فردای‌کرمان – گروه جامعه: بازرس کل قضایی استان کرمان پس از بازدید میدانی از زمین 15 هکتاری متعلق به صندوق بازنشستگی شرکت ملی مس واقع در ابتدای بلوار هوانیروز شهر کرمان که چند دهه معطل و بلااستفاده رها مانده، از آن به عنوان مصداق بارز تضییع بیت‌المال یاد کرد و خطاب به مدیران ملی مس گفت: «شرکت مس دربارۀ احیا و بهره‌برداری از این زمین با فوریت تکلیف دارد که پروژه‌های ساخت مسکن، احداث کاربری‌های درمانی یا دیگر موارد را انجام دهد و از تداوم تضییع بیت‌المال جلوگیری به عمل آورد. این توصیه نیست، بلکه اتمام‌حجت است».
دادخدا سالاری با اشاره به نتایج بی‌ثباتی مدیریتی در شرکت ملی مس افزود: «اجازۀ ادامۀ فرصت‌سوزی‌ها را نمی‌دهیم. هدررفتن و اتلاف منابع بیت‌المال مثل همین زمین 15 هکتاری در یکی از بهترین نقاط شهر کرمان، از جمله تبعات سوء‌مدیریتی و بی‌ثباتی مدیریتی است».
به گزارش فردای‌کرمان به نقل از روابط عمومی بازرسی کل استان کرمان، وی با اشاره به اینکه در طول دو سال و نیم (30 ماه)، چهار مدیرعامل در شرکت ملی مس ایران تغییر کرده که یک فاجعه برای یک شرکت بزرگ صنعتی است بیان کرد: «وضعیت مدیریتی شرکت ملی مس نابسامان است؛ اینکه از هیات مدیره پنج نفره این شرکت، تنها یک عضو رسمی و قانونی باقی مانده، نشان‌دهندۀ عمق مشکلات در این شرکت است».
سالاری با اشاره به تزلزل مدیریتی در شرکت ملی مس گفت: «هیچ کجای دنیا چنین وضعیتی نداریم؛ مدیران فنی و اجرایی را به این شکل جابه‌جا نمی‌کنند».
وی با اشاره به وضعیت اسفبار کنونی در ترکیب هیات مدیره شرکت ملی مس یادآور شد: «وقتی از پنج عضو هیات مدیره، اینک تنها یک عضو رسمی وجود دارد و بقیه یا معلق هستند یا عضویت و حضور رسمی ندارند، کجا و چه زمانی، چنین چیزی حتی در مورد شرکت‌های خصوصی کوچک مشاهده شده است؟؛ این آفتی بزرگ است که باید حل شود».
کوتاهی وزارت صنعت، معدن و تجارت
بازرس کل قضایی استان کرمان تاکید کرد: «اعضای هیات مدیره‌ای که در جلسات یا ترکیب این مدیریت حضور فیزیکی ندارند، چطور مصوبات آن یا مدیرعامل شرکت می‌تواند وجاهت قانونی و اجرایی داشته باشد؟».
وی با بیان اینکه وزارت صنعت، معدن و تجارت باید جوابگوی این مسأله باشد، اضافه کرد: «این وضعیت ناشی از کوتاهی‌ها و عدم نظارت این وزارتخانه نیز بوده است».
تجدیدنظر در فرایند انتصابات مهم دولتی
سالاری ادامه داد: «دولت نیز در فرآیندهای عزل و نصب مدیران به‌ویژه عرصه‌های حیاتی مثل معادن مختلف خصوصا مس که اهمیتی کمتر از نفت ندارند باید تجدیدنظر داشته باشد و با نگاه به ثبات مدیریتی ورود کند».
وی اظهار کرد: «مدت زمان فعالیت و تصدی برخی مدیران شرکت مس حتی به شش ماه نیز نرسیده که مدیر را برداشته‌اند».
