فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: حدود دو سالی می‌شود که شهرداری وعده‌ی حمایت از راه‌اندازی نخستین شعبه‌ی «شهر کتاب» در کرمان را داده این اتفاق اما هنوز رخ نداده است. فعلا، اختلاف بر سر مکان استقرار این مجموعه است. پیشنهاد شهرداری، راه‌اندازی شهر کتاب در مجاورت یخدان مویدی است؛ محلی که پیش از این به‌عنوان کاوشکده علوم مورد استفاده بود و مدتی هم، واحد اجتماعی معاونت فرهنگی شهرداری در آن مستقر بود. شورای شهر اما می‌گوید بهتر است این مکان، همچنان کاربری علمی داشته و در اختیار دانش‌آموزان باشد.
مذاکرات شورا و شهرداری ادامه دارد و محمد جهانشاهی، معاون شهردار و رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری امیدوار است تا پایان این دوره از شورا و شهرداری، این مرکز فرهنگی در کرمان فعال شود.
جهانشاهی می‌گوید که حضور شهرکتاب، باعث بزرگ شدن بازار کتاب در کرمان شده و بر فضای فرهنگی شهر تاثیر مثبت خواهد داشت.
گفت‌وگو با او را در ادامه می‌خوانید.
آقای جهانشاهی، از زمانی که شما به معاونت فرهنگی شهرداری آمده‌اید، وعده‌ی راه‌اندازی شعبه‌ای از کتابفروشی شهر کتاب در شهر کرمان را داده‌اید ولی هنوز اتفاقی نیفتاده است. ماجرا چیست؟
همان‌طور که همگان اطلاع دارند، شهر کتاب در حال حاضر، جزو معتبرترین فروشگاه‌ها و نسل جدید مکان‌هایی است که در حوزه‌ی کتاب و تولید اندیشه در کشور فعالیت می‌کند و بیش از ربع قرن سابقه دارد و نزدیک به 70 فروشگاه از آن، در سراسر کشور، در کنار عرضه‌ی کتاب و اجرای رویدادهای کتاب‌محور؛ نوشت‌افزار، صنایع‌دستی و ملزومات متنوع دیگری را نیز به شهروندان ارائه می‌کند که حدود 40 شعبه‌ی آن در تهران است. شعب شهرکتاب، فقط هم فروش کتاب را ندارند، بلکه بسته‌ی کامل و متنوعی از رویدادهای فرهنگی و مطابق با ذائقه‌ی مخاطب را ارائه می‌کنند و شاید بتوان گفت که مهم‌ترین فضای فرهنگی کشور است که با کمک مردم و بخش خصوصی، شبکه‌ی بزرگی در کشور ایجاد کرده است. به‌دلیل جایگاه و توانایی که این مجموعه دارد، شهرداری کرمان هم تلاش کرده تا بتواند یک شعبه از آن را در شهر کرمان راه‌اندازی کند. حدود دو سال است که پیگیر این موضوع هستیم. جلساتی با هیات مدیره محترم شهرکتاب داشتیم و آقای فروزان مدیرعامل به همراه چند تن از همکاران‌شان، به کرمان آمدند و فضایی را که ما برای شهرکتاب پیشنهاد کرده بودیم، از نزدیک بازدید و تایید کردند و درباره‌ی آن به توافق رسیدیم. این موضوع در شورای شهر و به‌ویژه در کمیسیون فرهنگی شورا در حال بررسی است. قصد داریم در کرمان، براساس مدلی که شهرداری تهران داشته که هم مسائل حقوقی و هم مالکیتی و مشارکتی در آن به‌خوبی دیده شده است؛ اقدام کنیم. تفاهم‌نامه‌ای آماده شده که در حال بررسی است و امیدواریم قبل از پایان سال جاری، بتوانیم کرمان را به این شبکه‌ی بزرگ و موثر فرهنگی متصل کنیم. شهر کتاب یکی از زیباترین تجربیات کشور در حوزه‌ی کتاب است که با حضور در کرمان، علاوه بر اینکه شاخص‌های فرهنگی شهر افزایش می‌یابد، بخشی از سرمایه‌ی مادی و معنوی این برند هم به کرمان می‌آید. قرار است شهر کتاب، بیش از دو میلیارد تومان در کرمان سرمایه‌گذاری کند و حدود 15، 16 نفر نیز با راه‌اندازی این فروشگاه مشغول به‌کار خواهند شد. شهر کتاب برنامه‌های فرهنگی خوبی مثل رونمایی و نقد کتاب و کارگاه‌های آموزشی نیز دارد، در حوزه‌ی نشر فعال است و شبکه‌ی توزیع گسترده‌ای هم دارد. مجموع این شرایط می‌تواند فرصت بسیار مناسبی برای کرمان و به‌ویژه نویسندگان و اهالی فرهنگ کرمان باشد و امیدوارم هرچه زودتر این اتفاق بیفتد.
