پروین میرزا حسینی ـ هرچند بارها در جلسات و شوراهای مربوط به ایمنی راهها از احداث مجتمعهای بینراهی در جادههای طولانی و کم جاذبهی استان کرمان سخن به میان آمده و بیان شده که ساخت این مراکز در کاهش تصادفات جادهای نقش موثری دارد اما به گفتهی معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان بروکراسی اداری به شدت این مهم را دچار چالش کرده و عدم همکاری برخی ادارات، سنگ راه سرمایهگذاران شده است.
احسان عراقیزاده معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان در گفتوگو با خبرنگار فردای کرمان با اشاره به شناسایی 115 نقطهی پر تصادف زود بازده در راههای استان گفت: «سیاست سازمان راهداری حمل و نقل جادهای بر این است که اگر نقطهی پر تصادفی در جایی وجود دارد و ما نمیتوانیم آن را اصلاح کنیم حداقل دربارهی آن اطلاعرسانی کنیم».
وی افزود: «مثال ما این است که میگوییم کنار درختی یک مار خطرناک وجود دارد و ما هیچ وقت نمیتوانیم آن را بگیریم اما میتوانیم به مردم هشدار بدهیم که این مار وجود دارد و نباید به درخت نزدیک شوند».
عراقیزاده تصریح کرد: «پس از مشخص شدن 115 نقطه پر تصادف در سال 95 برای آشکارسازی، نصب علائم و تابلوهای هشدار اقدام کردیم که تا پایان سالجاری کار 75 نقطه انجام خواهد شد».
وی گفت: «در 125 نقطه حداقل یک تابلو برای هشدار و اطلاعرسانی نصب شده اما مواردی نیز وجود دارد که باید روی آن طرح بدهیم و مشاور بررسی کند که مشکل آن چیست».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان اذعان کرد: «جادههایی وجود دارند که سالها به همین شکل بودند و مشکلی نداشتند اما در حال حاضر به دلیل افزایش خودروها و یا افزایش ترافیک به یک نقطهی پر حادثه تبدیل شدهاند».
وی یادآور شد: «این نقاط توسط کمیتهای متشکل از ادارات راه و شهرسازی، راهداری و حمل و نقل جادهای و پلیسراه شناسایی و بر اساس آمارهایی که پلیسراه دارد و شاخصهایی که تعریف میکنند، مشخص میشود».
عراقیزاده اظهار کرد: «10 نقطه نیز به عنوان نقاط دیربازده مشخص شدهاند که به عنوان مثال تقاطعی است که باید اصلاح هندسی بشود یا کلا مسیر آن عوض شود و نیاز به اعتبار دارد اما قبلا در آن تابلو و علائم نصب شده است».
وی با اشاره به تامین مشکل اعتبارات افزود: «از 10 نقطه دیر بازده هشت مورد به مناقصه گذاشته شده که کار روی آنها در حال انجام است و دو مورد باقیمانده نیز تا پایان سال به مناقصه گذاشته میشود».
نصب 300 تابلو هشداردهنده در 6 ماهه اول امسال
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان یکی از مشکلات را تحریمها و گرانی مصالح عنوان کرد و گفت: «بر خلاف تصور عموم که گمان میکنند تابلوهای هشداردهندهی سطح جادهها با رنگ طراحی شدهاند؛ این تابلوها با شبرنگهایی طراحی میشوند که محصول شرکت 3m آمریکاست، ما تحریم هستیم و هیچکس نمیتواند این کالا را وارد کند».
وی ادامه داد: «در حال حاضر هم که میخواهیم تجهیز جادهها را به مناقصه بگذاریم به دلیل گرانی بیش از حد این شبرنگها و همچنین عدم توانایی تامین آن که بیشترین هزینه و بیشترین تاثیر را دارند، پیمانکاران نمیتوانند در مناقصه شرکت کنند».
عراقیزاده یادآور شد: «از سوی دیگر در زمینهی اصلاح نقاط دیربازده نیز که نیاز به ماشینآلات برای ترانشهبرداری دارد و یا مسیری را باید کامل عوض کنیم، به دلیل افزایش قیمت قطعات، کار با مشکل مواجه کرده است».
