اسما پورزنگیآبادی ـ در کرمان او را بیشتر با پژوهشهایی که در بافت تاریخی و بهویژه مجموعهی بازار تاریخی شهر کرمان انجام داده میشناسند. نام او اینجا با کتابش «جغرافیا و برنامهریزی شهری کرمان» پیوند خورده است. حالا در کشور اما او را بیشتر بهعنوان مدیرعلمی طرح جامع گردشگری شیراز میشناسند. طرحی که به گفتهی خودش، اعتماد بهنفس شیرازیها را بالا برده است و دهها فایدهی دیگر هم برای این شهر خواهد داشت.
دکتر علی زنگیآبادی؛ دانشیار دانشگاه اصفهان و مدير علمی و مجری طرح جامع گردشگری شیراز، مدتی پیش برای شرکت در یک همایش به کرمان آمد. در ارایهای که داشت برای فرصتهای بیشمار کرمان در رونق گردشگری که بلااستفاده مانده دل سوزاند و نگرانی خود از بافت تاریخی شهر کرمان را نیز پنهان نکرد. در جریان همایش، از او فرصتی خواستم تا از کرمان و گردشگری کرمان بیشتر بگوید. به درخواستم پاسخ مثبت داد و تلفنی این گفتوگو را انجام دادیم. آنچه میخوانید اما بخش اول گفتوگوست. بخش دوم آن که زنگیآبادی از شهر کرمان و بافت تاریخی آن میگوید و دربارهی سیتیسنترهای مجاور بازار هشدار میدهد؛ در آیندهای نزدیک در «فردایکرمان» منتشر خواهد شد.
آقای دکتر! استان کرمان با وجود ظرفیتهای گسترده و جاذبههای فراوان در حوزهی گردشگری حتی از استانهای همسایهی خود هم عقب مانده است. شما این وضعیت را چهطور تحلیل میکنید؟
ما گردشگری را در دو نوع تقسیم میکنیم: یکی آن گردشگریای که میگردیم و تفریح میکنیم و به معنای گردش و گشتوگذار است و دیگری «گردش» بهاضافهی «گری» است؛ مثل فوت کوزهگری یعنی دانش گردشگری که در این بخش، به دلیل عدم تربیت نیروی انسانی در حوزهی گردشگری، نیروی متخصص را در کشور نداشتیم یا کم داشتیم. در نتیجه از لحاظ علمی کارهای ارزشمندی انجام ندادهایم و خیلی عقبیم و این، در مورد کرمان بیشتر محسوس است. اگر با دیگر شهرها از جمله شیراز مقایسه کنیم؛ این نقایص کرمان خود را کاملا نشان میدهد. ما طرح جامع گردشگری شیراز را تهیه کردیم، در یزد هم تلاش خیلی جدی صورت گرفت و سال گذشته این شهر ثبت جهانی شد. ضمن اینکه تحولخواهی و توسعهخواهی در شهر یزد بیشتر جریان دارد و در سالهای گذشته توسعهی کمی و کيفی بيشتری نسبت به کرمان داشته؛ در حالی که در چند دههی گذشته، یکی از شهرهای استان کرمان و در تراز شهرهای رفسنجان و سيرجان امروزی بود. اصفهان هم سالهاست که همایشها و برنامههای متعددی در حوزهی گردشگری اجرا میکند و از این طریق و داشتن جاذبههای کمنظیر معماری توانسته بيش از کرمان خود را به دنیا عرضه کنند. شهر دیگری مثل همدان سال 2018 پایتخت فرهنگی کشورهای آسیایی بود و محل برگزاری چهلمین اجلاس UNWTO و هماکنون صاحب نمايندگی اين دفتر شده است و تبریز هم که پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی شد. این شهرها از نظر جاذبههای گردشگری با کرمان رقابت میکنند. البته، شهرهای دیگری مثل مشهد را هم داریم که در حوزهی گردشگری زیارتی سالانه حدود 27 میلیون گردشگر داخلی و خارجی را به خود جلب میکند که این شهر برای مقايسه مدنظر ما نیست. کرمان با برخورداری از جاذبههای فراوان گردشگری چه طبیعی و چه جاذبههای تاریخی از جایگاه بسیار خوب و کمنظيری برخوردار است. شاید شهر و استان کرمان از 45 زمینهی گردشگری بتواند حداقل 34 زمینه را به گردشگران ارایه کند. پدیدههای خاصی در استان وجود دارد که میدرخشد و آن را از ساير نقاط کشور متقاوت میکند؛ مثل بازار کرمان و باغات بینظیری مثل باغ شاهزاده ماهان یا ارگ بم و گردشگری بینظير کويری و جاذبههای متنوع و متعدد دیگری که چون کرمان یک استان پهناور است آن را از دیگر استانهای