فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: امضای 18 حکم مشاور از سوی شهردار کرمان که در هشت ماه گذشته اتفاق افتاده، برای بسیاری، اقدامی عجیب و غیرقابل دفاع بوده و از این بابت، سعید شعرباف‌تبریزی را نقد می‌کنند. اینکه شهردار مشاوران خود را چطور انتخاب کرده؟ سوالی است که اغلب در پاسخ به آن گفته می‌شود روابط دوستی و سفارش‌های اعضای شورای شهر کرمان عامل انتخاب بوده است.
در این گفت‌وگو از شعرباف خواستم که معیارهای انتخاب را بگوید. توضیحاتی داد و تصریح کرد که حتی یک مورد نبوده که کسی از شورای شهر به او سفارش کرده باشد و البته گفت که حاضر است رزومۀ همۀ مشاورانش را منتشر کند.
دخالت مشاوران شهردار در انتصابات و ورود فردی تحت عنوان قرارداد خودروی استیجاری به شهرداری و دخالت او در امورات و این ادعا که می‌گویند شهردار واقعی آقای عسکری مشاورِ شعرباف است را هم با او در میان گذاشتم.
در ادامه، از او دربارۀ شفافیت پرسیدم. اقدامی که سال گذشته با انتشار فیش حقوقی همۀ نیروهای شهرداری کرمان آغاز شد و نارضایتی بسیاری به‌دنبال آورد. از شعرباف‌تبریزی پرسیدم که می‌گویند با این کار، روابط کارمندی به هم خورده و در ساختار شهرداری اختلال ایجاد شده و حتی ممکن است حجم بالای نارضایتی و کند شدن سیستم، منجر به استیضاح شما در شورای شهر بشود. گفت که چنین تصوری ندارد و همۀ شورایی‌ها هم با شفافیت موافق بوده‌اند.
ماجرای فساد در قبرستان، ساختمان‌های ناایمن و شایعۀ کناره‌گیری شهردار را هم با او در میان گذاشتم که در پاسخ به آن توضیحاتی داد که در ادامه می‌خوانید. این، بخش سوم و پایانی گفت‌وگوی فردای‌کرمان با شهردار است. بخش‌های نخست و دوم پیش از این منتشر شده است.
برای مطالعۀ آن اینجا و اینجا کلیک کنید.
*آقای شهردار، می‌گویند شما افرادی را به‌عنوان مشاور انتخاب کرده‌اید که اغلب آن‌ها غیرمتخصص و فاقد تجربۀ کافی هستند و بیشتر به‌خاطر روابط فامیلی و دوستی انتخاب شده‌اند و برخی هم از ستادهای انتخاباتی اعضای شورای شهر آمده‌اند. لطفا شفاف بگویید؛ چه معیارهایی برای انتخاب مشاوران دارید و چگونه انتخاب شده‌اند؟
من 18 حکم مشاور داده‌ام و همه هم رسانه‌ای شده است. البته دربارۀ چهار، پنج نفر از مشاورانم حساسیت‌هایی ایجاد شده است. خودتان با ملاک انتساب به یک لیست سیاسی و مدرک دانشگاهی و تجربۀ کاری بررسی کنید و ببینید می‌توانید بگویید به کدام لیست سیاسی وابسته هستند؟
*رزومۀ این افراد را منتشر کنید تا بتوانیم بررسی کنیم.
رزومۀ فنی برخی مشاوران در حد مختصر منتشر شده اما مگر براساس رزومۀ فنی می‌توان تشخیص داد که این افراد از کدام لیست سیاسی آمده‌اند؟
*اگر شما مشخصات بیشتر و دقیق‌تری از مشاوران‌تان را منتشر کنید، تا حد زیادی ارتباطات این افراد مشخص خواهد شد. الان بیشتر اسم و فامیل‌شان را می‌دانیم.
