فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: تصمیم شورای شهر کرمان برای ایجاد آرامستان فرهیختگان در محلی که بیش از دو دهه پیش، بهارستان هنرمندان شکل گرفته است با مخالفت گسترده‌ای از سوی هنرمندان، دست‌اندرکاران بهارستان و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مواجه شده است.
به‌دنبال طرح انتقادات، چهار نفر از اعضای شورای شهر در جلسه‌ای با حضور مدیرکل ارشاد استان، معاون فرهنگی ارشاد استان، مدیرعامل بهارستان هنرمندان و برخی از هنرمندان، از جزئیات تصمیم خود گفتند.
بنا به آنچه که در این جلسه گذشت، هنرمندان از توضیحات اعضای شورا قانع نشدند و خواستار حفظ بهارستان هنرمندان مطابق همان طرح و ایده‌ای شدند که از دو دهه پیش تاکنون اجرا و پیگیری شده است.
در این جلسه، محسن روحی مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان تاکید کرد که طرح آرامستان فرهیختگان هویت بهارستان هنرمندان را از بین می‌برد.
به گزارش خبرنگار فردای‌کرمان، در این نشست که روز چهارشنبه 28 آذرماه برگزار شد، سیدمحمدعلی گلاب‌زاده ـ مدیرعامل بهارستان هنرمندان کرمان با اشاره به پیشینۀ طرح ایجاد این بهارستان گفت: «بیش از 20 سال از آن روز که مرحوم محمدی جلسه‌ای در خانۀ خود برگزار کردند و با عده‌ای از هنرمندان به این نتیجه رسیدیم که مقبره‌ای برای هنرمندان احداث شود می‌گذرد»
وی توضیح داد: «از همان زمان این موضوع دنبال و جلسات متعددی برگزار شد که ماجرای مفصلی دارد. برای احداث بهارستان مکان فعلی در نظر گرفته شد که نخستین هنرمندی که در آن دفن شده فواد کرمانی است. با توجه به اینکه مسجد شهید سرگرد سخایی در انتهای این مسیر قرار دارد از لب جاده تا مقبرۀ سیدحسین به عنوان بهارستان هنرمندان در نظر گرفته شد. همۀ این محدوده هم قبر نیست بلکه قسمت‌های مختلفی مثل سالن سرپوشیده برای برگزاری مراسم فرهنگی نیز در آن دیده شد. مهندس معین‌زاده در زمان شهرداری مهندس جلال‌ماب یک ورودی برای این مکان طراحی کرد و قرار بود آبنمایی هم نصب شود که میلگردهای آن کار گذاشته شد. آقای جهانگرد مدتی در این پروژه کار کرد اما نه‌تنها کار ادامه نیافت بلکه میلگردها را هم کندند و بردند و هرچه انجام شده بود از دست رفت».
وی با اشاره به تصمیم شورا دربارۀ تبدیل این محدوده به آرامستان فرهیختگان افزود: «اگر گروه‌های دیگری مثلا اهل اقتصاد این کار (احداث آرامستانی شبیه بهارستان هنرمندان) را کرده بودند و هنرمندان می‌خواستند جایی برای دفن در آن داشته باشند من حتما مخالفت می‌کردم».
وی ادامه داد: «طرح ایجاد بهارستان هنرمندان چندین سال پیگیری شده و انتظاراتی و دلبستگی در جامعۀ هنری ایجاد شده است. منظورم این نیست که هنرمندان تافتۀ جدابافته هستند اما به هر حال این کار بیش از 20 سال پیش شروع شده و انتظار می‌رود به جای اینکه اقدامی بشود که رنجش هنرمندان را رقم بزند، به گونه‌ای عمل کنیم که این طرح تکمیل شود تا هم جامعۀ هنری راضی شوند و هم باقیات صالحاتی برای شورای شهر باشد».
گلاب‌زاده یادآور شد: «زمانی که کار ساخت بهارستان هنرمندان شروع شد قبوضی چاپ کردیم و پول از مردم برای این پروژه گرفتیم که هنوز 28 ملیون تومان از این پول در یک حساب بانکی است. می‌خواهم بگویم که این طرح وجاهت مردمی دارد و با مشارکت مردم به این مرحله رسیده است».
اقدامات شورا
محمدرضا کمساری ـ نایب رئیس شورای شهر کرمان در این نشست اظهار کرد: «یکی از دغدغه‌های ما در کمیسیون فرهنگی و گردشگری شورا عدم رسیدگی به این مکان بود و در این زمینه انتقاداتی وجود داشت که باید ساماندهی شود».
