری طرح‌هایش را به سرانجام برساند؟ / الف