وی تصریح کرد: «در جادهی رابر یک مقطع پرحادثه داشتیم که 8 قوس داشت. ما قوسها را اصلاح و مسیر را جابهجا کردیم و ترانشهای را بالای کوه بردیم که مسیر صاف شود. این کار تاکنون نزدیک 8 میلیارد تومان برای ما هزینه داشته و هنوز تمام هم نشده است».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان افزود: «در پروژههای دیربازده با مشکلاتی مانند تامین قیر نیز مواجهیم. قیر از تنی 700 هزار تومان به چهار میلیون تومان رسیده است».
وی اظهار کرد: «سعی کردیم با نوید اوراق و اعتبار، تزریق قیر در بحث روکش آسفالت و تسهیل روال اداری برای پیمانکاران به آنها کمک کنیم تا کار زودتر انجام شود و به زمستان نخورند».
عراقیزاده گفت: «با این وجود و با همهی مشکلاتی که داشتیم در شش ماههی اول امسال هفت هزار و 300 تابلو نصب کردیم».
مردم به تابلوها دقت نمیکنند
وی یکی از دلایل بروز تصادفات را عدم توجه به تابلوهای هشداردهنده عنوان و اذعان کرد: «از نظر من نقاط پر تصادف شاید زیاد اهمیتی در بروز حادثه نداشته باشند زیرا تقریبا تمام نقاط شناسایی و اطلاعرسانی شده اما مردم به تابلوها دقت نمیکنند».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان گفت: «اگر مردم برای نقطهی پر تصادفی که سرعت 80 را برای آن تعریف کردهایم همین سرعت را رعایت میکردند اتفاقی نمیافتاد. یعنی اگر مشکل نقاط پر تصادف را رفع نمیکردیم اما فقط به این تابلوها دقت میشد و بر اساس سرعتی که روی تابلو نوشته شده حرکت میکردند، حوادث به حداقل کاهش پیدا میکردند».
وی یادآور شد: «سرعت تعریف شده برای راههای روستایی 70 کیلومتر است. تا زمانی که جاده خاکی بود، افراد با سرعت 70 کیلومتر در جاده آمد و شد میکردند اما بعد از اینکه مسیر آسفالت شده فکر میکنند اینجا اتوبان است و با سرعت 110 رانندگی میکنند».
عراقیزاده با اشاره به آمار بالای واژگونی در جادههای اصلی و روستایی استان، اظهار کرد: «افرادی هستند که حاضرند پول جریمه را پرداخت کنند اما چون ماشین گران قیمت خریدهاند میخواهند با هر سرعتی که دوست دارند در جادهها حرکت کنند».
وی عامل اصلی تصادفات در استان کرمان را سرعت بالا دانست و افزود: «تا زمانی که فرهنگ را عوض نکنیم چیزی اصلاح نمیشود. همه فکر میکنند باید تابلو نصب شود؛ درست است این کار واجب است، خط کشی واجب است اما بسیاری از موارد هم باید فرهنگسازی شود».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان تصریح کرد: «تصادفات جادهی کرمان - بم تا زمانی که دو خطه و به صورت رفت و برگشت بود بسیار کم بود اما بعد از آن که چهار خطه شد و امنیت و ایمنی آن بالاتر رفت، سرعت نیز افزایش یافت و الان بیشترین واژگونیها در همین محور رخ میدهد».
وی در پاسخ به این سوال که اصلاح مسیرها چقدر در کاهش تصادفات نقش دارد؛ گفت: «وظیفهی ما این است که با شناسایی و رصد نقاط پر تصادف مشکلات را اصلاح کنیم اما هر جا که مشکلش را حل کردیم تصادفات بدتر شده و یا نقطه حادثهخیز در همان محور از نقطهای به نقطهی دیگر منتقل شده است».