به جز یکی، دو مورد که رسانه‌ای نبودند، اغلب آن‌ها با جست‌وجو در اینترنت قابل شناسایی هستند. با این وجود منعی هم برای انتشار رزومۀ مشاوران نداشتم اما تاکنون خواسته نشده که رزومه را منتشر کنم؛ می‌توان این کار را انجام داد. در ضمن از این 18 مشاور، 12 نفرشان افتخاری هستند و پول نمی‌گیرند. یکبار گفتم شاید 30 مشاور داشته باشم و همین، تیتر شد؛ الان می‌توانم بگویم 300 مشاور می‌خواهم. چه ایرادی دارد که اگر بتوانم در بین اقشار مختلف مشاوران افتخاری داشته باشم که به من اطلاعات دقیق بدهند؟ این یک حُسن است و توصیۀ اکید از طرف اساتیدی بوده که بنده مدیریت آن‌ها را در سطح کشور قبول دارم و گفته‌اند از بدنۀ اقشار مختلف مشاور داشته باش. مثلا کسی که کارنامۀ خوبی در جذب اوراق مشارکت در شهرداری مشهد دارد، اگر ایشان مشاور افتخاری شهردار کرمان باشد و حداکثر ماهی یکبار، هزینۀ بلیت رفت‌وبرگشت او را بدهیم؛ این فرد یک توصیه داشته باشد که با آن 1200 میلیارد تومان اوراق مشارکت به شهرداری بیاید؛ ایراد دارد؟ با این نگاه، اگر به جای 30 مشاور، 300 تا داشته باشم منعی دارد؟ ذهن عاقل می‌گوید نه.
*معیارهای انتخاب این 18 مشاور چه بوده؟ شما که کرمان نبودید، این افراد را چه‌طور پیدا کردید؟
یکی از نکات جالب همین است. مگر من کسی بودم که 10 سال در کرمان زندگی می‌کردم و افراد را از لحاظ سیاسی می‌شناختم که انتخاب‌شان کردم؟ ذهن من نسبت به آدم‌های کرمان خالی بود. وقتی به شهرداری آمدم، دیدم در حوزۀ مثلا حامیان حیوانات سه، چهار گروه فعالند و برخی از آن‌ها هم با یکدیگر اختلاف دارند. پس از مدتی، مسائلی در حوزۀ حیوانات پیش آمد و به این جمع‌بندی رسیدم کسی از این گروه باید کمک کند. بررسی سادۀ شخصی انجام دادم و جلسۀ حضوری با تعدادی از حامیان برگزار کردم و فردی که او را توانمند تشخیص دادم را به‌عنوان مشاور انتخاب کردم. شناختم کاملا شخصی بوده و یک نفر از مشاورانم توصیه‌شده نبوده است. این، یک موضوع شرعی است. ممکن است شما نپذیرید اما من باید فردا جوابگو باشم و می‌گویم که حتی یک مورد نبوده که کسی از شورای شهر زنگ بزند و بگوید فلانی را مشاور بگذار. نه از شورا، نه از نمایندگان و نه از جای دیگری توصیه نشده‌اند. لیست مشاوران و انتصاباتم شاید 200، 300 نام داشته باشد. مثلا در حوزۀ فناوری اطلاعات لیستی از فعالان را داشتم، با چند نفر جلسه گذاشتیم و بررسی کردم و از چند نفر مشورت گرفتم و فردی را انتخاب کردم. ممکن است افرادی توانمندتر هم بوده باشند، اما در بررسی‌هایم، به این افراد رسیده‌ام. همه هم حکم مشاور ندارند. مثلا دو نفرشان ناظر شهردار در پروژه‌های عمرانی هستند. این‌ها کسانی بودند که مدرک دانشگاهی‌شان برایم مهم نبود. مهم نیست دیپلم یا فوق دیپلم یا مدرک دیگری دارند بلکه گرایش‌هایی که داشتند، مهم بود. مثلا برای نظارت بر پروژه‌های عمرانی و کارگری نیاز به کسی دارم که بین جمعیت کارگری حاضر شود و صبح تا شب با آن‌ها دم‌خور باشد تا بداند مشکلات‌شان چیست؟ کسی با مدرک فوق لیسانس را که نمی‌توانم برای این کار انتخاب کنم. باید کسی چنین روحیه و گرایشی داشته باشد. این فرد ناظر شهردار در پروژه‌های عمرانی است.