وی با اشاره به اینکه بهارستان هنرمندان موقعیت و چشم‌انداز بسیار خوبی دارد، افزود: «تاکید در شورای شهر این است که هرکار و پروژه‌ای با نگاه علمی انجام شود. از این رو، دربارۀ بهارستان از چند استاد دانشگاه حوزۀ معماری دعوت کردیم و گفتیم این محدوده را برداشت و طرح‌های پیشنهادی ارائه شود».
وی ادامه داد: «در شورا به این جمع‌بندی رسیدیم که شرکت دکتر سیستانی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد که پایان‌نامۀ دکتراشان در زمینۀ آرامگاه‌ها بوده و دربارۀ آرامستان‌ها و قبور شهدا کار کرده‌اند پژوهش دربارۀ این طرح را انجام دهد».
وی اظهار کرد: «انجام پژوهش و طراحی به مناقصه رفت. گفتند چه عنوانی باید داشته باشد؟ درست است که اینجا به اسم بهارستان هنرمندان معروف است ولی محدوده‌ای که برداشت شده حدود دو هکتار است».
کمساری بیان کرد: «از طرفی، در این سه سال تقاضاهایی برای ایجاد قطعات آرامگاهی برای ورزشکاران و شخصیت‌های علمی و خیّران داشتیم. صحبت این شد که طرح را گسترش دهیم و در مجاورت قطعه بهارستان هنرمندان چند قطعۀ دیگر ایجاد شود. ناگفته نماند که در این محدوده معارضانی نیز وجود داشت و اقدامات لازم در این خصوص انجام شد».
وی با اشاره به انتخاب عنوان آرامستان فرهیختگان توضیح داد: «تغییر نام معابر و اماکن یا با درخواست ساکنان یک منطقه انجام می‌شود یا شورا پیشنهاد می‌دهد یا شهرداری. کمیتۀ تخصصی نامگذاری با اعضایی از جمله سه عضو شورا، معاون فرهنگی شهرداری و نمایندگانی از بنیاد شهید و پُست و هنرمندان که از طرف حوزه هنری معرفی شده در شهرداری تشکیل شده است. این کمیته پیشنهادات نامگذاری را بررسی و نتیجه را به کمیسیون فرهنگی شورا ارائه می‌کند. در صورت موافقت این کمیسیون، مصوبه در صحن شورا به رای گذاشته می‌شود».
چرایی تغییر نام
نایب رئیس شورای شهر کرمان ادامه داد: «دربارۀ تعیین‌تکلیف نام این محدوده، بی‌دقتی شد و تغییر نام بهارستان هنرمندان به آرامستان هنرمندان مطرح شد».
وی افزود: «این نامگذاری در کمیته نامگذاری شهرداری مطرح نشد بلکه درخواستی از سوی کمیسیون گردشگری برای انجام مناقصه محدودۀ موردنظر بود. این بود که نام آرامستان فرهیختگان انتخاب شد که در آن قطعات بهارستان هنرمندان یا سایر اسامی در نظر گرفته و نامگذاری خواهد شد».
کمساری اضافه کرد: «در این محدوده آمفی‌تئاتر، ورودی، طراحی مقبره‌ها و نصب المان برخی مفاخر دیده خواهد شد».
وی با بیان اینکه هنوز طرحی نهایی نشده است، گفت: «دغدغۀ هنرمندان را کاملا درک می‌کنیم و هیچ‌یک از اعضا شورا نسبت به این موضوع بی‌تفاوت نیستند. وسعتی که آرامستان هنرمندان نیاز دارد لحاظ خواهد شد و حتما هنرمندان در طرح جدید اولویت دارند».
تعریف فرهیخته
مهدی محبی‌کرمانی ـ نویسنده و روزنامه‌نگار نیز در این جلسه گفت: «آیا اگر قصد ایجاد آرامستان فرهیختگان را دارید، فرهیخته را تعریف کرده‌اید؟ ورزشکاران، اساتید ممتاز رشته‌های متعدد دانشگاهی، خیّران، کارآفرینان، صنعتگران نمونه، کشاورزان نمونه و بازاریان نمونه را هم فرهیخته می‌دانیم».
وی افزود: «فرهیخته یعنی فردی متمایز از دیگران که باید معیارها و شرایط انتخاب چنین فردی تعریف شود و اگر تاکنون نشده، پس نمی‌دانیم با چه جمعیتی مواجهیم».
وی سپس اظهار کرد: «یکی از ایراداتی که ما داریم این است که به آنچه در گذشته انجام شده توجه نمی‌کنیم و سراغ کارهای جدید می‌رویم. در زمان شهرداری عالم‌زاده طرحی برای این محدوده تهیه شده بود».