مدیرکل بازرسی استان کرمان با طرح این سوال که عزل و نصب مدیریتی در چنین عرصه‌های حساسی چرا باید چنین متزلزل و بی‌ثبات باشد که کشور نیز آسیب ببیند؟ افزود: «اگر چنین انتخاب‌هایی با بررسی کارشناسی بوده، چرا باید کمتر از شش ماه حذف شوند و اگر خیر، چرا در چنین پست‌های حساس و مهمی بدون کارشناسی باید نصب صورت گیرد، لذا سازوکار انتصابات در این موقعیت‌های مهم نیازمند تجدید نظر و اصلاح است».
وی با بیان اینکه مشکلی در سیستم اجرایی کشور داریم که مدیران به سرعت جابه‌جا می‌شوند در نتیجه پروژه‌ها و بیت‌المال نیز تضییع می‌شود گفت: «مدیری، پروژه‌ای را آغاز کرده که برداشته می‌شود، مدیر بعدی هم برای اینکه پروژه به نام مدیر قبلی نباشد، پروژۀ دیگری شروع می‌کند و این روند معیوب ادامه می‌یابد تا اینکه به اتلاف منابع بیت‌المال می‌انجامد».
شرکت مس بیشتر به فکر سود سهامدارانش است
سالاری خاطرنشان کرد: «شرکت ملی مس که می‌تواند و می‌بایست کشور را در این شرایط اقتصادی متحول و برای کشور خلق ثروت و ایجاد اشتغال کند، حتی نتوانسته در استان کرمان که بیشترین فعالیت‌های استخراج را در آن دارد، تاثیرگذار باشد زیرا صرفا و بیشتر به فکر سود سهامدارانش بوده و از نقش اساسی خود بازمانده است».
وی در بخش دیگر سخنان خود با انتقاد و گلایه شدید از نوع نگاه‌ها و کارکردها در شرکت ملی مس در زمینۀ ایجاد اشتغال و توسعۀ صنایع پایین‌دست در طول سال‌های اخیر و حیف و میل چندین میلیاردی از بیت‌المال به ویژه در باشگاه‌داری گفت: «شرکت ملی مس به عنوان یک شرکت مادر، باید در سطح ملی و کشور تاثیرگذار باشد، به همین لحاظ نیز عنوان آن را «شرکت ملی» گذاشته‌اند، پس یعنی عواید حاصل از درآمدهای این شرکت تنها نباید در مرکز کشور صرف شود».
مدیرکل بازرسی استان کرمان افزود: «اگر در استان کرمان که 70 درصد فعالیت‌ها و تولید مس در کنار سایر معادن، با استهلاک زیرساخت‌ها همراه است و فقر داریم، شرکت ملی مس و دیگر معادن باید به‌شکل زیرساختی و فرآیندی پای کار باشند و نه به شکل دادن صدقه».
وی به تشریح چگونگی استهلاک زیرساخت‌های جاده‌ای، نظام بهداشت و درمان و سایر بخش‌ها پرداخت و گفت: «مثلا ما در استان باید از بودجه مناطق محروم مثل جازموریان بکاهیم تا جاده‌های ترانزیتی که در نتیجۀ فعالیت مس و سایر معادن مستهلک می‌شوند را اصلاح کنیم؛ حال آن‌که باید برعکس باشد».
گدایی از مس زیبندۀ استان نیست
سالاری با بیان اینکه استان دیگر به سمت و سوی گدایی نزد شرکت ملی مس نمی‌رود اظهار کرد: «این نوع مطالبه‌گری در شأن ما در استان کرمان نیست. کرمان دین خود را با فرزند رشیدش حاج‌قاسم به کل کشور و دنیا ادا کرده، اما کشور و شرکت ملی مس چقدر به استان کمک داشته است؟».
وی با بیان اینکه افراد تحت پوشش کمیته امداد کرمان در بین یک تا پنج استان اول کشور است، ادامه داد: «با این مقدار تولید مس در استان، آیا ما باید این همه آمار تحت پوشش کمیته داشته باشیم؟ آیا استان کرمان با این همه ثروت عظیم مس و دیگر معادن، باید در شاخص فلاکت نیز در رده‌های اول کشور باشد؟».