*یعنی این پنج هزار نیروی انسانی که در شهرداری دارید، نمی‌توانند این کارها را برایتان انجام بدهند؟
در شش، هفت ماه اول نیاز داشتم برخی اطلاعات را به‌طور مستقیم از کف خیابان جمع‌آوری کنم. کارمندان شهرداری گزارش می‌دهند اما اکثریت این گزارش‌ها، گل و بلبل است. همین امروز اگر گزارشی از نیروهای شرکتی بگیرم به من می‌گویند که خیلی وضعیت خوب است ولی یک مورد را به‌عنوان نمونه بگویم که ما پول عیدی را پرداخت کردیم ولی یکی از کارگران به من اطلاع داد که در یکی از شهرداری‌های مناطق تا انتهای فروردین‌ماه، هنوز سنوات پرداخت نشده؛ اگر قرار بود این موضوع در گزارش‌های کارمندان بیاید، آمده بود. نه در شهرداری بلکه در هر نهاد دیگر، با احترام به رده‌های مدیری و کارمندی، مدیر باید بازرسان و ناظران و مشاورانی داشته باشد. ضمن اینکه در همین مدت، چهار، پنج نفری که دارند تمام وقت کار می‌کنند و باید پرداخت به آن‌ها داشته باشیم؛ بیش از 10 میلیارد تومان به نفع اموال عمومی شهرداری کمک کردند. یعنی جلوی دزدی‌های صریح، نه دزدی اشخاص بلکه اموال فیزیکی را گرفتند. این گزارشات وجود داشته ولی یا نوشته نمی‌شد یا به شهردار منتقل نمی‌شد؛ در حالی که اگر شهردار باخبر شود، می‌تواند سریعا اقدام کند. اگر فرصتی باشد، موارد مستعد فسادی که در سیستم کشف شده را هم می‌توانم تشریح کنم.
*یعنی به کمک مشاوران کشف شده؟
بله کمک مشاوران و ناظران. مثلا در کار ساده‌ای مثل توزیع دکه‌های خدماتی در شهر رانت عظیمی نهفته بود. اینکه دکه به چه کسی و با چه مشخصاتی داده شود و او چه‌طور به کس دیگری واگذار کند؟ تا انواع اقسام مصوبه‌ها.
*اما آقای شهردار، می‌گویند مشاوران شما دخالت‌های بی‌مورد در کار مدیران و کارمندان شهرداری دارند و حتی در انتصابات دخالت می‌کنند. از این اتفاقات در زیرمجموعه‌تان خبر دارید؟
در حوزۀ انتصابات از همه دارم بازخورد می‌گیرم. وظیفۀ یکی از مشاورانم تعامل و گفت‌وگو با بدنۀ کارمندی است. من این رویه را دارم که در ردۀ بالای مدیریتی شخص شهردار انتصابات را انجام بدهد ولی در سیستمی که بیش از 180 مدیر دارد، بنده که نمی‌توانم که شخصا مدیران رده‌های دوم و سوم را هم منصوب کنم. وقتی شهردار یک منطقه انتخاب می‌شود، اینکه معاون او چه کسی باشد حق اوست. حالا آیا اگر شهردار منطقه خواست معاونی را منصوب کند؛ هرکسی را خواست می‌تواند انتخاب کند یا باید نماینده‌ای از سمت من باشد و مذاکراتی انجام دهد؟ در این موارد، گفتم که شهردار منطقه و معاون و نمایندۀ بنده گزینه‌ها را بررسی و با هم گفت‌وگو کنند و نتیجه را به من اعلام کنند تا بگویم کدام مناسب‌تر است. حالا در این بین، نقش مشاور چه بوده است؟ گفتم سه ویژگی برای مثلا معاون فنی منطقه مدنظر دارم؛ از جمله اینکه در بین مردم و مساجد باشد و حداقل مدرک عمران داشته باشد. از این حیث و برای بررسی این موارد، برخی دوستان در انتصابات ورود کرده‌اند و یکی از منابع اطلاعاتی بوده‌اند. ضمن اینکه شورای شهر هم بوده است. خیلی اوقات با اعضای شورا نشسته‌ایم، گفته‌اند فلانی ویژگی‌های مناسبی دارد و خوب است که فلان مسئولیت را داشته باشد. نمایندگان مجلس هم بوده‌اند. توصیه‌هایی که برای انتصابات به بنده می‌شود از همۀ رده‌های داخل و بیرون شهر است و حتی گاهی از شهرستان‌ها، نمایندگان مجلس فردی را معرفی کرده‌اند، گفته‌ام رزومه را بفرستید تا بررسی کنم. تفاوت در این است که برخی دوستان بیشتر وارد این موضوع شده‌اند.