مجوزهای 13گانه سد راه سرمایهگذاران
عراقیزاده یادآور شد: «بعد از سرعت، واژگونیها بسیار مشکلساز شدهاند». وی با بیان اینکه اکثر واژگونیها در 30 کیلومتر منتهی به شهرها رخ میدهد، اظهار کرد: «یکی از دلایل واژگونی خستگی رانندهها است. جادههای استان کویری و یکنواخت هستند و فاصلهی شهرها زیاد است که سبب خوابآلودگی راننده میشود».
وی با تاکید بر اینکه نیازمند مجتمعهای خدماتی رفاهی در جادههای استان هستیم، افزود: «روی این مساله خیلی کار کردیم و در حال حاضر 107 موافقت اصولی مجتمع خدمات رفاهی داریم که عدد خوبی است. مرتب روی این مورد کار میکنیم و سرمایهگذاران را تشویق میکنیم اما سرمایهگذار رغبت نمیکند زیرا آنطوری که جادهی گیلان یا جادهی قم – تهران و کرج درآمد دارد، اینجا نیست. بعضی از جادههای ما واقعا تردد و درآمد ندارند».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان با بیان این که دولت برای احداث مجتمعهای بینراهی کمک بلاعوض اعطا میکند، اذعان کرد: «دولت مبلغ 350 میلیون تومان برای آسفالت راههای دسترسی به مجتمعهای خدماتی رفاهی به صورت بلاعوض پرداخت میکند».
وی یکی از مشکلات سرمایهگذاران راغب به ورود به حوزهی احداث مجتمعهای خدماتی بین راهی را کسب موافقت اصولی از 13 اداره عنوان کرد و گفت: «یکی از کارهایی که باید انجام بدهیم و قانون آن کشوری است این است که یک مرجع بنشیند و این 13 مجوز را یک جا امضا کند. 13 نفر دور هم بنشینند و مجوز را به سرمایهگذار بدهند».
عراقیزاده ادامه داد: «البته کسب این موافقت اصولی تازه اول راه است زیرا بعد از آن سرمایهگذار باید برای دریافت زمین اقدام کند که معمولا در منابع طبیعی با مشکل مواجه میشود و عملا 2 تا 3 سال بعد از دریافت موافقت اصولی سرمایهگذار میتواند کار را شروع کند».
عدم همکاری ادارات در ایجاد استراحتگاه موقت
وی ایجاد استراحتگاههای موقت را یکی از سر فصلهای ایمنی اداره کل راهداری استان کرمان عنوان کرد و یادآور شد: «ساخت یک مجتمع خدمات رفاهی دو تا سه میلیارد هزینه نیاز دارد اما با ایجاد استراحتگاههای موقت میتوان تا حدودی نبود این مجتمعهای بزرگ را پوشش داد و از بروز تصادفاتی که در اثر خوابآلودگی و خستگی راننده رخ میدهد پیشگیری کرد».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان افزود: «برای این کار ما یک پارکینگ بزرگ را تعریف کردیم که روشنایی آن را هم تامین میکنیم تا ماشینها در آن ایمن باشند و حداقل یک فروشگاه و سرویس بهداشتی نیز داشته باشد که رانندهها آنجا استراحت کنند».
وی تصریح کرد: «در محور انار – شهربابک یک استراحتگاه موقت به صورت پایلوت اجرا شده که شبها حدود 50 خودرو آنجا برای استراحت توقف میکنند و ما ترغیب شدیم این کار را در شهربابک نیز انجام دهیم. یک استراحتگاه موقت نیز حدودا 10 کیلومتری سیرجان در حال انجام است».
عراقیزاده اذعان کرد: «احداث استراحتگاههای موقت چند مشکل دارد. گاهی جاهایی که مد نظر ماست از نظر محیط زیست مشکل دارد. به عنوان مثال ما قصد داشتیم در مسیر راور به مشهد یک استراحتگاه احداث کنیم اما محیط زیست میگوید اینجا محل پرورش یوزپلنگ ایرانی است و امکان دایر کردن استراحتگاه وجود ندارد».