مدیرکل بازرسی استان کرمان در ادامه به روایتی از ابعاد فقر در جنوب کرمان پرداخت و گفت: «اخیرا برخی خیران برای دانش‌آموزان مناطق حاشیۀ جازموریان در جنوب استان کفش خریده بودند زیرا پابرهنه به مدرسه می‌رفتند، اما چند روز بعد که مراجعه می‌کنند، می‌بینند باز همۀ دانش‌آموزان پابرهنه هستند و وقتی علت را جویا می‌شوند، می‌فهمند، همگی، کفش‌های نو را فروخته‌اند تا برنج، روغن و دیگر مایحتاج را برای خانواده تهیه کنند؛ این وضعیت، واقعا زیبندۀ استان با این سهم از معادن است؟».
وی به طرح پرسش دیگری پرداخت و گفت: «آیا شرکت ملی مس و دیگر معادن به عنوان بزرگترین نهادهای اقتصادی که می‌توانند سرنوشت کشور را تحت تاثیر قرار دهند و از بیت‌المال به‌عنوان انفال استفاده می‌کنند، نباید سهمی برای دانش‌آموزان محروم یا دیگر بخش‌های استان قائل باشند در حالی که میلیاردها صرف خرید بازیکن خارجی فوتبال و باشگاه‌داری مشکل‌دار می‌کنند».
سالاری تاکید کرد: «صرف سالانه چندین هزار میلیارد در عرصه‌های فاقد توجیه توسط شرکت ملی مس یا سایر معادن در حالیست که دانش‌آموزان مدارس کپری ما در جنوب استان، باید کفش‌های اهدایی خیران را بفروشند تا مایحتاج خانواده مثل برنج و روغن را تامین کنند، چطور می‌توان چنین شرایطی را تحمل کرد؟».
درآمدهای شرکت مس صرف امور بی‌ارتباط می‌شود
وی همچنین تاکید کرد: «چه بخواهیم و چه نخواهیم، بخشی از فعالیت‌های معدنی مس و سایر معادن در استان آلاینده است و در ایجاد سرطان نقش دارد اما اینک کل استان در سرجمع، هزینۀ درمان این بیماری‌ها را پرداخت می‌کند و وضع موجود ساختار بهداشت و درمان استان نیز با تمامی کاستی‌ها و مشکلاتش، هویداست. سود این فعالیت‌ها را مس برده اما استان، تنها زیان آن را تحمل کرده است».
بازرس کل قضایی استان کرمان اضافه کرد: «در سال های اخیر در حالی شاهد بوده‌ایم که با هر عنوانی صدها میلیارد یا بیشتر به نام فوتبال یا انتصاب مشاورانی که هیچ‌گاه در شرکت مس حضور هم نداشتند، حیف و میل شده که برخی شهروندان در استان ما به خاطر فقر و تنها برای گذران امرار معاش، مجبور به هر کاری حتی حمل مسلحانۀ مواد مخدر یا قاچاق سوخت هستند؛ اینجا در استان زندان‌های ما پر و خانواده‌ها بی‌سرپرست می‌شوند و بیکاری غوغا می‌کند اما از آن سو، ملی مس یا دیگر معادن، درآمدهایشان را حیف و میل و صرف امور بی‌ارتباط مثلا باشگاه‌داری می‌کنند».
سالاری با بیان اینکه البته ما از مس نمی‌خواهیم که کمیته امدادی در استان عمل کند، گفت: «مس باید در نتیجۀ عواید فعالیت‌هایش، در استان چندین کارخانه و فرصت‌های سرمایه‌گذاری ایجاد کند، زیرساخت بسازد و اشتغال‌زایی داشته باشد؛ این شرکت، به تناسب نقشی که دارد باید در کلیت استان، و نه تنها در یک شهرستان، محرومیت‌زدایی کند. مردم استان کرمان در واقع روی گنج نشسته‌اند اما حاصل آن برایشان جز رنج نبوده است».
وی ادامه داد: «به مدیرعامل جدید شرکت ملی مس نیز در جلسه‌ای گفته‌ام، حتما ایشان شعار رئیس‌جمهور در ذهنشان ماندگار است که گفتند با این همه ثروت و امکانات، نباید فقیر داشته باشیم».
