فردای‌کرمان – گروه جامعه: مراسم اولین سالگرد درگذشت زنده‌یاد دکتر محمدعلی میرزایی اولین رئیس دانشگاه کرمان در محل دانشگاه شهید باهنر برگزار شد.
دکتر حبیب فیروزآبادی از نخستین استادان دانشگاه کرمان و رئیس اسبق دانشکده علوم، یکی از سخنرانان این مراسم بود که به چگونگی شکل‌گیری دانشگاه در کرمان و معرفی این دانشگاه به جهان از طریق چاپ مقالات علمی در مجلات معتبر دنیا اشاره کرد.
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، دکتر فیروزآبادی طی سخنانی با اشاره به شکل‌گیری دانشگاه کرمان بیان کرد: «سال 1354 تیمی متشکل از مهندس افضلی‌پور، دکتر میرزایی، دکتر سلاجقه و بنده تشکیل شد و ما به کرمان آمدیم، البته دکتر سلاجقه رفت و آمد می‌کردند و سکونت دائم نداشتند، دکتر میرزایی به رتق و فتق امور دانشگاه در تهران می‌پرداخت، آقای مهندس افضلی‌پور هم به دلیل این‌که مسئولیت‌های متفاوتی داشتند می‌آمدند و می‌رفتند و من تنها کسی بودم که در دانشگاه کرمان ساکن بودم و کارها را در کرمان انجام می‌دادم».
وی ادامه داد: «ما ابتدا یک آپارتمان اجاره کردیم و این آپارتمان، روزها دفتر دانشگاه و شب‌ها خوابگاه دانشگاه بود و به‌مرور دانشگاه از آن‌جا پا گرفت».
این شیمیدان برجستۀ کشور گفت: «پس از آن، یک دفتر مرکزی بسیار عالی در خیابان زریسف برای دانشگاه تهیه کردیم که یک باغ بزرگ با یک ساختمان قدیمی زیبا متعلق به سروشیان بود که با انجام تعمیرات زیادی که خودم مسئولیتش را برعهده داشتم آن‌جا را به مکانی تبدیل کردیم که هر کس از اطراف ایران می‌آمد بهت‌زده می‌شد و بسیار تحت‌تاثیر قرار می‌گرفت».
وی افزود: «در طبقۀ پایین ساختمان یک دفتر به‌عنوان رئیس دانشکده علوم که مسئولیت آن را به عهده داشتم و عملا همه کارۀ دانشگاه در کرمان بودم، درست کردم».
استاد اسبق دانشگاه کرمان خاطرنشان کرد: «پس از آن دانشگاه کرمان کار خود را آغاز کرد و ما برای جذب افراد، یک مدرسه خوب، یک مرکز بهداشتی خوب و یک باشگاه خوب نیاز داشتیم، چون هیچ چیز آن زمان در کرمان وجود نداشت».
وی توضیح داد: «مدرسۀ دو زبانه توسط خانم دلشادیان که از تهران آمده بودند در کرمان پایه‌گذاری شد، بعد باشگاه دانشگاه در همین ساختمان راهاندازی شد که جلسات در آن برگزار می‌شد و همچنین اعضای دانشگاه کرمان می‌توانستند بیایند نهار و شام خود را آن‌جا بخورند و عملا جایی بود که بتوانند دور هم جمع شوند و از تنهایی که ممکن بود احساس کنند دربیایند».
دکتر فیروزآبادی گفت: «بعد هم یک مرکز بهداشتی توسط دکتر صالحی که خدا به ایشان طول عمر باعزت بدهد، راهاندازی شد».
وی یادآور شد: «برای شروع کار، یک مدرسه عالی مدیریت بود که سالیان سال کار کرده بود و با شکل گرفتن دانشگاه باید به‌مرور نقش آن کم‌رنگ می‌شد و دانشگاه جای آن را می‌گرفت. دفاتر را به این مدرسه عالی مدیریت منتقل کردیم و یک زیرزمین زیبا که حمام بود را به یک کتابخانه تبدیل کردیم که کتابخانۀ آن هم پربار شد. یک کتابدار انگلیسی هم استخدام کردیم که کاربلد بود و تمام سفارشات را زیر نظر خود من انجام می‌داد».
دکتر فیروزآبادی ادامه داد: «در این مکان من یک اتاق در طبقۀ دوم داشتم. در طبقۀ پایین چند کلاس درس وجود داشت که مجبور شدیم برای راهاندازی آزمایشگاه برای دانشجویان علوم‌پایه دو تا از کلاس‌های درس را سر هم کنیم. آخر هفته‌ها من در این جا کار تحقیقی هم انجام می‌دادم».