مکانی که در نظر گرفته شده کجاست؟
بنایی در سایت فرهنگی‌تاریخی پارک ریاضیات وجود دارد که در گذشته، به‌عنوان پژوهشکده نجوم مورد استفاده بود و بعد از آن هم، حوزه‌ی اجتماعی شهرداری در آن مستقر شد که با بهره‌برداری از ساختمان اصلی شهرداری، این حوزه به آنجا منتقل شد و این بنا بلااستفاده ماند. به نظر ما، اینجا و در مجاورت کتابخانه‌ی ملی، بهترین مکان برای راه‌اندازی شهر کتاب است و می‌توان با این اقدام، کل آن فضا را به یکی از بهترین سایت‌های فرهنگی شهر تبدیل کرد. البته یک بحث وجود دارد که این بنا، همچنان کاربری علمی داشته و در اختیار دانش‌آموزان باشد. اما از آنجا که این مجموعه، فرهنگی است، خانه تاریخی اشیدری هم در نزدیکی آن قرار است به خانه صنایع‌دستی تبدیل شود؛ به نظر می‌رسد این نقطه از شهر، برای راه‌اندازی شهرکتاب، منطقی و دارای وجاهت و قابل دفاع باشد.
اشاره کردید که شهرکتاب 70 شعبه دارد. در دیگر شهرها هم شهرداری در راه‌اندازی آن مشارکت کرده است؟
خیر. در برخی شهرها بخش خصوصی این کار را انجام داده است. در کرمان اما شاید بهتر همین باشد در گام اول، شهرداری با توان و امکاناتی که دارد، پیش‌قدم شود تا این اتفاق خوب رخ بدهد.
راه‌اندازی شهر کتاب در کرمان حتما یک اتفاق خوب است اما آیا درباره‌ی تاثیرات آن بر مشاغل فعلی حوزه‌ی کتاب و کتاب‌فروشی‌ها هم بررسی انجام داده‌اید؟ طی سالیان اخیر، شاهد تعطیلی و یا رکود در کتاب‌فروشی‌ها بوده‌ایم. شهرکتاب این وضعیت را تشدید نمی‌کند؟
شاید در نگاه اول، این نگرانی ایجاد شود که حضور شهرکتاب در کرمان، سایر مشاغل را تحت‌تاثیر قرار دهد اما این اتفاق، می‌تواند بازار کتاب و کتاب‌خوانی کرمان را بزرگ‌تر کند و فرصتی خواهد بود برای کسانی که در حوزه‌ی کتاب و کتابفروشی فعالیت دارند. به هر حال، ما باید بپذیریم که شیوه‌ی بسیاری از کسب‌وکارها نسبت به گذشته متفاوت و به‌روز شده است. در دوران جدید، کتابفروشی به روش سنتی، کار بسیار سختی است و همه‌ی ما شاهد بوده‌ایم که طی چند سال اخیر، تعدادی از کتاب‌فروشی‌ها در کرمان تعطیل شد، از طرفی، تعدادی کتابفروشی با شیوه‌ی جدید نیز راه‌اندازی شد. وجود شهرکتاب، باعث ارتقای کتابفروشی در کرمان خواهد شد و عرض کردم؛ این مجموعه فقط در زمینه‌ی عرضه‌ی کتاب فعالیت نمی‌کند و رویدادهای فرهنگی متعددی را اجرا می‌کند. وقتی چنین مجموعه‌ی قدرتمندی فعالیت‌های خود را در شهر گسترش بدهد، ارتباط