سالاری با اشاره به اینکه به تناسب فعالیت‌های مس در استان، در تصمیم‌گیری‌های ملی مس و نیز توزیع امکانات سهیم نیستیم، افزود: «وضعیتی که تاکنون وجود داشته، نابرابری، ناترازی و غیرعادلانه بوده؛ حال آن‌که معدنی که استخراج می‌شود انفال است اما عواید آن عموما و بیشتر در دیگر مناطق به شکل غیرسازنده یا همراه با سوءجریان مصرف می‌شود».
تضییع چندین سالۀ بیت‌المال
وی در ادامه با تشریح نتایج بازدید میدانی خود از زمین 15 هکتاری واقع در محدودۀ املاک صندوق بازنشستگی مس واقع در ابتدای بلوار هوانیروز گفت: «در مورد این پروژه متعلق به مس، اصلا به عنوان مولدسازی قائل نیستم، این پروژه، تکلیف شما در شرکت ملی و صندوق است و عنوان مولدسازی را حذف کنید».
بازرس کل قضایی استان کرمان با بیان اینکه شرکت ملی مس تکلیف دارد سهمش را به استان بپردازد، خاطرنشان کرد: «شرکت ملی مس و صندوق بازنشستگی زمین 15 هکتاری را چند دهه در بهترین نقطۀ شهر کرمان در اختیار داشته‌اند و بیش از 30 سال آن را رها کرده‌اند، درحالی که کرمان به‌شدت مشکل مسکن، زمین و محدودیت‌ها در درمان و زیرساخت‌های اقامتی دارد اما این زمین سال‌ها رها مانده است».
سالاری خطاب به شرکت ملی مس با بیان اینکه یا این پروژه باید اجرا شود یا زمین به چرخۀ بیت‌المال برگردد گفت: «در عین حال از نوع نگاه آقای علیخانی مدیرعامل جهادی و میدانی صندوق حمایت می‌کنم؛ بالاخره فردی در شرکت مس با نگاهی نو دنبال است فرصتی که به تهدید تبدیل شده را به مسیر احیا بازگرداند، دستگاه نظارتی نیز حامی چنین رویکردهایی که به نفع جامعه باشد، خواهد بود».
وی با اشاره به تضییع چندین سالۀ بیت‌المال در این پروژه افزود: «اگر چندسال قبل یک مدیر در مس این زمین را احیا کرده بود، شاید با مثلا سه همت احداث می‌شد، اما اینک ممکن است با 20 همت هم نشود؛ این مصداق عینی تضییع بیت‌المال و فرصتی است که اتلاف شده، فرصت‌سوزی را دیگر برنمی‌تابیم و صرف حضور ما به عنوان دستگاه نظارتی از این بابت بود که در این زمینه به مس اتمام حجت کنیم و این توصیه نیست».
مدیرکل بازرسی استان کرمان خطاب به مدیران مس دستور داد که این پروژه در اسرع وقت کلید بخورد و با امکان‌سنجی، مطالعات کارشناسی برای تعریف کاربری‌های آن متناسب با نیاز استان و ظرفیت‌های زمین اجرایی شود.
وی گفت: «اگر امروز آقای علیخانی با رویکردی که در احیای این پروژه با نگاه استفادۀ جمعی دارد نبود، تصمیم دیگری مبنی بر بازگشت زمین به بیت‌المال می‌گرفتیم؛ چون عزم وی را برای اجرای این طرح جدی و عملیاتی دیدیم و این انگیزه در مدیرعامل صندوق وجود دارد گفتیم در بازرسی و مجموعۀ مدیریت استان برای کمک، پای کار هستیم؛ اما این پروژه با سرعت باید به سرانجام برسد زیرا تا همین حالا هم اتلاف منابع بیت‌المال بوده است».
سالاری دربارۀ مشکل سند زمین گفت: «استاندار، ما هم در بازرسی و دیگر نهادهای متولی استان، و حتی شورای نظارتی استان، تمام هم و غم خود را در مسیر انتفاع حداکثری از چنین پروژه‌های به کار می‌گیریم و باید مشکل سند زمین را در اسرع وقت حل کنیم که این مهم را انجام می‌دهیم؛ اما پروژه باید با سرعت اجرایی شود تا مردم هرچه زودتر و بیشتر ثمره آن را ببینند». /پ
نظر خود را بنویسید