کرونا و انقلاب صنعتی چهارم

فردای کرمان – گروه اقتصاد: محسن جلال‌پور، فعال اقتصادی و رئیس سابق اتاق‌های بازرگانی ایران و کرمان، در کانال شخصی خود در تلگرام یادداشتی درباره‌ی تحولات سیاسی و اقتصادی در ایران طی سال‌های اخیر و تاثیر آن بر کسب‌وکارها منتشر کرده است. جلال‌پور در این یادداشت اشاره کرده، کسب‌وکارهای ایرانی در 50 سال گذشته دست‌کم با چهار نقطه‌ی عطف مواجه شده‌اند و شیوع ویروس کرونا چهارمین نقطه‌ی عطف در نیم‌قرن گذشته است.
به گزارش فردای‌کرمان، وی نوشته است: «استادمان در کلاس حساب دیفرانسیل و انتگرال وقتی نقطه‌ی عطف تابع را توضیح می‌داد، پیش خودم فکر می‌کردم کدام اتفاق زندگی‌ام را می‎توانم با نقطه‌ی عطف تابع محاسبه کنم؟
آن‌روزها بدون شک مهم‌ترین نقطه‌ی عطف زندگی‌ام، درگذشت مادرم بود؛ چون مسیر زندگی‌مان پس از فوت ایشان تغییر زیادی کرد.
بعد که وارد کسب‌وکار و تجارت شدم، همیشه از خودم می‌پرسیدم مسیر کاری‌ام در کدام مقاطع کاملا تغییر کرده است؟ راستش هنوز همان سؤال دوران درس و دانشگاه رهایم نکرده و همچنان مشتاقم نقاط عطف کسب‌وکارها را بدانم.
سوال این است؛ کدام تحولات باعث شدند مسیر کسب‌وکارها در ایران از اساس تغییر کنند؟
به گمانم کسب‌وکارهای ایرانی در 50 سال گذشته دست‌کم با چهار نقطه‌ی عطف مواجه شده‌اند. نقطه‌ی عطف از این جهت که پس از این دوره‌ها، ناچار شده‌اند مسیری کاملاً متفاوت از گذشته در پیش گیرند.
انقلاب ۵۷، آغاز جنگ تحمیلی و پایان جنگ هشت ساله، سه رویدادی هستند که کسب‌وکارها را از اساس دگرگون کرده‌اند. در طول این سال‌ها وقایع سیاسی مهم نظیر انتخاب آقای خاتمی یا انتخاب احمدی‌نژاد یا وقایع سال 88 و حتی تصویب برجام یا قبض و بسط تحریم‌ها نیز وقایع مهم و اثرگذاری بر مناسبات اقتصادی بوده‌اند اما هیچ‌کدام به اندازه‌ی انقلاب و آغاز و پایان جنگ، فضای کسب‌وکار را زیر و رو نکرده‌اند.
شیوع ویروس کرونا چهارمین نقطه‌ی عطف در نیم‌قرن گذشته است که همه‌ی فعالیت‌های اقتصادی را به طور کامل دگرگون کرده است.
ویروس کرونا نسبت به سه رویداد دیگر تفاوت‌های زیادی دارد و چون با تحولات مهم و اثرگذار دیگری همراه بوده، اثر مضاعفی بر اقتصاد داشته و خواهد داشت.
وقوع انقلاب اسلامی نااطمینانی بزرگی در اقتصاد بود و برای فعالان اقتصادی سوال‌های زیادی ایجاد کرد. انقلاب باعث شد برخی کسب‌وکارها به‌طور کامل تعطیل شود و برعکس، کسب‌وکارهای زیادی با وقوع انقلاب رونق گرفت. جنگ هم باعث تغییر در اولویت‌های کشور شد و برخی کسب‌وکارها برای مدتی تعلیق شدند تا این‌که جنگ به پایان رسید و اقتصاد دوباره پوست انداخت و کسب‌وکارها آرام‌آرام در مسیر بهبود قرار گرفتند و کمتر سورپرایز شدند و اگر تغییراتی به وجود آمد، آهسته و آرام و متناسب با تغییرات جامعه بود.
مثلاً پس از دوم خرداد که جامعه آزادی‌های بیشتری به دست آورد، کسب‌وکارها هم شروع به پوست‌اندازی کردند یا پس از انتخاب محمود احمدی‌نژاد که به سیاست‌های توزیعی علاقه داشت، شاهد تغییرات گسترده در رونق و رکورد فعالیت‌های اقتصادی بودیم اما همان‌طور که اشاره کردم، این تغییرات آهسته و متناسب با ضرباهنگ جامعه بود.
مقوله‌ی کرونا اما از اساس با همه‌ی تحولات پیشین متفاوت است. به‌خصوص این‌که شیوع این ویروس تقریباً با اوج‌گیری چهارمین انقلاب صنعتی و فراگیری فناوری‌های نوین همراه است.
به همین دلیل معتقدم کرونا و انقلاب صنعتی چهارم، می‌توانند دنیای جدیدی خلق کنند که از اساس با دنیای قبلی ما متفاوت است.
اکنون ما به این دنیا پا گذاشته‌ایم و تحولات اطراف ما بسیار سریع است.
احتمالاً خیلی از افراد این تغییرات را متوجه می‌شوند و برای خود و آینده‌ی خود و کسب‌وکار خود تصمیم‌های تازه می‌گیرند اما خیلی‌ها ممکن است متوجه این تغییرات نشوند و خود را برای جهان جدید آماده نکنند که در نتیجه بازنده خواهند بود». /پ