بخش فرهیخته و فرهنگی جامعه با فضاهای مرتبط برقرار می‌ماند و همین، بر پویایی بیشتر فضای فرهنگی شهر تاثیر مثبت می‌گذارد. موفقیت نسل جدید کتاب‌فروشی‌ها، واقعیتی است که نباید آن را نادیده بگیریم. بازار کتاب ما نیاز به چنین حرکت‌هایی دارد و این شغل، باید خود را رونق دهد؛ چه شهرداری کرمان این کار را انجام بدهد چه ندهد، شان مردم کرمان می‌طلبد که نسل جدید کتاب‌فروشی‌ها را هم تجربه کنند. مسیر سختی هم در پیش‌رو است و ما نمی‌خواهیم همه‌ی بار جریان‌سازی فرهنگی روی دوش کتاب‌فروشی‌های کرمان باشد و بهتر دیدیم برندی که امتحان خود را نیز در کشور پس داده، به کرمان بیاید و چه بهتر، دستی که تواناتر است، برای این جریان‌سازی در شهر کمک کند. در مجموع، باور ما این است کسانی که بخواهند کسب‌وکار پویاتری داشته باشند، از حضور شهرکتاب تاثیر مثبت خواهند گرفت.
در جریان تفاهم‌نامه با شهر کتاب، آورده‌ی شهرداری کرمان چیست؟
ما فقط مکان راه‌اندازی فروشگاه را تامین می‌کنیم. کار، مشابه تجربه‌ای است که در جریان بناهای ماندگار وجود دارد که فضاهایی را شهرداری برای کارهای عام‌المنفعه در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد و بعد از اتمام دوره‌ی مشارکت، آن فضا به شهر و شهروندان برمی‌گردد و مالکیتی به‌‌دنبال ندارد.
بیش از دو سال است که وعده‌ی راه‌اندازی شهرکتاب از طرف شهرداری داده شده و هنوز اتفاقی نیفتاده؛ چه مشکلاتی بر سر راه وجود دارد؟
بررسی‌‌های زیادی از ابعاد مختلف برای راه‌اندازی شهرکتاب انجام دادیم. شورای محترم شهر هم در این زمینه حساسیت داشت و همه می‌خواستیم تصمیمی گرفته شود که به نفع و به مصلحت شهر باشد. زمان زیادی بر سر این گفت‌وگوها و بررسی‌ها گذشت. بخشی از این طولانی شدن هم، به اختلاف‌نظراتی برمی‌گردد که درباره‌ی مکان شهرکتاب وجود دارد. برخی از اعضای شورا معتقدند فضای جایگزین برای شهر کتاب معرفی کنیم و این فضا در مجاورت یخدان مویدی، به کارکرد اولیه‌اش برگردد. ما اما پیشنهادمان این است که فعالیت‌های علمی دانش‌آموزان در یکی از فرهنگسراها یا خانه‌های فرهنگ صورت گیرد.
چه‌قدر امیدوار هستید که تا پایان امسال، شهرکتاب به کرمان بیاید؟
فضای مدنظر ما که آماده است و فقط نیاز به طراحی داخلی دارد. اگر اراده‌‌ای باشد، نهایت تا پایان این دوره از شورا و شهرداری، می‌توانیم شاهد طراحی، تجهیز و افتتاح شهرکتاب در کرمان باشیم. / الف
نظر خود را بنویسید