فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: در روستای جهانی میمند حدود 400 خانه‌ی دستکند یا همان کیچه وجود دارد که 50 تا 70 واحد آن فعال است؛ یا کسانی در آن زندگی می‌کنند و یا به‌عنوان بوم‌گردی مورد استفاده است. تکلیف مابقی اما باید مشخص شود. مدیر پایگاه جهانی میمند می‌گوید که برای شناسایی مالکان و تعیین وضعیت این واحدها اقداماتی انجام داده و اطلاع‌رسانی کرده‌اند تا کسانی که در روستا کیچه دارند، به دفتر پایگاه مراجعه کنند، همچنین، یک دفتر نمایندگی هم در عمارت موسی‌خانی شهربابک راه‌اندازی کردند تا علاوه بر تسهیل در امور اداری پایگاه، میمندی‌های ساکن شهربابک نیز به‌راحتی بتوانند مراجعه کنند. هنوز اما، همه‌ی مالکان نیامده و وضعیت تعداد زیادی از کیچه‌ها برای آن‌ها نامعلوم است. رضا ریاحیان می‌گوید که بانک اطلاعاتی کیچه‌ها ناقص است و اگر می‌توانستیم آن را تکمیل کنیم، ساماندهی روستا بهتر صورت می‌گرفت.
او از کسانی که در میمند کیچه‌ای دارند و این گزارش را می‌خوانند تقاضا می‌کند تا به دفتر پایگاه در روستا مراجعه و به تکمیل بانک اطلاعاتی کمک کنند. ریاحیان همچنین، درباره‌ی تجمیع آغل‌های منظر فرهنگی میمند که از سوی شرکت مس قرار بود صورت بگیرد، در گفت‌وگو با فردای‌کرمان توضیحاتی داده و می‌گوید که فعلا تجمیع آغل‌ها منتفی شده است.
او درباره‌ی اهمیت این آغل‌ها، یادآور می‌شود که از 10 معیار مربوط به ثبت‌جهانی، روستای میمند معیار پنجم را دارد که مربوط به تعامل انسان و طبیعت است و یکی از نمودهای بارز آن، سه مرحله کوچی است که میمندی‌ها انجام می‌دهند.
او می‌گوید: «در ایران، دو مرحله کوچ داریم اما ساکنان میمند سه مرحله کوچ انجام می‌دهند، چهار ماه اول سال را در دشت میمند ساکن هستند، چون بارندگی باعث می‌شود علوفه‌ی خوبی برای دام‌ها فراهم باشد، چهار ماه دوم را در آبادی‌های سردسیر اطراف روستا در خانه‌هایی که به آن گُنبه می‌گویند، سپری می‌کنند و چهار ماهه‌ی سوم سال که هوا سرد است به کیچه‌های دستکند روستای میمند برمی‌گردند».
ریاحیان ادامه می‌دهد: «تفاوت دیگر شیوه‌ی کوچ مردم میمند این است که در همه جای ایران و دنیا، انسان به‌همراه محل اقامت (چادر) و دام خود کوچ می‌کند اما در میمند، انسان و دام جابه‌جا شده و محل سکونت باقی می‌ماند».
او با بیان اینکه میمندی‌ها با هوش و درایتی که دارند، در تعامل با طبیعت، هزاران سال جریان زندگی را در این منطقه حفظ کرده و ادامه داده‌اند، می‌افزاید: «حدود سه سال قبل اما، شرکت مس اعلام کرد برای دفع آلودگی که فعالیت صنعت برای دام‌های میمندی‌ها دارد، می‌خواهد 9 آغل واقع در منظر فرهنگی روستا را تجمیع کرده و به‌صورت دامپروری صنعتی دربیاورد».
وی می‌گوید: «اغلب، تصور بر این است که میمند یک روستای دائمی است در صورتی که در شیوه‌ی کوچ میمند بیشتر تحت یک منزلگاه زمستانی کارکرد دارد و جمعیت آن شناور است و این سه حرکت کوچ، از ویژگی‌های خاص منظر فرهنگی میمند است که باعث شده در فهرست یونسکو ثبت شود و چنانچه آغل‌ها تجمیع و شیوه‌ی سنتی آن از بین برود و این برنامه‌ی کوچ به هم بخورد، صدمه‌ای جبران‌ناپذیر به اصالت و یکپارچگی ثبت جهانی میمند وارد می‌شود».
مدیر پایگاه جهانی میمند یادآور می‌شود: «با جلساتی که با مسئولین مربوطه داشتیم، فعلا تجمیع آغل‌ها از دستور کار مس خارج شده است و امیدواریم در آینده هم، این تصمیم تغییر نکند».
ریاحیان در بخش دیگری از این گفت‌وگو، در پاسخ به این پرسش فردای‌کرمان که با توجه به اهمیت حفظ جریان زندگی و این سه مرحله کوچ میمندی‌ها، آیا نگرانی‌ای ندارید که این جریان برهم بخورد؟ توضیح می‌دهد: «بافت اجتماعی میمند طوری است که ساکنان، تعلق‌خاطر زیادی به آن دارند. به هیچ‌وجه کیچه‌ها خرید و فروش نمی‌شود. نه‌تنها به غریبه که حتی به افراد ساکن خود میمند هم کیچه نمی‌فروشند. واحدهای بوم‌گردی هم که در روستا فعال شده، یا مالک هستند و یا کیچه‌ها را اجاره کرده‌اند. بعد از ثبت جهانی نیز، برخی از میمندی‌ها که رفته بودند، بازگشته‌اند. بنابراین، لااقل فعلا هیچ نگرانی‌ای درباره‌ی متروک شدن میمند وجود ندارد و اطمینان داریم که نظام اجتماعی این روستا، هرگز از هم نمی‌پاشد».
در عین حال، وی با اشاره به بسته بودن درِ بسیاری از کیچه‌ها که مالک خصوصی دارند، می‌گوید: «آرزوی خود من این است که هرچه زودتر، لااقل 200 کیچه از 400 واحد آن فعال شود. توقع هم نداریم که حتما زندگی روزمره‌ی ساکنان در آن جریان یابد، بلکه چنانچه کیچه‌ها تعیین‌تکلیف و وضعیت مالکان مشخص شود، می‌توان به‌عنوان بوم‌گردی یا فروش صنایع‌دستی و ... از آن استفاده کرد ضمن اینکه نگهداری از آن هم بهتر صورت می‌گیرد». / الف
نظر خود را بنویسید