فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: سیلابی که اواخر تیرماه امسال برخی مناطق شهرستان بافت را فرا گرفت، با روستای «تلخه‌چار» کاری کرده که بار دیگر ماجرای معدن‌کاری خسارت‌بار در کوه‌شاه زنده شده است؛ معدنی که در مدت کوتاه فعالیت آن، قلوه سنگ‌های بسیار زیادی روانه‌ی مسیل شده و سیل «تیر» ماهی، آن را به روستای پاییندست برده؛ به گونه‌ای که برخی از کشاورزان تلخه‌چاری، بعد از خاموشی سیلاب، مزارع خود را گم کرده‌اند! با وجود اینکه بیش از 10 روز از این حادثه می‌گذرد، کشاورزان و باغداران تلخه‌چاری همچنان چشم‌انتظارند تا برای جمع‌آوری این حجم زیاد از سنگ از مسیر آب و از داخل باغات و مزارع، چاره‌ای اندیشیده و اقدامی انجام شود.
میثم جعفری، اهل روستای تلخه‌چار و مدیرعامل انجمن به‌آوران طبیعت در این‌باره به فردای‌کرمان می‌گوید: «زمانی که جاده‌ای برای این معدن می‌ساختند، حجم زیادی خاک و سنگریزه را به داخل دره که مسیر رود بود ریختند. سیل روز شنبه 26 تیرماه، این نخاله‌های معدنی را با خود جابه‌جا کرد، در نقاطی از دره که عرض کم‌تر بود، روی هم تلمبار شده و جلوی آب را گرفته‌اند و باعث شده که سیلاب تغییر مسیر بدهد. الان اگر به منطقه بیایید، خواهید دید که عرض 20 متر این رودخانه در برخی نقاط به 100 متر رسیده است. همچنین، حجم زیادی از این سنگ و گل‌ولای، به همراه سیل به روستا آمده و وارد باغات مردم شده است. سنگ‌های زیادی نیز همراه با حرکت آب، به تنه‌ی درختان برخورد کرده و حتی درختان گردوی 20 ساله را شکسته است. خود من مزرعه‌ای در حاشیه‌ی رودخانه داشتم و موقع سیل در روستا نبودم. وقتی تصاویر و فیلم‌های حادثه را دیدم، هرچه فکر می‌کردم، یک محدوده از مسیر سیلاب را تشخیص نمی‌دادم که کجاست. بس که سنگ آنجا ریخته بود. بعدا متوجه شدم که مزرعه‌ی خودم بوده که پر از سنگ شده است!». او ادامه می‌دهد: «این در حالی است که در سمت دیگر رودخانه که نخاله‌های معدنی وجود نداشته، سیلاب مسیر مشخص خود را طی کرده و نه سنگ و نه گل و لای وجود ندارد».
جعفری در پاسخ به این پرسش که ریختن سنگ‌ها در مسیر رود، مربوط به حدود هفت، هشت سال قبل است. چرا طی همه‌ی این سال‌ها، برای پاک‌سازی مسیر رود اقدامی نکردید؟ توضیح می‌دهد: «من شخصا با وجود این سنگ‌ها در مسیر رود، انتظار بروز فاجعه‌ای را داشتم. اصلا اعتراض روستاییان به فعالیت معدن سنگ‌آهن کوه‌شاه از زمانی آغاز شد که این سنگ‌ها پایین ریخته و تعدادی از چشمه‌ها را که آب کشاورزی را تامین می‌کرد، تخریب کرد. خود ما در منطقه، امکاناتی برای جمع‌آوری این حجم سنگ را نداشتیم. حدود دو سال قبل، بعد از وقوع زلزله‌ای کوچک، بخش دیگری از سنگ‌ها از بالا به سمت دره غلتید. به جهاد کشاورزی رفتیم و موضوع را گفتیم که بیایید برای این وضعیت فکری کرده و مسیر آب روستا که مسدود شده را باز کنید؛ وعده دادند که کارشناس می‌فرستند و هرچه منتظر ماندیم، کسی نیامد. ما هم از پیگیری نومید شدیم».
او می‌گوید: «در جریان سیلی که رخ داد، خوشبختانه آقای هاشم جعفری، (چوپان اهل تلخه‌چار) مردم را خیلی زود از حادثه باخبر کرد وگرنه معلوم نبود اگر روستاییان در خانه بودند و این حجم آب و سنگ روی روستا می‌ریخت، چه فاجعه‌ای درست می‌شد».
به گفته‌ی جعفری، هنوز اما سنگ‌ها در مسیر رود و در مزارع و باغات و روستا رها شده و برای جمع‌آوری آن اقدامی صورت نگرفته است.
به نقل از ایرنا کرمان، صمدالله محمدی، نماینده بافت، رابر و ارزوییه در مجلس شورای اسلامی نیز با تایید خسارات این معدن‌کاری به روستاها، گفته است: «باطله‌برداری از معدن کوه‌شاه و ریختن نخاله‌ها مسیری درست کرده که آب را به سمت روستا هدایت کرده و همین امر سبب گسترش ابعاد تخریب در منطقه شده و آبروها شش متر زیر گل و لای رفته است».
به گزارش فردای‌کرمان، معدن استخراج سنگ‌آهن کوه‌شاه که در سال‌های ابتدایی دهه‌ی نود خورشیدی، بدون اخذ مجوزهای زیست‌محیطی لازم فعالیت خود را شروع کرده بود، با یکی از گسترده‌ترین اعتراضات از سوی فعالان زیست‌محیطی، کوهنوردان و رسانه‌ها مواجه شد، آن‌چنان که برخی آن را یک «فاجعه» برای استان می‌خواندند. سرانجام اما سرمایه‌گذار و حامیان این معدن‌کاری به لودرها و بولدوزرها فرمان عقب‌نشینی دادند. معدن تعطیل شد اما شنبه‌ی گذشته، مردم روستای تلخه‌چار در پاییندست آن، به چشم خود، یکی از تبعات هولناک این فعالیت معدنیِ نیمه‌تمام را دیدند. اگرچه سیلِ آب و سنگ در آن روز، جان کسی را نگرفت اما، سنگ‌‌هایی که بر سر روستا ریخته همچنان خسارت سیل را به همگان یادآور و همچنین گوشزد می‌کند که ورود بی‌ضابطه به طبیعت و دست‌کاری خودخواهانه در آن، چه عواقب خطرناکی می‌تواند داشته باشد.
علی زینی‌وند، استاندار کرمان در جریان بازدید از این منطقه تصریح کرد: «این معدن در صورتی که طلای خالص هم باشد مجوزی برای برداشت ندارد». / الف
نظر خود را بنویسید