وی افزود: «اداره برق هم در این خصوص همکاری نمیکند. ما اگر بخواهیم 10 کیلومتر خط انتقال برق انجام بدهیم حداقل 500 میلیون تومان اعتبار نیاز است».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان اظهار کرد: «هیچکس کمک نمیکند و فکر میکنند ایمنی فقط آسفالت و تابلو است اما باید در نرمافزارها هم پیش برویم. ادارات زیادی باید پای کار بیایند و یک متولی پیدا کند و حکم حکومتی بدهند و ادارات را بر اساس امکاناتی که دارند مجاب کنند تا برخی کارها را انجام دهند».
وی تصریح کرد: «برای احداث این استراحتگاهها نیازمند اعتبار هستیم و استان باید برای ساخت این مراکز کمک کند».
بیتوجهی والدین در سفرهای جادهای و مرگ 53 کودک
عراقیزاده افزود: «ما وظیفه داریم برای کاهش تلفات و تصادفات کار کنیم و آنالیزهای زیادی هم انجام دادهایم که نتیجهی آن کاهش 24 درصدی کشتههای جادهای در تیر و مرداد است».
وی با اشاره به آمار بالای کودکانی که در اثر تصادفات جادهای جان میبازند، گفت: «سال گذشته 53 کودک زیرشش سال در جادههای استان جان خود را از دست دادند که لازم است والدین در سفرهای جادهای با رعایت موارد ایمنی حافظ جان کودکان خود باشند».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان با بیان اینکه علت این مساله را بررسی کردیم، اظهار کرد: «به دلیل اینکه کودکان در آغوش مادر هستند زمان تصادف رها میشوند و در نتیجه جان خود را از دست میدهند».
وی تصریح کرد: «صندلی کودک میتواند مشکل را حل کند اما مادران معمولا ترجیح میدهند نوزاد و کودک در آغوش آنها باشد و به همین دلیل در اداره کل راهداری کرمان ایدهی طراحی یک کمربند ایمنی مانند کمربند هواپیما مطرح شد تا کودک با کمربندی که دور کمرش وصل میشود به کمربند ایمنی مادر متصل شود و زمان حادثه اتفاقی برای آن رخ ندهد».
عراقیزاده بستن کمربند ایمنی توسط سرنشینان عقب را مهم دانست و یادآور شد: «زمان واژگونی خودرو معمولا سرنشینان عقب به دلیل اینکه کمربند ایمنی را نبستهاند از خودرو به بیرون پرت میشوند و جان خود را از دست میدهند».
وی با اشاره به اقدامات انجام شده در جادههای استان برای کمک به هوشیاری رانندگان، گفت: «برای جلوگیری از خوابآلودگی که یکی از دلایل تصادفات در جادههای استان است در جادهها حدود 110 کیلومتر شیار لرزانندهی طولی و 14 کیلومتر شیار لرزانندهی عرضی ایجاد کردیم تا از خواب رفتن رانندهها جلوگیری شود».
معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل و نقل جادهای استان کرمان تصریح کرد: «اگر بتوانیم شیار لرزاننده، جایگاههای تست الکل و استراحتگاههای موقت را در استان توسعه بدهیم آمار تصادفات کاهش مییابد».
وی در خصوص تامین روشنایی جادهها نیز گفت: «در بسیاری از مورد با وجود تلاش راهداری برای تامین روشنایی، شاهد سرقت سیم و کابلها هستیم که راهاندازی مجدد روشنایی بسیار هزینهبر است».
عراقیزاده ادامه داد: «از سوی دیگر هزینهی برق نیز بسیار بالاست. بر اساس قانون، تونلها، چراغهای چشمکزن، نقاط مهگیر، مساجد و مجتمعهای خدمات رفاهی از پول برق معاف هستند و به همین دلیل اکثر استانها برق جادهها و ابتدای شهرها را به عنوان معابر شهری معرفی کردند اما در کرمان شرکت برق با ما همکاری نمیکند و الان یک میلیارد و 700 میلیون تومان از اعتبارات تابلو و علائم ما به دلیل شکایت شرکت برق، باید بابت بدهی به این شرکت پرداخت شود».
نظر خود را بنویسید