گروه فرهنگ‌وهنر ـ سینما نور کرمان پس از پانزده سال تعطیلی دیروز جمعه نهم آذرماه بار دیگر درهایش باز شد؛ اما نه برای تماشاگران فیلم‌های اکشن؛ این‌بار درهایش به روی تعدادی از مسئولان و فعالان اجتماعی باز شد تا به این بنای فرهنگی که در معرض تخریب کامل قرار دارد، حیاتی دوباره دهند. این سینما از سال 83 تاکنون، خاموش و متروک، به میدان ارگ تکیه داده و روزهای عمر 70 ساله‌ی خود را می‌شمارد. پرسشی که اکنون مطرح است این‌که آیا این بنا همچون خانه‌شهر پس از رهایی از چنگال لودرها و بولدوزرها ثبت ملی می‌شود و بعد به حال خود رها می‌‌گردد، یا نه؛ چراغ آن روشن می‌شود؟ آیا به ساروج‌پارس واگذار می‌شود تا ضمیمه‌ی بنای مجاور شود؟ گزارشی که در ادامه می‌خوانید به این سوالات و نکاتی دیگر از وضعیت این بنای قدیمی و پرخاطره پاسخ می‌دهد.
بازسازی سینما نور توجیه دارد
از اظهارات علی بهرامی نایب رییس شورا و دو عضو همراه او، زهرا ایرانمنش و سیدمحمدرضا میرحسینی چنین برمی‌آید که شورای شهر برای حفظ و احیای سینما نور پا به‌رکاب کرده و قصد دارد چراغ این سینما را روشن کند.
آن‌ها، به‌همراه پورسیدی؛ عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان کرمان، نقی‌زاده؛ معاون حوزه هنری استان، مجتبی یزدانپناه؛ فعال اجتماعی و استاد دانشگاه، ریاحیان؛ باستان‌شناس و کارشناس اداره کل میراث فرهنگی استان، و تنی چند از فعالان فرهنگی و اجتماعی به سینما آمده بودند تا شاید بتوانند بر سرنوشت این سینمای قدیمی کرمان تاثیر بگذارند.
به گزارش فردای‌کرمان به نقل از استقامت، علی بهرامی؛ رئیس کمیسیون اجتماعی شورای شهر کرمان در حاشیه‌ی این بازدید گفت: «ما به‌دنبال پاسخ این سوال هستیم که برای بازآفرینی این محل از لحاظ مادی و معنوی چه اقداماتی می‌توانیم انجام دهیم؟». او با اشاره به تعطیلی 15 ساله‌ی سینما نور ادامه داد: «یکی از مشکلات این مکان، تعیین تکلیف مالکیت آن بوده که حوزه هنری در خصوص آن پیگیری‌هایی انجام داده و تقریبا روی کاغذ مسائل مالکیت آن در حال حل شدن بوده و متولی سینما هم حوزه هنری است». بهرامی افزود: «ارزش این سینما برای شهر کرمان فراتر از یک ساختمان و فیزیک آن است. از لحاط معنوی این اثر برای شهر ارزشمند است و ما امیدواریم بتوانیم آن را به‌عنوان یکی از اولین سینماهای مدرن کرمان ثبت ملی کنیم». بهرامی اظهار کرد: «در احیای این سینما، مسائل اقتصادی در اولویت نیست و با درک ارزش آن، معتقدیم این بازسازی همه‌جوره برای ما توجیه دارد».
بازآفرینی با آجر و آهن اتفاق نمی‌افتد
وی گفت: «امروز اولین بازدید نیمه‌رسمی شورا از این مکان انجام شد و قصد داریم یادآوری کنیم چنین بنایی در این شهر وجود دارد. اراده‌ای هم در شورا و مدیریت شهری شکل گرفته تا بناهایی که با هویت شهر و خاطرات جمعی مردم کرمان پیوند دارد بازآفرینی شود و در این‌باره؛ همه‌ی مسئولین از دادگستری تا استانداری و حوزه هنری قول مساعد داده‌اند». وی با بیان این‌که در بازآفرینی شهری، در مرحله‌ی اول، به‌دنبال افزایش مشارکت عمومی هستیم، اضافه کرد: «ما بر این باور هستیم که بازآفرینی با آجر و آهن نیست، بلکه با مشارکت مردم است و برای این کار باید خاطرات جمعی احیا شود و این سینما کارکردی این چنینی دارد و می‌تواند مردم را مسنجم‌تر کند». بهرامی با تاکید بر این‌که این‌جا فقط یک سالن سینما نیست تصریح کرد: «گناه خاطره‌شویی از پولشویی گناه بزرگ‌تر است».
