فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: معاون صنایع‌دستی استان کرمان با اشاره به اینکه هنر مسگری کرمان رو به منسوخ شدن است، با اشاره به برخی دلایل رکود در این هنر ـ صنعت میراثی، تصریح کرد: «زیبنده نیست که در بازار مسگری کرمان، کالاهای ترکیه و هند و پاکستان عرضه شود».
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، کاظم حسین‌زاده، در دومین جلسه‌ی گروه کاری میراث‌فرهنگی استان در سال جاری که روز سه‌شنبه هفتم مردادماه برگزار شد و موضوع احیای هنر مسگری کرمان در دستور کار آن بود، در ابتدا، پیشینه‌ی مختصری از این هنر ـ صنعت را ارائه کرد و در این‌باره توضیح داد: «براساس شواهد و قرائن مشخص است ایرانیان اولین کسانی بودند که پنج هزار سال قبل از میلاد، به کانی مس دست یافتند و اکثریت کشفیات مس هم مربوط به استان کرمان بوده که از جمله‌ی آن می‌توان به کشفیات مربوط به تل‌ابلیس و شهداد و کنارصندل اشاره کرد».
وی افزود: «بعد از اینکه مس کشف و تولید ظروف مسی آغاز می‌شود، صنعتگران به صورت پراکنده فعالیت می‌کردند و بعد، در اطراف مسجد شهر مستقر شدند و در ادامه، بازارهای پراکنده‌ای ایجاد شده تا اینکه در دوره‌ی سلجوقیان، مسگران در بازارهای محلی کوچکی کنار مسجد ملک فعالیت می‌کردند و سپس، در دوره‌ی صفویه به مجموعه‌ی گنجعلی‌خان منتقل شدند».
معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان ادامه داد: «در آن دوران، مسگران، ضمن آنکه تمام ظروف مایحتاج شهر را تامین می‌کردند، به شهرستان‌های همجوار هم ارسال می‌کردند».
عرضۀ مس اصفهان و زنجان به نام کرمان
حسین‌زاده سپس درباره‌ی وضع موجود مسگری در کرمان توضیح داد و با بیان اینکه در حال حاضر، تعداد فروشگاه‌های مس در کرمان 70 واحد است، تصریح کرد: «اصفهان و زنجان تولیدات مسی خود را به نام کرمان می‌فروشند».
وی ادامه داد: «زیبنده‌ی شهر کرمان نیست که در بازار مسگری کرمان، کالاهای کشورهای ترکیه و هند و پاکستان عرضه شود در صورتی که قطب تولید مسگری بوده‌ایم».
وی با طرح این پرسش که چه شده که به این روز رسیدیم؟ افزود: «آموزش مسگری در شهر کرمان طی پنج سال اخیر رخ نداده است و تنها پنج فقره مجوز در حوزه‌ی مسگری صادر کرده‌ایم».
اعتبارات صفر صنایع‌دستی در 2 سال متوالی
معاون صنایع‌دستی استان کرمان با بیان اینکه در زمینه‌ی مسگری با 100 میلیون تومان سرمایه‌گذاری می‌توان یک شغل ایجاد کرد، برخی دلایل رکود در مسگری را برشمرد.
حسین‌زاده گفت: «یکی از دلایل، عدم تخصیص منابع مالی برای ترویج و معرفی این هنر ـ صنعت است. ما در استان کرمان، 23 شهرستان داریم. در سال‌های 97 و 98 اعتبارات صنایع‌دستی 11 شهرستان از اعتبارات استانی صفر بوده است. حالا آیا با این وضعیت می‌توان هنری مثل مسگری را آموزش و ترویج داد و شغل ایجاد کرد؟».
