فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: شورای شهر کرمان پس از انتشار فراخوان برای انتخاب شهردار، به شش گزینه رسیده که طی همین روزها، می‌خواهد مصاحبه‌ای با این افراد داشته باشد. اینکه روند انتخاب شهردار چگونه بوده و شهردار چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد، موضوع گفت‌وگویی است که با دکتر مریم فدایی‌قطبی، معمار، شهرساز و استاد دانشگاه انجام دادم و در ادامه می‌خوانید.
او تاکید دارد که شورا درباره‌ی انتخاب شهردار، شفافتر کند، نگاه علمی به مسائل شهر داشته باشد و همین اول راه نیز، نسبت به اصلاح کمیسیون‌ها اقدام کند.
خانم دکتر، شورای شهر برای انتخاب شهردار، روندی را طی کرده؛ فراخوان عمومی دادند و 126 نفر معرفی و در آخر، شش نفر نهایی شدند. این روند را از دید تخصصی خودتان چه‌طور ارزیابی می‌کنید؟
قانون شورا می‌گوید که اعضا، یک ماه پس از به کرسی نشستن فرصت دارند تا شهردار را انتخاب کنند؛ مهم‌ترین وظیفه‌ی شورا در چهارسال مدیریت‌شان هم همین است. شورای ششم، فراخوانی منتشر کرد و معیارهایی برای معرفی شهردار مشخص شد که مواردی از جمله عدالت‌محوری، دوری از رانت‌خواری و دست‌پاکی و ... بود. فراخوانی که داده شد، آن‌قدر عمومی بود که نه فقط برای شهردار که برای هر مدیر دیگری می‌توانست صادق باشد. از این به بعد اما، دیگر مشخص نیست چه اتفاقی افتاده است. در کنار معیارهایی که شورا معین کرده، معیارهایی را هم قانون برای شهردار مشخص کرده، در این بین، چیزی که بسیار کم‌رنگ می‌نماید، فن‌گرا بودن یا برنامه‌ی آن فرد برای شهر است. حالا سوال این است: اینکه یک فرد عادل و دست‌پاک باشد و اهل رانت نباشد آیا برای مسئولیت شهرداری کفایت می‌کند یا معیارهای دیگری نیز باید اضافه می‌شد؟ آیا بهتر نبود گزینش به شکل دیگری صورت می‌گرفت؟ شورای شهر بر سه موضوع شفافیت، پاسخگو بودن و نظارت که ما آن را از ارکان حکمروایی مطلوب شهری می‌دانیم؛ تاکید دارد. به نظر می‌رسد شفافیتی که نیاز بوده وجود ندارد و سوالات زیادی هست که پاسخی برای آن نمی‌یابیم.
به‌طور کلی، از دید یک متخصص بفرمایید که شهردار آینده چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
مهم‌تر از همه اینکه شهردار فن‌گرا باشد و نسبت به کاری که می‌خواهد انجام دهد علم کافی داشته باشد، ویژگی‌های پایه‌ای یک مدیر را داشته باشد، بتواند با بدنه‌ی شهرداری و با مدیران بیرون از شهرداری تعامل کافی داشته باشد تا در نبود مدیریت یکپارچه‌ی شهری، پیشبرد امور شهر با تاخیر و خلل مواجه نشود. همچنین، کرمان را بشناسند، علاوه بر اینکه دغدغه‌های شهر هزار مسئله کرمان را می‌داند، نیازهای فوری کرمان را هم بشناسد و این‌طور نباشد که دو سال به سعی و خطا بگذرد بلکه آن‌قدر تمرکز بر مسائل شهر داشته باشد که بتواند روندی که شهر طی می‌کند را، اگر درست است ادامه دهد و یا اگر کلیت مدیریت شهری فکر می‌کنند این روند باید تغییر کند، تغییر اعمال شود تا در چهار سال بتوانند به نتایج خوبی برسند.