او سپس گفت: «به نظر من یکی از کلاه‌هایی که بر سر کرمان رفته همین است که می‌گویند اجازه دهید فلان ساختمان قدیمی را تخریب کنیم، به‌جای آن، یک سالن با دو برابر ظرفیت این ساختمان قدیمی برایتان می‌سازیم. ما نباید اجازه دهیم درباره‌ی سینما نور این اتفاق بیفتد. این‌ها فقط یک‌سری ساختمان نیستند، بلکه دربرگیرنده‌ی خاطرات جمعی این شهر هستند؛ بزرگ‌ترین خیانت به شهر از بین بردن خاطرات جمعی است که به‌دنبال آن، مشارکت از بین می‌رود و سیمان و آجر جایگزین آن می‌شود. ما اما این ساختمان‌ها و از جمله سینما نور را حفظ می‌کنیم».
او درباره‌ی ابراز نگرانی یزدانپناه از این‌که ساروج‌پارس قصد خرید این سینما و ایجاد ورودی مجموعه‌ی خود در این محل را دارد توضیح داد: «این‌که بخش خصوصی دنبال منفعت خود باشد طبیعی است؛ اگرچه معتقدیم باید مسئولیت اجتماعی خود را نیز انجام دهد، اما ما فعالان اجتماعی و مسئولان هستیم که باید مراقب باشیم تصمیم اشتباهی نگیریم. این‌که بخش خصوصی پیشنهاد خرید این مکان را بدهد نمی‌توان به آن خرده گرفت؛ ما باید مراقب باشیم در جریان این اتفاقات، هویت شهر از بین نرود».
موزه یا خانه سینمای کرمان بشود
نایب رئیس شورای شهر کرمان همچنین به ابراز نگرانی محمد لطیف‌کار؛ روزنامه‌نگار و سردبیر استقامت پاسخ داد.
لطیف‌کار گفت: «این‌که باید به هر ترتیبی این سینما حفظ شود من هم موافق هستم منتها ممکن است بنا را بررسی کنند و بگویند مقاومت کافی برای حضور جمعیت زیادی در این ساختمان به‌عنوان سینما ندارد؛ اگر چنین بهانه‌ای مطرح شد کاربری‌های مرتبط با سینما را می‌توان برای آن تعریف کرد؛ از جمله تبدیل آن به مرکز آموزش‌های هنری و فیلم‌سازی و یا حتی خانه یا موزه سینما؛ مهم این است تحت هیچ شرایطی این سینما تخریب نشود». بهرامی در این‌باره اظهار کرد: «مقاوم‌سازی بنایی 70 ساله با تکنولوژی امروز کار سختی نیست، و در دنیا این تجربه‌ها وجود دارد که بناهایی با قدمت چند صد ساله را مقاوم‌سازی کرده و به سالن همایش تبدیل می‌کنند».
تاکید بر جبران کمبودهای کرمان
در جریان این بازدید، زهرا ایرانمنش؛ رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر کرمان نیز گفت: «ما مدتی پیش، به همراه مدیرکل محترم ارشاد استان بازدیدی از تالار بزرگ شهر داشتیم که دو، سه ساعت طول کشید. آن روز بر تسریع اجرای این پروژه تاکید شد و همان‌جا بود که مشکلات سینماهای کرمان مطرح شد و همین انگیزه‌ای شد تا ما سراغ سینما نور بیاییم». وی افزود: «متاسفانه در کرمان از لحاظ سالن‌های فرهنگی و سینما دچار کمبود هستیم. برای جبران این کمبودها نیاز است تا اداره ارشاد و شورا و شهرداری همه دست به دست هم دهند. سینما نور هم باتوجه به موقعیت خوبی که دارد می‌تواند به یک مرکز فرهنگی خوب تبدیل شود».