وی افزود: «تعهد میراث‌فرهنگی برای ایجاد شغل در سال جاری، 700 نفر است که بخشی از آن از طریق صنایع‌دستی باید انجام شود. اما با کدام اعتبار؟»
وی اظهار کرد: «اعتبارات صنایع‌دستی مرکز استان کرمان در سال‌های 97 و 98 صفر بوده است. اعتبارات صنایع‌دستی سیرجان که اولین برند شهر جهانی ماست هم در این دو سال، صفر است. متاسفانه گزارش کمیته‌های برنامه‌ریزی شهرستانی هم نشان می‌دهد که وضعیت خوب نیست».
معاون صنایع‌دستی استان کرمان با بیان اینکه خیلی از استان‌ها بالای یک میلیارد تومان مبادله‌ی موافقت‌نامه دارند، افزود: «از جمله خوزستان که سال گذشته، یک میلیارد و 600 تومان موافقت‌نامه مبادله کرده اما در استان کرمان، این رقم، 475 میلیون تومان بوده که بخشی از آن هم مربوط به حقوق و دستمزدها بوده است و ما تنها با 26 میلیون تومان باید صنایع‌دستی استان را مدیریت کنیم».
حسین‌زاده تاکید کرد که این اعتبارات پاسخگوی نیاز صنایع‌دستی استان نیست. وی سپس اظهار کرد: «اگر بخواهیم نیروی انسانی در حوزه‌ی صنایع‌دستی آموزش دهیم نیاز به منابع مالی داریم».
واردات مواد اولیه برای مسگری
وی ادامه داد: «مسگران ما در تامین مواد اولیه با مشکل مواجهند و باید مواد اولیه را از اصفهان و تهران خریداری کنند در صورتی که ما صنایع مس شهید باهنر را در کرمان داریم. البته گفته می‌شود صنایع مس باهنر حاضر به خرده‌فروشی نیست و این وضعیت باعث شده که مواد اولیه در دسترس خود صنعتگر بومی قرار نگیرد».
وی گفت: «یک‌سری مشکلات فنی از جمله به‌روز نبودن محصولات تولید شده نیز در مسگری کرمان وجود دارد که بعد از فراهم کردن شرایط و توسعه‌ی آموزش و احیای مسگری می‌توان درباره‌ی آن بحث کرد و تصمیم گرفت».
مس باهنر به مسگری کمک کند
وی در ادامه، پیشنهادات خود برای احیای مسگری کرمان را ارائه کرد و با تاکید بر اینکه وضعیت تخصیص منابع استانی در حوزه‌ی صنایع‌دستی باید اصلاح شود، افزود: «یکی از مواردی که می‌تواند به مسگری کرمان کمک کند تامین مواد اولیه است. صنایع مس باهنر معین اقتصادی شهر کرمان است و می‌تواند در این زمینه از مسگران حمایت کند».
حسین‌زاده اظهار کرد: «اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه بلندمدت به هنرمندان این رشته ضروری است. با تسهیلات 18 درصدی اما نمی‌توان کارگاه مسگری ایجاد کرد».
معاون صنایع‌دستی استان کرمان گفت: «یکی از اقداماتی که می‌توان برای احیای مسگری انجام داد، اختصاص حجره‌های مربوط به تکیه سید رمضان در بازار میدان‌قلعه به مسگران است که علاوه بر اینکه در امتداد بازار مسگری قرار دارند، به ماندگاری گردشگران نیز کمک می‌کند».
موزه مسگری راهاندازی شود
وی ادامه داد: «پیشنهاد بعدی ما راهاندازی موزه مسگری در آب‌انبار گنجعلی‌خان است. خیلی از داشته‌های فرهنگی ما در حوزه‌ی صنایع‌دستی مسی از استان خارج شده و اگر این موزه راهاندازی شود می‌توان در کنار فعالیت زنده‌ی مسگری، تاریخ گذشته را نیز به نمایش گذشت».
وی با بیان اینکه اگر بتوانیم در فاز اول، نیروی انسانی تربیت کنیم و به سمت تولید انبوه برویم دیگر رشته‌های این حوزه از جمله میناکاری، ملیله‌سازی و قلم‌زنی می‌تواند فعال شود و در فاز اول 300 شغل ایجاد خواهد شد، گفت: «حمایت از کارگاه‌های تولید مس با اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت که به کاهش قیمت تمام شده کمک می‌کند نیز یکی از اقدامات موثر در این زمینه است».