کشور متفاوت کرده است؛ بهویژه در حوزهی گردشگری کویر، کرمان میتواند سرآمد همهی استانهای کشور باشد و هم گردشگر داخلی و هم خارجی جذب کند. اما خلاء اساسی این است متولیان هنوز بهخوبی متوجهی ضرورت این مسئله نشدهاند و لازم است کار اساسی و بنیادین در این حوزه انجام شود که حداقلِ ضرورت، تهیهی یک طرح جامع گردشگری برای شهر و استان کرمان است تا از دل آن بتوانیم یکسری اقدامات اجرایی را سامان دهیم؛ میتوانیم در قالب این طرح اگر در مقیاس استانی باشد، 200، 300 موقعیت ارزشمند را شناسایی و بهعنوان پهنهی گردشگری معرفی کنیم که گردشگران بتوانند آن مناطق را بازديد کرده و به رونق گردشگری و اشتغال و توسعهی مناطق کمک کنند. در گردشگری شهر کرمان هم جاذبهها را آنطور که باید، معرفی نکردهایم. مثلا بهندرت گردشگران ما از قلعهدختر و اردشیر یا محلی مثل جنگل قائم بازدید میکنند؛ در حالیکه اینها جزو پدیدههای نادر است. ممکن است جنگل همهجا وجود داشته باشد ولی جنگل قائم چون در حاشیهی کویر قرار دارد، بسیار متفاوت است و حتی میتواند یک برند برای کرمان باشد. یا در حوزهی صنایعدستی جایگاه بسیار خوبی داریم. پته و قالی کرمان خاص و منحصربفرد است. قالی کرمان بلندآوازه است. و در تمام موزههای معتبر جهان خودنمايی میکند. پته هنر و صنعت دستی ویژه استان کرمان است و اگر در منطقهی دیگری هم وجود داشته باشد بسیار محدود است. در برخی محصولات نیز خیلی ویژه هستیم؛ مثل کماچسهن، قوتو، پسته، زیره. پس ببینید؛ کرمان حرف زیادی چه در جاذبهها چه در رويدادها و چه صنایعدستی و چه سوغات برای گفتن دارد. کرمان همچنین در رويدادهای مذهبی سرآمد است؛ تاسوعا و عاشورا و تعزيه و هیاتهای مذهبی استان به ويژه در بعضی مناطق مثل زنگیآباد در سطح ملی دارای رتبه و جايگاه برتر هستند، ولی بهدلیل آنکه برنامهی مدونی برای عرضه و ارایهی این «برندهای گردشگری و برند مکان» نداریم و حرکت جدی و علمی و آکادمیکی نیز انجام نشده است عقب ماندهایم و این، خلاء اصلی است. از طرفی مدیران مرتبط هم از سطح دانش کافی برای مدیریت این امر برخوردار نیستند. تا وقتی هم طرح و پروژهای تعریف نشده باشد نمیتوان انتظار داشت سرمایهگذار یا گردشگر خوب و درجهی یک در استان جذب کنیم. بسترسازی برای این امر تنها با انجام طرح جامع امکانپذیر است و بالتبع در جریان اجرای این طرح، به تبلیغات داخلی و خارجی هم دامن زده میشود و در نهایت میتوانیم با ایجاد یک فضای متفاوت، بهگونهای عمل کنیم که به گفتهی شما عقبماندگی استان کرمان از دیگر استانها را بهسرعت جبران کنیم. ضمن اینکه ما در جنوبشرق کشور هم جز در استان کرمان، پدیدههای خاص و جدیای در حوزهی گردشگری نداریم. استان سیستانوبلوچستان ظرفیتهایی دارد ولی بهدلیل برخی محدودیتها، به ويژه مشکلات امنيتی و تبليغات و بازاريابی نتوانسته گردشگر جذب کند، در استان هرمزگان بهندرت از ظرفیتها استفاده شده، استان فارس اما از کرمان بهتر عمل کرده، یزد هم نمرهی قابل قبولی گرفته، خراسان جنوبی نیز از جایگاه چندان خوبی نسبت به کرمان برخوردار نیست. پس استان کرمان میتواند در جنوبشرق کشور، تک و منحصر بهفرد باشد و شهر کرمان نیز میتواند مرکز این قطب تعریف شود. اگر این مسائل را جدی بگیریم و تیمی قوی طرح جامع گردشگری استان را تهیه کنند؛ هرچهقدر هم در این زمینه هزینه شود برگشت خوبی خواهد داشت. لازم است این نکات به اطلاع استاندار جدید کرمان آقای دکتر فدایی رسانده شود که هم تجربهی اجرایی دارند و هم چهرهای دانشگاهی هستند که اين امر را بيش از پيش مورد توجه قرار دهد. چون بهترين راه و کم هزينهترين راه محروميتزدایی و توسعهی استان، گردشگری است.