*می‌گویند با شخصی برای استفادۀ خودروی استیجاری قرارداد بسته‌اید اما این فرد اکنون در نقش مشاور شما، در امورات دخالت دارد و حتی شنیدم که برنامه‌ریز و هدایتگر برنامه‌های یکی از سازمان‌های شهرداری است. جریان چیست؟
من چنین چیزی را نمی‌دانستم اما وضعیت خودروهای استیجاری ما کاملا مشخص است که طی فرایندی قرارداد بسته و از این امکان استفاده می‌شود. عرض کردم که در این مسائل شهردار دخالت نمی‌کند. ممکن است معاون یک منطقه خودرویی می‌خواسته و از همین فرد باشد. ما برای اینکه خودرو نگیریم، اضافه‌کار بیش‌تری می‌دهیم تا فرد از خودروی شخصی خودش استفاده کند.
*موضوع این نیست که خودروی استیجاری استفاده می‌شود؛ مسئله، دخالت فردی در امورات داخلی شهرداری است که با قرارداد خودروی استیجاری به شهرداری آمده است.
قطعا چنین فردی در بین مشاوران من نیست. ممکن است فردی به‌عنوان خودروی استیجاری آمده و مثلا در شهرداری منطقه از او خواسته شده تا کارهای دیگری هم انجام بدهد.
*این را هم زیاد شنیدم که مشاور شما آقای عسکری؛ شهردار واقعی شهر است و تمام امورات و حتی خود شما تحت مدیریت ایشان هستید.
وظیفۀ ایشان از طرف بنده، تعامل و گفت‌وگو با بدنۀ شهرداری بوده است؛ هم برای انتصابات و هم حل مشکلات. روزانه دو، سه گروه هم از مردم و هم از بدنۀ شهرداری به دفتر من برای اعتراض یا طرح مشکلات می‌آیند که شهردار اگر بخواهد مستقیما ورود کند باید چندین ساعت وقت بگذارد. ایشان و آقای کرامت اما در این موارد با مردم و همکاران گفت‌وگو می‌کنند. آقای عسکری چون اینجا زیاد حضور داشته و هرکسی از مردم به دفتر بنده می‌آید، ایشان گفت‌وگو را انجام می‌دهد و در جریان انتصابات هم حضور داشتند این ذهنیت که شما اشاره کردید به وجود آمده است. من در مشهد هم که بودم، یک مشاور ویژۀ نیروی انسانی داشتم که کارش این بود با همکاران صحبت و تعامل کند و مشکلات را اطلاع دهد. آقای عسکری بسیار با روحیه و اهل گفت‌وگو و سعه‌صدر است. حالا این تصور که ایشان شهردار است؛ تصور خوبی است. ما اعتقاد داریم اینجا همه شهردارند.
