فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: شهردار کرمان هفتۀ گذشته در جلسۀ شورای اداری استان از دستگاه‌های اجرایی مستقر در شهر کرمان خواست تا در آستانۀ عید نوروز به موضوع زیباسازی ورود کنند.
محسن تویسرکانی گفت: «بخشی از نمای شهر را دستگاه‌های اداری به‌ویژه در بافت تاریخی و معابر اصلی به‌خود اختصاص داده‌اند و با توجه به اینکه بهار قرآن و نوروز را در پیش داریم، دستگاه‌های اجرایی باید نمای ادارات را بازنگری و رنگ‌آمیزی کنند».
این اظهارات شهردار واکنش‌هایی به‌دنبال داشت. دکتر رضا ناصری ـ معمار و مدرس دانشگاه در این‌باره در اینستاگرام نوشت: «رنگ‌آمیزی مصالح معماری به‌جز در موارد خاص که طراحی هدفمند یک معمار حکم کرده است باید ممنوع باشد و شهرداری متولی اعمال این ممنوعیت است». وی افزود: «رنگ‌آمیزی مصالح حتی رنگ کردن سرسری جداول خیابانی نشان بارز توسعه‌نیافتگی و نوعی خیانت به سلیقۀ عمومی است».
دکتر محمدعلی سیستانی ـ معمار و عضو هیات علمی دانشگاه نیز در پاسخ به فردای‌کرمان با ابراز نگرانی از چنین رویکردی که از اظهارات شهردار برمی‌آید، گفت: «این اظهارنظر شهردار محترم چند روز می‌شود که به‌شدت ذهنم را درگیر کرده است. نمی‌دانم منظور ایشان از این صحبت چه بوده است. از برخی دوستان شهرداری در این‌باره پرسیدم که گفتند منظور ایشان نه رنگ‌آمیزی نماها بلکه جدول‌ها و لبه‌ها بوده است». وی افزود: «اگر هم چنین منظوری داشته باشند باز هم قابل پذیرش نیست چون جدول‌ها باید در یک کلیت دیده شود و هرکسی اجازه ندارد مقابل سازمان و اداره و یا ساختمان خود را به هرشکلی که خواست رنگ کند».
وی ادامه داد: «ضمن این که نمای غالب در شهر ما آجر و سنگ و شیشه و بتن یا نماهای خشتی قدیمی یا آلومینیومی جدید است که رنگ کردن آن غیرممکن است».
وی اضافه کرد: «البته مواد نگهدارنده و نانو و پوشش‌های محافظتی برای این نوع نماها داریم ولی این که چنین نماهایی را رنگ کنیم از لحاظ فنی امکان‌پذیر نیست».
سیستانی در ادامۀ این گفت‌وگو به یکی از چالش‌های مهم در شهر کرمان اشاره کرد و توضیح داد: «متاسفانه زیباسازی شهر کرمان به این تنزل کرده که بورس رنگ را بردارند و در و دیوار و زیرپل و جدول و ستون‌های پل و ... را رنگ کنند؛ در حالی که در دنیا به زیبایی‌شناسی بتن خالص پی برده‌اند و کارهای شاخص معماری با بتن اکسپوز (بتن نمایان) انجام می‌شود و سپس آن را نورپردازی می‌کنند و یا هنگام ساخت، قالب‌های خاصی به آن می‌دهند».
این معمار با بیان این که رنگ‌ها هرچه دوام داشته باشد پس از یک سال پوسته‌پوسته شده و طبله می‌کند و تصویر زشتی از رنگ‌های ریخته و کهنه در شهر به‌وجود می‌آید، اظهار کرد: «مگر این که به‌طور دائم و مثلا ماهی یک‌بار رنگ‌ها را احیا کنند که این اصلا منطقی نیست».