در اظهارات خود اشاره کردید که مسئولین در استان کرمان متوجهی ضرورت امر گردشگری نیستند. اما آقای دکتر؛ شما اگر اخبار استان را رصد کنید خواهید دید محال است کسی از مقامات از توسعهی استان گفته باشد و شاهکلید گفتههایش، گردشگری نباشد. در عمل اما میبینیم فرصتسوزی در استان ادامه دارد. این تناقض از کجا آب میخورد؟
ببینید؛ اینکه حرف گردشگری را بزنیم و دوست داشته باشیم وعلاقه داشته باشیم گردشگری را رونق دهیم کافی نیست. ما نیاز به طرح مدون و راهبردی برای توسعهی گردشگری استان کرمان داریم. سندی که به ما بگوید الان کجا هستیم و 20 سال آینده به کجا باید برسیم؟ همهی مسؤولین حرف گردشگری را میزنند چون مد شده! همانطور که چند سال پیش، حرف توسعهپایدار را میزدند چون آن زمان مد شده بود. مباحثی چون مدیریت بحران، پدافند غیرعامل و مدیریت یکپارچه نیز از همین مدهایی هستند که مدتی حرف آن زده و بعد هم فراموش میشود. این نوع نگاه نمیتواند علاج توسعهی گردشگری استان باشد. استان باید عملیاتی وارد شود. من در مدت کوتاهی که اخیرا در کرمان بودم به این نتیجه رسیدم که در ماهان؛ شورا و شهرداری این ضرورت را درک کردهاند. کرمان هم از ما درخواست کمک کردند و ما هم اعلام آمادگي کردیم و بهزودی وارد مراحل اجرايی آن میشويم با شور و اشتياق و درک بالايي که در مديران اين شهر ديديم انتظار میرود بهزودی اتفاقات خوبی رقم بخورد. ضمن اینکه شنیدم اتاق کرمان نیز حرکتی در این حوزه آغاز کرده و از تیم خارجی برای این کار دعوت کرده است. این بهگمانم همان تیمی است که به اصفهان مراجعه کرد و قرار بود برنامهای برای اصفهان تهیه کند. این تیم خارجی یکسری ویژگیهای مثبت دارد. ارتباطاتی با رسانههای بینالمللی دارند که میتوانند تبلیغاتی را انجام دهند ولی این اقدامات، مستلزم هزینههای بسیار بالایی است. ضمن اینکه من معتقدم ما در کرمان الان به چنین اقداماتی از جمله تبلیغ در سطح بینالملل نیاز نداریم. بلکه ما ابتدا باید بدانیم امروز چه میزان خدمات گردشگری داریم و چه میزان خدمات دیگر نیاز داریم؟ مثلا چهقدر تخت هتل داریم و چه تعداد باید اضافه شود؟ چه تعداد صندلی حملونقل گردشگری داریم و چه تعداد نیاز است؟ کجا باید پیادهراه شود؟ کجا باید پروژه بارگذاری شود و کجا باید پهنهی گردشگری شود؟ و اطلاعاتی از این دست. برنامههایی به تفکیک هزینه و زمان نیاز است و تهیهی آن، کار بسیار سنگینی است. مسئولین ما از گردشگری حرف میزنند اما بگویند که در عمل چه کردهاند؟ آنچه مشخص است اینکه با سخنرانی و همایش برگزار کردن راه به جایی نمیبریم. به یک سند که چراغ و نقشهی راه آینده ما باشد نیاز است تا جایگاه استان ما را در سطح کشور ارتقا دهد وگرنه همه جا که حرف از گردشگری زده میشود ولی در عمل حرکت جدی ندیدیم. گردشگری در استان کرمان بايد موتور توسعه باشد.