*یکی از اقداماتی که انجام داده‌اید و خیلی حرف و حدیث دربارۀ آن بوده، انتشار فیش حقوقی کارکنان شهرداری است. این کار، برای شما چه تبعات و هزینه‌هایی داشت؟
شفافیت برایم هزینه‌ای متناسب با آنچه که تصور می‌کردم نداشت. انتشار حقوق و دستمزدها در تمام کشور سخت‌ترین فاز از شفافیت است. من طراح تعداد زیادی سامانۀ شفافیت بوده‌ام و معمولا مدیران می‌گویند این یکی را نمی‌شود؛ نه به این معنا که این بخش محل فسادهای بزرگ است. فسادها و حیف و میل‌ها در بخش‌های دیگر است و در قرارداد حقوق و دستمزد کارمند خیلی فسادی رخ نمی‌دهد اما چون با اسم اشخاص منتشر شد و با منافع فردی سروکار داشت، هیچ‌کس زیر بار آن نمی‌رفت و برای همین، حداقل 10 سال این مادۀ قانونی در کل نهادهای عمومی کشور اجرا نمی‌شد. دلیل استقبال از کار ما در شهرداری کرمان این نبود که خیلی اقدام ویژه‌ای بود بلکه به این خاطر که تاکنون در کشور انجام نشده بود. روزهای اول و ساعات نخست انتشار فیش‌های حقوقی، زمین و زمان می‌گفتند این اقدام، شهرداری را نابود خواهد کرد. اما بعد از آن، با برخی کارمندان جلسه گذاشتیم و دربارۀ مسائلی که داشتند، صحبت کردیم. برخی موارد به شفافیت مربوط می‌شد و برخی نه. بعضی‌ها می‌گفتند می‌خواهی عدد حقوق‌ها را منتشر کنی که بعد آن را کم کنی. برخی می‌گفتند مثلا ماموریت رفتیم و حق ماموریت واریز شده و حقوق ما به‌جای 14 میلیون به 17 میلیون تومان رسیده است که در این‌باره، گفتم که بخش غیرمستمری‌ها را حذف و آخر سال میانگین آن را حساب می‌کنم که حق ماموریت مشخص شود. برخی از دوستان هم با اصل آن مخالف بودند و می‌گفتند اطلاعات شخصی ماست.
*پس تبعات خاصی برایتان نداشت.
نه.
*تهدید نشدید؟
فشارهایی که بود، بیش از اینکه از داخل سیستم باشد، از بیرون و از نوع مقایسه بود. در فضای عمومی همه تشویق می‌کردند و می‌گفتند کاری عالی بوده ولی مدیران خیلی از نهادهای استان کرمان در جلسات خصوصی می‌گفتند که از وقتی حقوق‌ها را منتشر کردید، تک‌تک رده‌های مدیریتی ما این مطالبه را دارند و این، باعث دردسر شده است. به شوخی می‌گفتم که این کار را کردم تا دردسر ایجاد شود و افراد بتوانند خود را مقایسه کنند. حقوق 10، 15 میلیون تومانی چیزی نیست. عدد و رقم‌های بزرگ در استان کرمان باید شفاف شود. به عنوان مثال، فقط بگویند مسئولیت اجتماعی در استان چگونه توزیع شده است؟ نمی‌گویم حقوق مثلا مدیران مس منتشر شود اما استانداری لیست توزیع 800 میلیارد تومانی مسئولیت اجتماعی را منتشر کند.
برخی در این مدت به من گفتند که شفافیت شما امنیت فضای کارمندی ما را به هم ریخته است.
*این را هم می‌گویند با این کار، محبوبیت شما در شهرداری خیلی کاهش پیدا کرده است. این را احساس کرده‌اید؟
می‌توانم بگویم که این کار محبوبیتم را افزایش نداد. حتی نزدیکان و معاونانم اگر دست خودشان بود این کار را نمی‌کردند. برخی واقعا از انتشار حقوق و دستمزدها ناراضی بودند. اگر با ملاک محبوبیت می‌خواستم این کار را انجام بدهم، قطعا حقوق‌ها را منتشر نمی‌کردم. این نوع کارها محبوبیت را افزایش نمی‌دهد ولی در فضای بیرونی، خیلی موثر بود و حتی تیتر زدند که من می‌خواهم نمایندۀ مجلس بشوم.
*می‌گویند انتشار فیش‌های حقوقی باعث شده ساختار درونی شهرداری و روابط بین کارکنان به هم بخورد و کارها مختل شود. می‌گویند آن‌قدر تاثیرات بدی در روند امور داشته که ممکن است در نهایت منجر به استیضاح شما از سوی شورا هم بشود.