وی گفت: «از صبح تا شب دوندگی می‌کردیم برای جا انداختن چیزهایی که یک دانشگاه برای شروع کار نیاز داشت. مثلا از استخدام کادر آموزشی و اداری خوب تا دعوت از افراد مختلف از خارج و داخل کشور که بیایند از دانشگاه بازدید کنند و به ما را برای تهیه کردن امکانات مشاوره بدهند».
این استاد برجسته دانشگاه افزود: «بعد از دو سال دانشگاه در دورۀ لیسانس برای رشته‌های فیزیک و شیمی دانشجو گرفت و کتاب‌ها و منابع مختلف علمی به زبان انگلیسی بود تا دانشجویانی که می‌آیند بتوانند از این امکانات استفاده کنند و تا حدودی در سطح بین‌المللی عرض‌اندام کنند».
وی خاطرنشان کرد: «من معمولا پنج‌شنبه و جمعه‌ها که از کار اداری فراغت پیدا می‌کردم در همان آزمایشگاه کارهایی را انجام می‌دادم و عملا در این‌جا دو کار صورت گرفت که تصور انجامش در جایی مثل کرمان که چیزی وجود نداشت سخت بود و من حتی برای گرفتن طیف‌های ترکیبات هم می‌بایست به شیراز می‌رفتم».
دکتر فیروزآبادی بیان کرد: «من دو دستیار داشتم یکی آقای اسماعیل قادری که لیسانس بود و از دانشگاه مشهد آمده بود و بسیار هم خوش‌فکر بود و دیگری آقای ملکی که ایشان هم روی یک قسمت دیگر از پروژه‌ها کار می‌کرد».
وی یادآور شد: «از همین پنج‌شنبه، جمعه کار کردن‌ها، دو مقاله در مجله تتراهدرون لترز (Tetrahedron Letters) بیرون آمد که برای آن زمان، یعنی حدود 40 سال پیش، دستاوردهای خیلی خوبی برای دانشگاه کرمان بود».
این شیمیدان برجستۀ کشور اظهار کرد: «اولین بار منگنز بود که به‌عنوان اکسیدان استفاده کردیم اما قدر آن را نمی‌دانستیم. در تابستان سفری برای من پیش آمد که برای بازدید از جاهایی که ما دانشجویان بورسیه را فرستاده بودیم، به آمریکا بروم. من به دانشگاه پنسیلوانیا رفتم و با استادم یک ملاقات داشتم، زمانی که با هم ناهار می‌خوردیم دربارۀ کاری که انجام داده بودم صحبت کردم و از او سوال کردم که شما فکر می‌کنید چقدر ارزش دارد؟ استادم با کمال شگفتی از من سوال کرد این را چاپ نکردی؟ گفتم نه. گفت اکسیداسیون یکی از مهم‌ترین کارهایی‌ست که ما مدام دنبال آن هستیم و اکسیدانی نداریم که بتواند این کار را انجام بدهد و اکسیدان‌ها در آن زمان فقط پیریدینیوم دایکورومیت که توسط کوری ارائه شده بود و یک یا چند تا منگنز دای‌اکساید و پرمنگنات که خیلی چیزهای خوبی نبودند محدود می‌شد لذا او گفت برگشتی ایران فورا این را برای چاپ بفرست».
وی ادامه داد: «من پس از برگشت به ایران، با تعداد کمی مواد شیمیایی این مقاله را فرستادم و در عرض 20 روز جواب قبولی آن آمد و حدود شش ماه بعد از چاپ آن، از اطراف خبرهایی می‌آمد مبنی بر این‌که مِرک آلمان، فلوکا سوئیس و آلدریچ آمریکا بلافاصله تولید این ترکیب را شروع کردند و این از طرف مجله chemistry and industry انگلستان به‌عنوان کار برجستۀ آن سال معرفی شد و به این ترتیب دانشگاه کرمان راه خودش را به طرف رسانه‌های بین‌المللی باز کرد و شناخته شد».
دکتر فیروزآبادی دربارۀ دیگر تحقیق خود توضیح داد: «یکی دیگر هم با آقای ملکی کار می‌کردیم که آن هم در مجله تتراهدرون لترز چاپ شد و این دو یادگاری از من ماند تا قبل از این‌که دانشگاه کرمان را ترک کنم و این کار در کرمان پایه‌ای برای دستاوردهای بعدی دانشگاه شد»./ پ
نظر خود را بنویسید