تهیهی یک طرح مناسب برای گردشگری کرمان را یک ضرورت ذکر کردید و اشاره داشتید که شیراز این تجربه را کسب کرده است؛ وجود طرح جامع گردشگری چه دستاوردهایی برای شیراز داشته که کرمان بتواند آن را الگوی خود قرار دهد؟
اولین دستاورد مثبت این طرح جامع گردشگری این بود که به شیرازیها اعتماد به نفس داد و آنها باور کردند که پیشخوان گردشگری کشور هستند در حالیکه پیش از این فکر میکردند بعد از شهرهایی مثل تهران، مشهد و اصفهان قرار دارند اما مطالعات طرح این دیدگاه را اصلاح کرد. همچنین، این مطالعات ثابت کرد شیراز شهر خاص و ویژهای است که از 45 زمینهی توسعهی گردشگری 40 زمینه را دارد و با این پتانسیل گسترده، شیراز یک شهر گردشگری چند کارکردی است. البته ما در کرمان نیز این قابلیت را داریم با این تفاوت که ممکن است در برخی زمینهها مثل هنر معماری ایران باستان، شیراز غنای بیشتری داشته باشد ولی از نظر قدمت استان کرمان غنیتر است. دستاورد بعدی این خواهد بود که اشتغال بخش گردشگری در شیراز، از 18 هزار شغل فعلی به 68 هزار شغل در افق 20 سالهی برنامه خواهد رسید؛ یعنی 350 درصد رشد را تجربه میکند که این، یک رقم فوقالعاده است. در طول اجرای این طرح، گردشگر داخلی حدود سه برابر و گردشگر خارجی شش برابر وضع موجود افزایش مییابد. اینها دستاوردهایی است که ما در سطح ملی شاید نتوانیم به آن دست یابیم اما شیراز بهدلیل ظرفیتهای گسترده و مراکز اقامتی متعدد و پتانسیلهای ویژه این توانایی را دارد. از دل مطالعات، در شهر شیراز 9 پهنهی گردشگری بهدست آمد. قرار نیست همهی شهر به سمت گردشگری کشیده شود البته سرریز توسعهی گردشگری هم فقط به 9 پهنه خلاصه نمیشود. همهی آحاد جامعه از فروشندگان خردهپا و رانندگان تاکسی تا دیگر فعالان گردشگری را درگیر میکند. 28 خانه تاریخی که میتوانند تحت عناوین مختلف از جمله موزه صنایعدستی و ... وارد چرخهی گردشگری شوند از ميراث فرهنگي کشور بدون پرداخت هزينه در اختيار شهرداري قرار گرفت و همهی این اقدامات، شیراز را از جایگاه موجود فاصله خواهد داد. در آن 9 پهنه، 150 ریزپروژه تعریف شده که 600 نقطه را درگیر میکند. قرار هم نیست شهرداری درگیر سرمایهگذاری شود ولی قرار است حجم بیشتری از بودجههای شهرداری در این حوزه هزینه شود. رقم فعلی بسیار ناچیز است ولی بهسرعت افزایش مییابد و به 30 برابر فعلی میرسد. واقعیت آن است که جذب سرمایهگذار بخش خصوصی وقتی رخ میدهد که آن استان و شهر، دارای طرح و برنامه باشد. سرمایهگذار پکیجهای سرمایهگذاری را که میبیند با اطمینان خاطر بیشتری وارد میشود ولی در کرمان مادامی که چنین برنامهای وجود ندارد و چنین بستهای تعریف نشده؛ سرمایهگذار جایگاه خود را نمیداند و در پیچ و خم مسیرهای اداری دلزده شده و به استانهای دیگر میرود. از دیگر دستاوردهای طرح گردشگری شیراز آن است که بیش از سه هزارو 700 معتاد متجاهر و خطرناک از سطح شهر جمعآوری و بخشی از آن در مراکزی نگهداری شد و جمعیت زیادی از این معتادان هم، مهاجر بودند که به شهرهای خود کوچ داده شدند. همچنین؛ اقداماتی مثل پیادهراه سازی در شیراز انجام شد. در شيراز یک شبکهی حمل و نقل گردشگری در شهر برنامهریزی شده که آن را از شهرهای گردشگری ایران و حتی برخی شهرهای جهان متمایز میکند و برتری میبخشد، 9 پهنه گردشگری با یک شبکهی مشخص به هم متصل شدهاند. هرچه طرح و پروژه در حال اجرا بود نیز متوقف یا همراستا با طرح گردشگری شد. در ادامهی این طرح، به 9 برند دست یافتیم که میتواند شیراز را متحول کند.