کمساری اما در این‌باره گفت که اولین کاری انجام دادیم بررسی طرح قبلی بود و به این نتیجه رسیدیم که قابلیت اجرا ندارد.
هویت بهارستان هنرمندان
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان در بخشی از سخنانش در این جلسه گفت: «اعتراض هنرمندان این است که بهارستان هنرمندان با محل دفن اقشار مختلف درهم آمیخته نشود».
محسن روحی افزود: «درست است که هر قشری قطعۀ خاصی در این آرامستان خواهد داشت اما در صورت اجرای طرح آرامستان فرهیختگان دیگر چیزی به اسم بهارستان هنرمندان نداریم بلکه تنها بخشی از آن آرامستان، متعلق به هنرمندان خواهد بود».
وی ادامه داد: «اگر تعریف فرهیختگانی را در نظر بگیرید این آرامستان به سرعت تکمیل خواهد شد».
روحی سپس بیان کرد: «همین الان از سوی جامعۀ هنری تقاضای زیادی برای دفن در بهارستان هنرمندان وجود دارد ولی این‌طور نیست که فورا مجوز دفن داده شود بلکه بررسی زیادی صورت می‌گیرد».
وی با تاکید بر اینکه بهارستان هنرمندان متعلق به هنرمندان است و تاکنون، با سختگیری افرادی در این محل دفن شده‌اند، اظهار کرد: «البته اتفاقاتی افتاده و کسانی هم دفن شده‌اند که خودِ جامعۀ هنری دربارۀ برخی از آن‌ها اعتراض دارند».
وی ادامه داد: «ما می‌دانیم تدفین افراد خارج از آیین‌نامه و ضوابط آرامستان چگونه و با حمایت چه کسانی صورت گرفته است».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان تاکید کرد: «هنرمندان به اصل موضوع که آرامستان فرهیختگان در محل بهارستان هنرمندان ایجاد شود اعتراض دارند چون با این طرح، هویت بهارستان هنرمندان از بین خواهد رفت».
وی افزود: «شورای شهر می‌گوید که در برابر تقاضای اقشار گوناگون برای اختصاص آرامستان‌های مجزا قرار گرفته است اما سوال این است که جامعۀ وزرشکاران و نخبگان علمی و سایر متقاضیان 25 سال پیش کجا بودند؟ چرا الان به فکر افتادند؟ خوب است که چنین قطعاتی برای سایر اقشار نیز در نظر گرفته شود اما نه در بهارستان هنرمندان، بلکه در آرامستان جدید کرمان».
وی با اشاره به اینکه طرح بهارستان هنرمندان 25 سال سابقه دارد، گفت: «تاکنون زحمات زیادی برای این بهارستان کشیده شده است. ضمن اینکه این طرح، مصوبه شوراهای شهر و حمایت شهرداران و استانداران را داشته است».
روحی ادامه داد: «هر زمان شورای شهر تغییر کرده ما دربارۀ برخی مسائل از جمله هزینۀ دفن هنرمندان ماجرا داشتیم اما هیچ‌یک از شوراها تاکنون دربارۀ هویت بهارستان حتی حرفی نزده‌اند چون این طرح سابقه و پیشینه‌ای مشخص دارد».
وی اظهار کرد: «شورای ششم با طرحی که در نظر دارد، اصل هویت بهارستان هنرمندان را از بین می‌برد و در صورت اجرای آن، دیگر اینجا بهارستان هنرمندان نخواهد بود».
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان ادامه داد: «بعد از تصمیمی که شورای شهر گرفت، ما از فرماندار کرمان خواهش کردیم و مصوبه را برگرداندند. گفتیم در جریان این تصمیم شورا، متولی نادیده گرفته شده و الان خواهش ما این است شورای شهر کمک کند تا هویت بهارستان هنرمندان حفظ شود».
در این جلسه، دیگر هنرمندان نیز با تاکید بر حفظ بهارستان هنرمندان، مخالفت خود را با طرح جدید شورای شهر اعلام کردند.
در نهایت مقرر شد تا مدارک مربوط به طرح بهارستان هنرمندان به شورای شهر ارائه شود تا بررسی مجدد صورت گیرد.
نایب رئیس شورای شهر کرمان همچنین گفت: «دربارۀ اینکه اساسنامۀ تدفین در بهارستان هنرمندان نیاز به بازنگری دارد یا خیر؟ به شورا مدارک و پیشنهادات ارائه شود که محکم‌کاری شود تا افراد غیرمرتبط در این بهارستان دفن نشوند». / الف
*عکس: محمد لطیف کار
نظر خود را بنویسید