همۀ اعضای شورای شهر با شفافیت موافق هستند و با این فرم که انجام شد هم اکثریت اعضا موافق بودند. من چنین فضایی که اشاره کردید نمی‌بینم؛ به خصوص اینکه چند ماه گذشته و اشکالات کار گرفته شده و در حال اصلاح است. خوب است این موضوع به‌صورت علمی بررسی شود که از بهمن‌ماه تاکنون چه اصلاح ساختارهایی در حوزۀ کارمندی ما اتفاق افتاده و چقدر از مشکلات رفع شده و مسئلۀ تبعیض اساسی بهبود پیدا کرده است. این یک ادعاست که باید بررسی شود. به من گفتند فقط فیش حقوق مدیران را منتشر می‌کردی و کارمندان را حذف می‌کردی اما گفتم تبعیض و اصلاح ساختار که مربوط به حقوق‌های بالای 14 میلیون نیست. الان خیلی شبهات دربارۀ اختلاف حقوق‌ها رفع شده و فرد می‌داند اگر همکارش بیشتر دریافت می‌کند به خاطر مثلا تعداد فرزند بوده است. تعدادی اما هستند همکارشان با شرایط مشابه، حقوق بیش‌تری می‌گیرد. این، اشکال ساختاری است که باید رفع شود. تاکنون بیش از 10 اشکال ساختاری در قراردادها با فشار کارمندی، طرح و رفع شده است.
*فاز بعدی شفافیت چیست؟
در حوزۀ قراردادها و پروژه‌هاست که داریم پرونده‌ها را آماده می‌کنیم. البته، یک پروندۀ چالشی مثل بتن علی‌بابا را منتشر کردیم و چند پروژه از جمله بام و ساروج‌پارس هم مطالبه شده که گفته‌ام هیچ منعی ندارد و منتشر می‌کنم. فقط اگر نقشه‌های محرمانه‌ای داشته باشند، آن را منتشر نمی‌کنیم.
*قراردادهای قرارگاه خاتم هم منتشر می‌شود؟
بله. هرچه قرارداد تاکنون بوده، متن آن منتشر می‌شود. بعد از آن، آیین‌نامه‌ها و فرم‌ها را منتشر می‌کنیم که شهروندان بدانند مثلا برای پروانه چه باید بکنند و به چه کسی باید مراجعه کنند؟ آیا از او راضی هستند؟ و... شفافیت 13 بخش دارد که تاکنون فقط سه مورد آن را انجام دادیم. اگر پروژۀ شفافیت کامل شود می‌توان گفت شفاف‌ترین شهرداری ایران هستیم. ضمن اینکه الان، در بین نهادهای عمومی پیشرو هستیم.
*در جریان شفافیت گفته بودید که نشانه‌هایی از فساد در آرامستان قدیم پیدا کرده‌اید. با قبر چطوری فساد می‌کنند؟
تاکنون ممیزی قبور در قبرستان فعلی کرمان صورت نگرفته و معلوم نیست سنگ قبری که گذاشته شده، کسی واقعا زیر آن هست یا نه؟ افرادی سودجو که ممکن است برخی هم از بدنۀ وقت شهرداری در ادوار مختلف بوده باشند؛ سنگ قبر را می‌گذاشتند ولی کسی آنجا دفن نبوده است. وقتی جواز دفن برای کسی صادر می‌شود، این قبر را مثلا 150 میلیون تومان از این افراد می‌خرند.
*یعنی قبرهای صوری را می‌فروشند؟
بله. ما مشاور برای ممیزی قبرستان گرفتیم و حدود یک میلیارد تومان هزینه نیاز دارد. ممکن است 40، 50 قبر از این طریق برای شهرداری باقی مانده باشد که باید بفروشیم و هزینۀ آن را صرف آرامستان جدید کنیم. اگر نفروشیم، ممکن است باز واگذار و با قیمت نجومی فروخته شود.
*می‌گویند قیمت قبر در کرمان به 400 میلیون تومان هم رسیده است.
بله. ممکن است.