شیراز را در مثلث طلایی گردشگری اصفهان و یزد و شیراز و در مثلث مذهبی قم و مشهد و شیراز قرار دادیم. در شيراز 155 زمينهی سرمايهگذاری در 9 پهنه برنامهريزی شده که با تکرار برخی از آنها بيش از 600 محدوده را در شيراز به عرصهی گردشگری میکشاند. اينها تنها بخشی از دستاوردهای گردشگري شيراز هستند.
شروع اجرای این طرح در شیراز از چه زمانی بوده است؟
مطالعات سال گذشته تمام شده و اکنون طرح در حال اجراست و تا 20 سال ادامه مییابد. سال 1414 پایان اجرای این طرح خواهد بود و قطعا تحولات عظیمی در شیراز ایجاد و آن را از دیگر شهرهای کشور متمایز خواهد کرد. در ایران هیچ شهری چنین طرحی ندارد که با استانداردهای بینالمللی انجام شده باشد. اين طرح با نظارت يک ناظر از دانشگاههای اروپايی به پيش رفته و بسيار عالی عمل کرده است.
آقای دکتر! در کرمان پتانسیلهای زیادی داریم؛ چه در حوزهی طبیعی و چه تاریخی که سرآمد هستند و حتی در حوزهی گردشگری سلامت هم اخیرا اعلام شد بهدلیل نیروی انسانی حاذق کرمان میتواند در این زمینه موفق باشد. این گستردگی ظرفیتها باعث سردرگمیهایی شده است. طرح جامع به این سردرگمی خاتمه و به این پرسش پاسخ میدهد که محور توسعهی گردشگری کدام است؟
قطعا این اتفاق میافتد. در شیراز 9 پهنه داریم که هریک به موضوعی اختصاص پیدا کرده است؛ مثلا پهنهی شعر و ادب، پهنهی فرهنگی مذهبی، گردشگری باغات و پهنهی گردشگری خرید را داریم که هرکدام جاذبههای متفاوتی را دارد. بافت قدیم شهر شیراز که در واقع پهنهی فرهنگی، تاريخي و مذهبی است خود، بافتهای قاجاری و زندی و بافتهای متفاوتی را ارایه میکند. ساماندهی موضوعی و موضعی در طرح جامع گردشگری اتفاق میافتد و همهی نابسامانیها را سامان میدهد البته به شرط آنکه مدیران مختلف در سالهای اجرای طرح، به آن بها دهند. کرمان هم بافت تاريخی با ارزش و در عين حال رنجوری دارد که بايد به سرعت به داد آن رسيد.
کارفرمای طرح جامع گردشگری شیراز کدام نهاد بود؟
شهرداری و شورای شهر شیراز. البته از طرف استانداری و میراث فرهنگی و دیگر سازمانها نیز مورد حمایت علمی و اطلاعاتی قرار گرفتیم.
آقای دکتر؛ در زمینهی تهیهی طرحهای مختلف از جمله طرح گردشگری، ما در کرمان تجربههایی داشتهایم. مثلا طرح کرمان 85 که مورد انتقاد هم هست اما طرحها همه تجربههایی شکست خوردهاند. یا کمیسیون گردشگری اتاق کرمان سالها وعده داده که میخواهد طرح جامع گردشگری تهیه کند؛ گفت که سرمایهگذار خارجی میآوریم و حالا پس از چند سال، اعلام کردند بهدلیل شرایط اقتصادیای که پیش آمده امکان تامین بودجهی این طرح را ندارند و ظاهرا منتفی شده است. اینها همه یک بیاعتمادی به طرحها در استان کرمان ایجاد کرده است. چهطور میتوان این فضا را تغییر داد؟
من بهشدت مخالف این هستم که وقتی متخصص بومی داریم، متخصص خارجی برای تهیهی طرحها بیاوریم.
