فردای‌کرمان – گروه جامعه: پروفسور مهدی رجبعلی‌پور، ریاضی‌دان برجسته و استاد پیشکسوت، با اشاره به نقش موثر زنده‌یاد دکتر«ماه‌بانو تاتا» در ایجاد رشتۀ آمار و انفورماتیک، گفت که دکتر تاتا آمار را از حالت تئوری خارج کرد و از بنیانگذاران مرکز آمار بود.
وی همچنین با اشاره به علاقۀ دکتر تاتا به شهر کرمان، بر نقش وی در راه‌اندازی رشتۀ آمار دانشگاه کرمان تاکید کرد.
به گزارش خبرنگار فردای کرمان، استاد پیشکسوت دانشگاه شهید باهنر کرمان 22 مردادماه در مراسم یادبود روانشاد دکتر تاتا که در دانشگاه باهنر برگزار شد، بیان کرد: «رئیس انجمن آمار ایران مطالبی را برای من ارسال کردند که من این موارد را دربارۀ دکتر تاتا بیان می‌کنم».
رجبعلی‌پور با اشاره به تاثیر شگرف علمی دکتر تاتا بر جامعۀ ایران، یادآور شد: «نقش خانم دکتر تاتا در ایجاد رشتۀ آمار و انفورماتیک و در نتیجه ورود کامپیوتر به رشتۀ آمار در سال‌های اوایل دهۀ 50، بسیار بازر و موثر است».
وی گفت: «تا سال 45 که من از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شدم بسیاری از اساتید ما، مانند مرحوم علی افضلی‌پور برادر مهندس علیرضا افضلی‌پور، دکترای آمار داشتند اما آن زمان خیلی در دانشگاه‌ها به آمار اهمیت نمی‌دادند و بعدها یک مرکز آمار تاسیس شد که مرحوم تاتا از افراد بسیار موثر در تاسیس این مرکز بود».
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: «دکتر تاتا آمار را از حالت تئوری که فقط در دانشگاه تدریس می‌شد اما هیچ مدرکی به آن تعلق نمی‌گرفت، خارج کرد و پس از تاسیس مرکز آمار که خانم دکتر تاتا یکی از بنیانگذاران آن بود، جایی درست شد که آمار را از دید عملی نگاه کنند و این دید عملی به آمار، تا سال‌ها با خانم دکتر تاتا بود و به همین دلیل در آن سال‌ها مقالۀ تحقیقاتی که در مجلات علمی خارجی چاپ شود از ایشان نمی‌بینید».
وی افزود: «دکتر تاتا و سایر افراد مرکز آمار در دهۀ 50 بیشتر به این فکر بودند که به آمار در کشور سر و سامان بدهند تا کارهایی که قرار بود سازمان برنامه و بودجه در آینده انجام دهد، بر یک آمار محکم، متقن و درست متکی باشد».
رجبعلی‌پور با اشاره به نقش موثر دکتر تاتا در برنامه‌ریزی دوره‌های تحصیلات تکمیلی اوایل دهۀ 60، بیان کرد: «تا زمانی که ایشان در تهران بودند، هر زمان که به برنامه‌ریزی در آمار نیاز بود، خانم دکتر تاتا همواره پیش‌قدم بودند».
وی یادآور شد: «زمانی که ایشان به کرمان آمدند و در بخش ریاضی دانشگاه کرمان مشغول شدند، هر شب در خانۀ یکی از دوستان جمع می‌شدیم و خانم دکتر تاتا یکی از افراد ثابت این اجتماعات و مهمانی‌ها بود که در این جمع، برنامه‌های آیندۀ ریاضی را برای دانشگاه برنامه‌ریزی می‌کردیم و همان برنامه‌ها را بعدا در ستاد انقلاب فرهنگی نیز منعکس می‌کردیم».
ریاضی‌دان کرمانی ادامه داد: «رئیس انجمن آمار ایران تاکید داشتند که میزان مشارکت و همراهی دکتر تاتا با جامعۀ آماری و انجمن آمار به اندازه‌ای بود که هیچ‌گاه این احساس وجود نداشت که ایشان از نظر ملیت ایرانی نیستند».
وی توضیح داد: «البته ایشان همواره خود را پارسی می‌دانست و پارس همیشه نام دیگر ایران بوده و زرتشتیان هند همیشه خود را ایرانی می‌دانند و کرمان هم یکی از قبله‌های آن‌هاست».
رجبعلی‌پور در ادامه با اشاره به نقش دکتر تاتا در راه‌اندازی رشتۀ آمار در دانشگاه کرمان و تاثیر متقابل دپارتمان آمار و ریاضی دانشگاه کرمان بر دکتر تاتا، گفت: «ایشان اگر در همان مرکز آمار بود همیشه یک آماردان عملی بود و زندگی خود را به همان شکل ادامه می‌داد اما با آمدن به کرمان که اولین دکترای آمار را راه‌اندازی کرد و مشوق خوبی برای جلب افراد موثر بود، مسیر زندگی وی تغییر کرد».
وی ادامه داد: «خانم دکتر تاتا انگیزه‌های زیادی برای آمدن به کرمان داشت. اول این‌که کرمان را دوست می‌داشت اما می‌بایست یک بستر علمی خوب هم برای وی فراهم می‌شد که خوشبختانه زیربنای یک‌چنین اهدافی در دانشگاه کرمان آماده شده بود».
استاد ریاضی دانشگاه کرمان خاطرنشان کرد: «رشتۀ دکترای آمار در بخش ریاضی دانشگاه کرمان راه‌اندازی شده بود و دید ما هم باز بود و منعی برای رشته‌های مختلف وجود نداشت و این روحیۀ باز و آسان‌نگر در بخش ریاضی، سبب شد خانم دکتر تاتا خیلی راحت خودش را از دید تحقیقاتی نشان بدهد».
وی افزود: «خانم دکتر تاتا همیشه آمار را جدا از ریاضی می‌دانست و معتقد بود آمار برای خودش مستقل است».
رجبعلی‌پور اظهار کرد: «ایشان از وقتی که به کرمان آمدند با افراد زیادی مقالات مشترک داشتند در حالی که قبلا در تهران این امکانات برای ایشان فراهم نبود».
وی گفت: «رشته‌هایی که خانم دکتر تاتا کار می‌کردند بسیار متنوع بود و نشان می‌داد که ایشان قابلیت پذیرش رشته‌های جدید را داشت». /پ
نظر خود را بنویسید