*این قبرها از همین نوع قبرهایی است که اشاره کردید؟
به‌طور دقیق معلوم نیست. بخشی از قبرها را مهدیه صاحب‌الزمان می‌فروشد که قاعدۀ قیمت‌گذاری آن را شهرداری معلوم نمی‌کند. آنچه در اختیار شهرداری است را کارشناس رسمی دادگستری قیمت‌گذاری می‌کند. اما یک بازار آزاد هم هست که همان قبرهای صوری هستند که ممکن است قیمت‌شان تا 140 میلیون تومان هم برسد.
*آقای شهردار، می‌گویید اهل شفافیت هستید ولی اسامی ساختمان‌های ناایمن را منتشر نمی‌کنید. دارید مماشات می‌کنید؟
نه. این، حکم دادگستری است. علت آن هم مشخص است. این ساختمان‌ها شبهۀ ناایمن بودن دارند. قبلا گفته بودم هشت ساختمان ناایمن، امروز به 22 مورد رسیده که اغلب هم عمومی هستند. یک لیست هم نظام مهندسی دارد و تعدادی هم از طریق گزارشات مردمی شناسایی شده‌اند؛ مثلا یک مهندس ناظر آمده و مدعی است که در فلان پروژه بوده‌ام و اوضاع ساختمان خراب است. این ساختمان‌های ناایمن، از منازل مسکونی تا خدمات عمومی را شامل می‌شود. همین هفته، جلسه‌ای با دادستان و نظام مهندسی داشتیم و لیستی که شبهۀ ناایمنی دارد را اعلام کردیم. ما فقط می‌توانیم بگوییم این سازه به نظر ما ناایمن است، نظام مهندسی دربارۀ آن نظر می‌دهد و نظر اصلی را کارشناس رسمی دادگستری باید بدهد. لیست را اعلام نکردیم چون می‌شود مثل پروژۀ ستاره که عکسی از آن منتشر و بعد متوجه شدیم سازه اشکال زیرساختی ندارد ولی تمام کسب‌وکارهای پاساژ کساد شده است. باید ابتدا بررسی کنیم و مطمئن شویم. برخی اماکن هم اگر بخواهند متوقف شود اثر اجتماعی خیلی وسیعی در شهر دارد. ما اما هیچ تعارفی نداریم. تاکنون، پروندۀ سه مورد را به نظام مهندسی و دادستانی ارسال کرده‌ایم که باید به کارشناس دادگستری بفرستند و بعد نظر نهایی داده شود.
*سه مورد از 22 تا عدد خیلی کوچکی است.
از نظر ما، سازۀ این سه مورد، قطعا ناایمن است و باید متوقف شود.
*برنامۀ شما برای کل ساختمان‌های ناایمن چیست؟
مسیری تعریف کردیم که شهرداری و نظام مهندسی و دادستانی و مرکز تحقیقات راه و شهرسازی شرایط را بررسی می‌کنند: لیست موارد مشکوک بین شهرداری و نظام مهندسی قطعی و به کارشناس رسمی دادگستری ارسال می‌شود. تایید که شد، اینکه نیاز به تخریب یا تقویت شدن دارد را به دادستان اعلام می‌کنند و دادستان با حضور ما حکم نهایی را صادر می‌کند. این روند به‌طور هفتگی جریان دارد و کمیتۀ ساختمان‌های ناایمن در فرمانداری و شهرداری تشکیل شده است. اینکه اسامی را منتشر نمی‌کنیم برای این است که باید دربارۀ ساختمان‌های ناایمن به اطمینان برسیم. واقعیت اما این است که وضعیت مناسبی در شهر کرمان نداریم. درست است که ساختمان‌های بلندمرتبۀ زیادی نداریم اما بافت فرسوده و ساختمان‌های برخی بیمارستان‌ها و اماکن مذهبی ما ایراداتی دارد؛ وقت ساخت، نیاز به پروانه احساس نمی‌کردند و بعضا بازسازی بدون منطق صورت گرفته و جمعیت زیادی هم از آن استفاده می‌کنند. این ساختمان‌ها در اولویت است.