وی ادامه داد: «از طرفی، وقتی موضوع رنگ در میان است، سلایق شخصی نیز دخالت داده می‌شود و در نهایت نمی‌توان به رنگی رسید که سلیقۀ همۀ جامعه باشد».
سیستانی گفت: «در این شرایط بهتر است دست‌اندرکاران برای انجام هر کاری در شهر عمق زیبایی‌شناسی را افزایش دهند و از اقدامات سطحی و بورس رنگ و رویه‌سازی به سمت مسائل عمیق‌تر بروند».
وی اظهار کرد: «به نظر بنده ابتدا باید مشخص کنیم چه چیزهایی شهر کرمان را زشت کرده و فعلا زشتی‌ها را برطرف کنیم. بارها این موضوع را گفته‌ام که علی‌الحساب در کرمان زیباسازی نکنیم و فقط زشتی‌ها را برطرف کنیم».
وی تصریح کرد: «شهر ما از نظر سیما و منظر پر از زشتی است».
سیستانی با بیان این که حذف این زشتی‌ها می‌تواند وضعیت را بهتر کند، گفت: «قطعا این اظهارنظر شهردار محترم دربارۀ ورود ادارات به رنگ‌آمیزی نماها، چه به لحاظ فنی و چه نظری و زیبایی‌شناسی نمی‌تواند درست باشد مگر این که منظور ایشان بد بیان شده باشد یا رسانه‌ها آن را به‌درستی منتقل نکرده باشند».
عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: «این که برای زیباسازی شهر نمای ساختمان‌ها را رنگ کنیم کار درستی نیست ولی بهانۀ خوبی است که یادآوری کنیم زیبایی‌شناسی مبحث بسیار پیچیدۀ نظری، تاریخی، فلسفی، روانشناسی و جامعه‌شناسی و به‌طور کلی مفهومی عمیق است که نمی‌توانیم به سادگی و با لایه‌هایی از رنگ آن را حل کرد».
وی افزود: «بسیار امیدوارم در این دوره که شهردار محترم تاکید داشته‌اند برای متخصصان و تخصص‌گرایی احترام قائل هستند کارگروه‌هایی تشکیل شود و با حضور کارشناسان با تخصص‌های مختلف دربارۀ زیباسازی بحث و بررسی صورت گیرد».
وی با تاکید بر این که رنگ‌پاشی و اقداماتی این‌چنینی هیچ زیبایی به شهر ما اضافه نمی‌کند؛ گفت: «الان فرصت خوبی است که کارگروه‌های تخصصی در حوزۀ زیباسازی شهر کرمان شکل بگیرد».
سیستانی دربارۀ ضرورت تشکیل چنین کارگروه‌هایی، یادآور شد که در نبود نگاه تخصصی به مقولۀ زیبایی شهر ممکن است سلایق فردی غالب شود. وی در این‌باره توضیح داد: «مثلا ممکن است امروز کسی از یک لوستر خوشش بیاید، فرد دیگری رنگ قرمز را دوست داشته باشد، دیگری بگوید از رنگ صورتی خوشم می‌آید و فردا ممکن است رنگ‌هایی به بازار بیاید که بخواهند آسفالت‌ها را رنگ کنند؛ در حالی که زیبایی موضوعی بسیار عمیق‌تر از مباحث سطحی است و کارشناسان باید به آن بیشتر بپردازند».
وی اظهار کرد: «امیدوارم رویکرد شهردار محترم چیزی نباشد که در آن اظهارنظر دیدیم. البته با شناخت قبلی که از ایشان دارم می‌دانم که قرار است به متخصصان و کارهای تخصصی احترام بگذارند. احتمالا منظور ایشان این بوده که ادارات جلوی ساختمان‌ها را مرتب و تروتمیز کنند. می‌شود از خودشان بپرسیم که آیا واقعا می‌خواهید نماهای ادارات رنگ شود؟ اگر بله با چه تکنیک و چه رنگی؟». / الف
نظر خود را بنویسید