سیدمحمدرضا میرحسینی؛ رئیس کمیسیون گردشگری شورای شهر کرمان نیز با بیان این‌که وضعیت سازه‌ی این سینما باید بررسی شود، افزود: «باید مشخص کنیم که این ساختمان نیاز به بازسازی و مقاوم‌سازی و یا بدنه‌سازی دارد. تیمی از مهندسان باتجربه‌ی نظام مهندسی که با سازه‌های قدیمی آشنا باشند برای حفظ این مجموعه اقدام کنند». وی گفت: «برای بازسازی و حفظ این سینما هرکار انجام دهیم ارزشمند است. این ساختمان، هم سینمای تابستانی دارد و هم سرپوشیده و این، یک مزیت مهم است».
تاکید بر تعیین مالکیت و مقاوم‌سازی
پورسیدی؛ عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان کرمان نیز با تاکید بر تعیین تکلیف مالکیت سینما نور گفت: «مالک این سینما در گذشته یک شخص نبوده و ظاهرا تعدادی افراد با هم متحد شدند و در قالب یک شرکت، این سینما را ساخته‌اند و حتی یکی از سهام‌داران آن مرحوم ارجمند بوده است. در دوره‌های بعد هم اتفاقاتی افتاده و یک‌بار، از بنیاد شهید اصفهان به من تلفن کردند که ما مالک هستیم. اگرچه دیگر پیگیری نکردند. از حوزه هنری کرمان هم برای تعیین سرقفلی این سینما با من تماس گرفته شده است. برای شروع هر کاری در این سینما ابتدا باید مالکیت آن معلوم شود». وی افزود: «ساختمان این سینما آسیب جدی دیده و باید ابتدا مقاوم‌سازی شود».
وی ادامه داد: «هیاتی از کارشناسان باید از نظر سازه‌ای این ساختمان را بررسی کنند و بعد از آن، کاربری مشخص شود تا براساس آن، طراحی و مقاوم‌سازی صورت گیرد». وی گفت: «به‌زودی جلسه‌ای با حضور هیات مدیره سازمان نظام مهندسی و اعضای شورای شهر و حوزه هنری برگزار و این مسئله را بررسی خواهیم کرد».
فروش سینما منتفی است
نقی‌زاده؛ معاون حوزه هنری استان کرمان هم گفت: «ما دنبال آن هستیم که چه‌طور این سینما بازسازی شود تا سازمان نظام مهندسی اجازه دهد کاربری سینما باقی بماند». وی همچنین اظهار کرد: «بحث خرید سینما نور نیز مدتی پیش مطرح شد و ما به‌عنوان مالک، اعلام کردیم که هرگز نمی‌فروشیم. ساخت این سینما از سال 1330 شروع شده و تا الان پابرجا مانده و باید آن را حفظ کنیم».
رضا ریاحیان؛ باستان‌شناس و کارشناس اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان هم در این بازدید درباره‌ی ثبت ملی سینما نور توضیح داد: «در حوزه‌ی ثبت ملی چند آیتم مورد توجه است. قانون می‌گوید اگر بنا مربوط به قبل از زندیه باشد، خود به خود ثبت است اما بعد از آن تاریخ، باید شان ملی مدنظر قرار گیرد و من فکر می‌کنم این بنا، شان ملی دارد. منتها باید بررسی و شاخصه‌های آن مشخص شود».
به گزارش استقامت، پیش از این و در سال‌های 93 و 94 و 95 نیز مسئولین وقت ارشاد و استانداری کرمان به این سینما و احیای آن فکر کرده‌اند. علیرضا رزم‌حسینی خردادماه 94 درباره‌ی آن گفته است: «سینما نور کرمان مساحت وسیعی دارد که می‌توان سه پردیس سینمایی در آن راه‌اندازی کرد. تیم کارشناسی متشکل از نمایندگان شهرداری کرمان، حوزه‌هنری، فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره کل فنی استانداری از ساختمان بازدید و حداکثر ظرف مدت یک ماه پیشنهاد لازم برای اصلاح و مرمت سالن سینما و در صورت ضرورت جذب سرمایه‌گذار و مشارکت را ارائه کنند».
از آن زمان تاکنون، واگذاری سینما نور به حوزه هنری تنها اقدامی است که به ثمر رسیده است. حالا باید منتظر ماند تا مشخص شود این اقدام تازه‌ی شورای شهر برای احیای سینما نور کار را به کجا می‌رساند. به‌بیان دیگر آیا می‌توانیم به برنامه‌ی آینده‌ی این سینما با عنوان «بازآفرینی خاطرات یک شهر» امیدوار باشیم؟
نظر خود را بنویسید