*به این فکر کردید که خدای نکرده، تا بررسی می‌کنید، حادثه‌ای در این ساختمان‌ها رخ بدهد؟
من بیش از این نمی‌توانم فرایند را تسریع کنم. از طرفی، سازوکار هم اگر خیلی طول بکشد و اتفاقی بیفتد، ما مسئولیم. از طرف دیگر، نمی‌توانیم سریعا اعلام کنیم که فلان سازه ناایمن است چون تبعاتی دارد.
*آقای شهردار، چطوری یک ساختمان ناایمن ساخته می‌شود؟ زدوبندی بین شهرداری و نظام اتفاق داده و نظام مهندسی از فرایند ساخت کنار گذاشته می‌شود یا امضای طلایی شهردار را داشته‌اند؟
انواع اتفاقات ممکن است رخ بدهد. برخی از این ساختمان‌ها پروانه و پایان کار ندارند ولی در حال بهره‌برداری است. در شهر، مجتمع تجاری داریم که پروانه و پایان کار نگرفته است. حتما شهرداری و عاملان وقت در آن موثر بوده‌اند. گاهی ساختمان کوچکی در الله‌آباد است که ساخته شده و پروانه و پایان کار ندارد ولی نمی‌شود در خیابان شریعتی و جلوی چشم همه، ساختمانی بسازند و شهرداری متوجه نشود. مورد هم بوده که شهردار وقت متوجه (تخلفات) شده و نیروهای اجراییات را فرستاده اما مالک آن‌قدر قدرتمند بوده که نیروهای اجراییات را بیرون کردند.
*شنیدم ساختمان فعلی شهرداری کرمان هم ناایمن است. صحت دارد؟
تمام ساختمان‌های مشارکتی شهرداری از مسیر نظام مهندسی نگذشته است. جالب است بدانید که متروپل هم از ساختمان‌های مشارکتی بود. وقتی می‌گویم از مسیر نظام نگذشته به این معنا نیست که ناایمن هستند بلکه منظور این است که نظام مهندسی نقشه‌ای از این ساختمان‌ها در اختیار ندارد اما دربارۀ برخی، مهندسان ناظر بسیار خوب از خود شهرداری حضور داشته‌اند. گفتیم سازۀ ساختمان شهرداری را بررسی کنند. به نظر می‌رسد سازه، ناظر قوی در خود شهرداری داشته اما نقشۀ آن به نظام مهندسی منتقل نشده است. یعنی اگر از نظام مهندسی بپرسید ایمن است یا نه؟ می‌گوید اطلاعات ندارم.
*آقای شهردار، می‌گویند به شما پیشنهادی در یکی از استان‌های دیگر شده و قصد کناره‌گیری دارید. واقعیت دارد؟
می‌گویند برای چه کاری به من پیشنهاد شده است؟
*نمی‌دانم. شما بگویید. برای چه کاری دعوت شده‌اید؟
خودم تا حالا شهردار مشهد و معاون وزیر و نمایندۀ مجلس شدن را شنیده بودم. ولی بارها گفته‌ام تا زمانی که شورای شهر کرمان به بنده اطمینان کند، هیچ مسئولیت سیاسی‌ای در کشور را به شهرداری ارجحیت نمی‌دهم. تاکنون هم نه مذاکره‌ای داشته‌ام و نه حتی به آن فکر کرده‌ام.
*پیشنهادی نداشتید؟
اگر بود، می‌گفتم که رد کردم. قبل از اینکه به شهرداری کرمان بیایم، پیشنهادات مفصلی داشتم: در مشهد، در حوزۀ استانداری و وزارت راه و شهرسازی. اما ترجیحم این بوده که شهرداری را انتخاب کنم چون جایی است که می‌توان موثر بود. شهردار بودن را حتما موثرتر از نمایندگی مجلس می‌دانم. شک نکنید اگر امکان نمایندگی مجلس از مشهد برایم بود قطعا باز هم شهرداری کرمان را انتخاب می‌کردم و می‌کنم. به این سوال شما صریح جواب دادم ولی فکر نمی‌کنم این حرف‌ها جمع بشود و فردا باز چیز دیگری می‌گویند. / الف
نظر خود را بنویسید