درست است که دوران سرپرستی برای شهرداری مناسب نیست و انتخاب شهردار، بسیاری از امور را تعیین‌تکلیف می‌کند اما به نظر می‌رسد شورای شهر دارد در انتخاب شهردار شتاب‌زده عمل می‌کند. نظر شما در این‌باره چیست؟
بیشتر از اینکه شتاب‌زده به نظر بیاید، شفافیت کافی در فرایند انتخاب شهردار وجود ندارند. پیشنهاد من این است که به جای تاکید بر رزومه‌ی افراد و اولویت دادن به نام‌ها و عناوین پر طمطراق، شرایط لازم قانون را در سوابق کاندیداها پایه قرار داده و معیارهای اصلی را در برنامه ارائه‌ی شده داوطلب برای عملیاتی کردن سند راهبردی میان‌مدت کرمان بگذارد. اعضای شورا از بین 126 نفر کاندیدای شهرداری، شش نفر را انتخاب کرده‌اند و روند انتخاب این افراد مشخص نیست. برای بنده که سال‌ها در امور شهر کرمان فعال هستم، نام‌های اغلب این افراد ناآشناست. در هر حال، این چند نفر را نه از محتوای رزومه که از برنامه‌ای که در صحن علنی شورا ارائه می‌کنند قضاوت خواهیم کرد.
اخیرا گفت‌وگویی با دکتر جهان‌بین از اعضای هیات علمی دانشگاه داشتم که تاکید کردند شورا خود را بی‌نیاز از نظر متخصصان نداند. شما هم این ضرورت را احساس می‌کنید؟
شورا از زمانی که انتخاب شد خیلی تلاش کرد خود را به مسائل شهری نزدیک کند اما مواضعی که در همین مدت کوتاه فعالیت، اغلب اعضای شورا گرفته‌اند، چندان تخصصی و مسئله‌محور نبوده است. این را در تقسیم‌بندی کمیسیون‌های شورا هم می‌بینیم؛ به‌جای اینکه به مسائل شهر بپردازند، امورات اساسی شورا در یک کمیسیون تجمیع کرده و سایر کمیسیون‌ها به مسائل فرعی که چندان ربطی به شورا ندارد می‌پردازد که من فکر می‌کنم نشات گرفته از این است که این شورا ذاتا، فنی نیست. حالا اینکه شورا بخواهد همچنان به این روند ادامه دهد یا تغییر رویه دهد و درباره‌ی مسائل شهری، علمی و فنی عمل کند؛ تصمیمی است که خود اعضا باید بگیرند.
اگر شورا بخواهد خود را بی‌نیاز از نظر متخصصان بداند، یک هشدار جدی است چرا که شهر زیان‌های زیادی می‌بیند. درست است؟
بله. قطعا. ما در گذشته، تجربه‌ی برخورد غیرعلمی و غیرکارشناسی با مسائل شهر را داشته‌ایم و کرمان خسارات و ضررهای زیادی از این بابت دیده است که از جمله‌ی آن، احداث روگذر و زیرگذرها بوده است.
اگر صحبت دیگری دارید بفرمایید.
چند مسئله‌ی خیلی مهم وجود دارد که نیاز است شورا نسبت به آن مواضع مشخصی بگیرد؛ یکی موضوع آب است که باید به آن بپردازد و در برنامه‌ی چهار ساله‌ی شهرداری در این زمینه توقع ویژه‌ای از شهردار داشته باشد، دیگری، موضوع تاب‌آوری شهر است و در حالی‌که مسئله‌ی جدی کرمان است به‌شدت نقص هم در این حوزه داریم. پساب و پسماند و بافت‌های ناکارآمد و حاشیه‌نشینی نیز از مسائل مهم شهر هستند که نیاز است شورا رویه‌ی خود را در این حوزه‌ها معلوم کند. شورا کمیسیونی مثل هوشمندسازی را تشکیل داده، در حالی که هوشمندسازی یک استراتژی در حال انجام است و تسریع آن می‌تواند یکی از برنامه‌های شهردار باشد ولی اینکه کمیسیونی برای آن تشکیل شده، جای تعجب دارد. اصلاح ساختار تخصصی شورا که در قالب کمیسیون‌های معرفی می‌شود، یکی از ضروریات است و شورا باید دغدغه‌ها و مسائل مهم شهر را در اولویت بگذارد. صحبت از شهری است که با چالش‌های زیست‌محیطی مواجه شده، گردشگری راه نجات اقتصادی آن است، از هر سو با رخدادهای طبیعی تهدید می‌شود و یکی از مهاجرپذیرترین شهرهای ایران است و نخست‌شهر و سپر اصلی پهنه شرقی ایران بزرگ محسوب می‌شود./ الف
نظر خود را بنویسید