چرا؟
این مشاور خارجی که به کرمان آمده و احتمالا همان مشاوری است که به اصفهان آمده بود؛ حتی تلفظ درست اصفهان را نمیتوانست ادا کند. وقتی کسی اصفهان را تا این حد نمیشناسد؛ چهطور میتواند طرحی جامع تهیه کند؟ چنین مشاوری با یک متخصص بومی که سالها در آن شهر زندگی کرده و کوچه پس کوچهی شهر را میشناسد و با مخاطب بومی میتواند ارتباط بگیرد قابل قیاس نیست. یک پژوهشگر بومی است که میداند در این شهر چه خبر است و شهر را میشناسد. مثلا من خودم 27 سال پیش، تک به تک واحدهای تجاری بازار کرمان را شناسایی کردم که نتایج آن پژوهش، در کتاب جغرافیا و برنامهریزی شهری کرمان در دسترس است. هنوز و بعد از 27 سال اگر این کتاب را مطالعه کنید میبینید استخوانبندی مطالعه ثابت است و تنها تغییرات و تحولاتی جزیی داریم. دوباره سال گذشته و پس از ربع قرن، یکبار دیگر اطلاعات بافت قدیم کرمان را برداشت کردم. این پایش اطلاعات را هیچکس در کشور ندارد. جز این، من براساس علاقهای که شخصا به کرمان داشتهام، اطلاعات استان را هم دارم. یک مشاور خارجی دانش فنی را دارد ولی برای کسب این دانش بومی حداقل چهار سال زمان نیاز دارد در حالیکه ما فرصت نداریم که گردشگر را دراین فضای رقابتی رها کنیم و بگوییم صبر کن باید ببینیم نتایج این طرح چه میشود؟ مشاور خارجی نهایت در حوزهی تبلیغات میتواند به ما کمک کند. در کرمان، ظرفیت دانشگاه شهید باهنر را داریم؛ درست است برخی گروههای آن مثل جغرافیا قدمت زیادی ندارد ولی وقتی مشاور قوی از داخل کنار این ظرفیت علمی قرار گیرد و از پتانسیل یکدیگر استفاده کنند به وضعیت بهینهای دست مییابیم و انتظارات پاسخ داده میشود. ما در سالهای گذشته مطالعات گستردهای در کرمان داشتیم و اعلام آمادگی کردیم میتوانیم کل نیازهای شهر و استان را پوشش دهیم. حالا بستگی دارد در کرمان، چهقدر نیاز به این حرکت داشته باشند. هم برای شهر و هم استان میتوان برنامهای را تعریف کرد که هم گردشگر و هم سرمایهگذاران و هم ذینفعان و سازمانهای دولتی بدانند در چه جایگاهی قرار دارند. میطلبد آقای استاندار این مسئله را پیگیری کنند. ما هم اعلام کردهایم که حتی میتوانیم دانشگاههای کرمان را در این حوزه ارتقا دهیم تا پروژههایی که بعد، از دل طرح جامع در میآید و طرحهای تفصیلی که نیاز است تهیه شود؛ تمام حوزههای علمی دانشگاهی استان را درگیر این طرح کند و همچنین خودشان میتوانند در طول زمان اجرا، طرح را پایش کنند.
شنیدم در حال انجام اقداماتی در شهر ماهان هم هستید. قرار است در ماهان چه بکنید؟
ما در ماهان جلسات و بازدیدهایی داشتیم و من احساس کردم شورای شهر و شهرداری ماهان بسیار مشتاق وعلاقهمند هستند تا اقدامی اساسی انجام شود. این شهر، پرظرفیت است از طرفی بهدلیل نزدیکی به شهر کرمان، میتوان اقامت گردشگران در کرمان و ماهان را افزایش داد و این یک ظرفیت خوب است. البته هنوز قراردادی منعقد نکردیم اما با علاقهای که دوستان نشان دادهاند ما هم علاقهمند به همکاری شدهایم و گفتیم که به نمایندگی از طرف دانشگاه اصفهان میتوانیم به ماهان کمک کنیم و این را نیز بگویم که ما خودمان را محدود به نیروی انسانی خاصی نمیکنیم و از نیروهای هرکجا که بتوانیم استفاده میکنیم. هنوز کار جدی در اینباره در ماهان انجام نشده اما در حال مذاکره و تعامل هستیم. قرار بر تهیهی طرح جامع گردشگری است اما بهدلیل علاقهی متقابل، اقدامات اولیه را شروع کردیم تا از زمان استفاده کرده باشیم و به نظرم بهزودی وارد مرحلهی قرارداد خواهیم شد. مديران ماهاني از بخشدار گرفته تا شهردار، از شوراي اسلامی شهر تا ميراث، همگی از سطح هوش و دانش و خردورزی بسيار خوبی برخوردارند و اين ضرورت را به طور جدی درک کردهاند و همين ما را به کمک علمی به اين شهر بيشتر ترغيب میکند.
نظر خود را بنویسید