گروه فرهنگ‌وهنر – کتابسرای اردیبهشت در ادامه‌ی سلسله برنامه‌های «شب‌های اردیبهشت»، با عنوان «شب تعزیه و شبیه‌خوانی»، شامگاه چهارشنبه هفتم آذرماه میزبان جشن امضای مستند «هوتک در شیدایی» به کارگردانی سیدحمید میرحسینی بود که به گفته‌ی کارگردان، این مستند با دوربینی مشاهده‌گر، روایتی بی‌واسطه و مستقیم از اجرای آیین نمایش تعزیه در منطقه هوتک می‌باشد.
در این جلسه دکتر یدالله آقاعباسی، محمدرضا قدس‌ولی و عبدالرضا قراری به همین مناسبت به ایراد سخنرانی پیرامون تعزیه و جایگاه آن پرداختند.
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، دکتر یدالله آقاعباسی هنرمند تئاتر و استاد دانشگاه ضمن تشریح تاریخچه‌ای از آیین تعزیه، از سیر تغییرات این نمایش آیینی تا به امروز سخن گفت و تاکید کرد: «امروز دیگر تعزیه به‌شکل گذشته وجود ندارد». وی افزود: «البته این‌که تعزیه تغییر پیدا کرده است، همزمان با تغییرات پدیده‌‌های اجتماعی بوده، اما امروز توجیه آن فرق کرده است. به عنوان مثال فلسفه‌ی قمه‌زنی در گذشته بر مبنای خون بر خاک ریختن برای طلب برکت بوده است، اما امروزه چنین فلسفه‌ای وجود ندارد و تمام این‌ها تبدیل شده‌اند به آیینِ صرف که حتی می‌بینیم که نسبت به آن‌ها تعصب‌هایی نیز پیدا شده است. بنابراین آن اعتقاد اولیه دیگر وجود ندارد و الان به این صورت درآمده که می‌بینیم. امروز هم اگر بنای حفظ تعزیه را داشته باشیم، باید یا به شکل موزه‌ای آن را حفظ کنیم و یا به شکل فعال، در هنرها از فنون آن برای امروز استفاده کنیم، البته به شرط این‌که گروه‌هایی که کار می‌کنند، خوب کار کنند».
عبدالرضا قراری مدیرعامل خانه هنرمندان کرمان در این جلسه با بیان این‌که تعزیه‌ی امروز دچار دخل و تصرف شده است، گفت: «نقدی که می‌توانم بر یکی از رفتارهای معاصر داشته باشم این است که آن‌چه که امروز از صحن عمومی جامعه از تعزیه می‌دانیم، شکل مستقیم آن تاریخِ تعزیه نیست و دچار دخل و تصرفاتی شده است که نمی‌توانیم بگوییم درست است، یا غلط؛ اما حداقل این را می‌دانیم که در دوران قاجار و بعد، و نیز بعد از انقلاب دچار دخل و تصرفاتی شده است».
در این جلسه همچنین، محمدرضا قدس‌ولی کارگردان تئاتر در سخنرانی خود با تشریح تاریخچه‌ای از هنر و علم، به تطبیق علم امروز با شیوه‌ی اجرایی آیین تعزیه که از گذشته تا به امروز به جا مانده است پرداخت و بیان کرد: «اگر بخواهیم از نوعی روایت شرقی که با پشتوانه اندیشگانی و به عنوان اثری که هویت ایرانی دارد یاد کنیم ناچاریم به هنرهای دیداری‌مان بپردازیم و در تعزیه از آن‌ها استفاده کنیم».
در ادامه‌ی مراسم، سیدحمید میرحسینی با اشاره به این‌که مستند هوتک در شیدایی، ثبت و ضبطی است از خرده‌فرهنگ‌های استان کرمان که در حال از بین رفتن است، گفت: «امروز می‌بینیم که جامعه به سمت مدرنیته رفته است و بسیاری از خرده‌فرهنگ‌ها به خصوص در استان کرمان در حال از بین رفتن است. من احساس کردم که به عنوان مستندساز باید این خرده‌فرهنگ‌ها را ثبت کنم. بنابراین به لحاظ ساختاری در ساخت این مستند دخل و تصرفی نکردم و با دوربین مشاهده‌گر، بی‌واسطه و مستقیم تمام اتفاقات را ثبت و ضبط کردم».
گفتنی است، این جلسه با گفت‌وگو و پرسش و پاسخ بین حضار و سخنرانان، پیرامون مباحث مربوط به تعزیه همراه بود.
عکس: سمیرا شیخ‌مظفری
نظر خود را بنویسید