تاکید بر بازنگری در سیاست‌های میراث‌فرهنگی
در ادامه‌ی این جلسه، معاون عمرانی استاندار کرمان با بیان اینکه بخشی از این مشکلات صنایع‌دستی به خود اداره کل میراث‌فرهنگی برمی‌گردد، گفت: «در هر دوره سیاست‌های این مجموعه، یا متناسب با سازمان مرکزی تغییر کرده یا براساس آنچه که استان می‌خواسته دنبال می‌شده است. مثلا در یک دوره، فقط به فکر ثبت آثار استان بودند و کار دیگری نمی‌کردند، یا یک دوره فقط بر مرمت متمرکز شدند یا در دوره‌ای که پروژ‌ه‌ی احداث سرویس‌های بهداشتی بین‌راهی کلید خورده بود بر این موضوع متمرکز شد».
سیدمصطفی آیت‌الهی موسوی با تاکید بر اینکه سیاست‌های مجموعه‌ی میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان باید بازنگری شود و به‌صورت جامع تعریف شود، ادامه داد: «فکر نمی‌کنم مسگری کرمان منسوخ شده باشد ولی باید در این زمینه هم بازنگری‌های لازم صورت گیرد تا رونق یابد».
وی با اشاره به مشکلاتی که مطرح شد، گفت: «ما حاضریم در جلساتی با شرکت‌های مسی در استان، موضوع تامین مواداولیه‌ی هنرمندان مسگر کرمان را دنبال کنیم».
موسوی درباره‌ی نبود اعتبارات صنایع‌دستی هم اظهار کرد: «شما در کمیته برنامه‌ریزی شهرستان‌ها نماینده دارید. باید بتوانید اعتباراتی را جذب کنید. با این حال، ما هم این آمادگی را داریم تا با فرمانداری‌ها مکاتبه کنم تا در این زمینه به صنایع‌دستی توجه شود».
معاون استاندار کرمان ادامه داد: «برای راهاندازی موزه مس در آب‌انبار گنجعلی‌خان، از آنجا که این آب‌انبار در اختیار خود شماست، پیگیری هم از طرف خود اداره کل باید صورت گیرد و ما هم در این‌باره مخالفتی نداریم».
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، در این جلسه، معاون صنایع‌دستی استان پیشنهادی داد تا کمیته‌ای ویژه‌ی صنایع‌دستی در زیرمجموعه‌ی گروه کاری میراث‌فرهنگی تشکیل شود و تصمیمات را آنالیز و نهایی و بعد به این گروه کاری ارائه کند.
حسین‌زاده در این‌باره گفت: «از آنجا که دستگاههای متعددی از جمله کمیته‌امداد، بهزیستی، اداره کل زندان‌ها، فنی و حرفه‌ای و سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری در حوزه‌ی صنایع‌دستی فعالیت می‌کنند که بعضا حوزه‌ی کاری آن‌ها هم موازی با ما است، در این کمیته می‌توانیم هماهنگی بیش‌تری ایجاد و پیشنهادات جامع‌تری به گروه کاری ارائه کنیم».
معاون عمرانی استاندار اما با یادآوری اینکه گروه کاری میراث‌فرهنگی از زیرمجموعه‌های شورای برنامه‌ریزی است، گفت که تشکیل کمیته‌‌ی دیگری، نیاز نیست اما در اداره کل میراث‌فرهنگی می‌توانید کمیته‌ای تشکیل دهید و دستگاههای مربوطه هم نمایندگانی معرفی خواهند کرد. موسوی تاکید کرد که هر مصوبه‌ی کارشناسی که میراث‌فرهنگی به کارگروه ارائه کند، برای رونق صنایع‌دستی از آن حمایت خواهند کرد./ الف
نظر خود را بنویسید