فردایکرمان ـ عباس تقیزاده*: شهداد در همسایگی لوت ایستاده است. محکم و سرفراز، سبزینهای سترگ که سال را با بهار نارنج شروع میکند، تابستانهایش از شیرینی رطبهای بزمانی و پاییز و زمستانش از عطر پرتقالهای نارنجی لبریز میشود.
شهداد در «شما که غریبه نیستید» هوشنگ مرادیکرمانی با نخلهای خانۀ مادری، در شعر افسانه شعباننژاد با نغمۀ بلبلهای خرمایی و در قلم حسین بهزادیاندوهجردی با مردمان خونگرم حضور دارد و در دعوتنامۀ واصل کرمانی برای ملکالشعرای بهار «یک گنبد مرصع وارونه درفضاست».
داستان پرچم در جهان از درفش شش هزارساله شهداد آغاز شده و نخستین امضای هنری بر سفالهای این سرزمین نقش بسته است. خورشید هر صبح با صدای نقارههای امامزاده زید (ع) از بلندترین و زیباترین کلوتها بر رودشور، گندم بریان، باغهای چهارفرسخ، سیرچ، اندوهجرد و قناتهای تکاب نور میپاشد.
زندگی هزاران سال است اینجا جریان دارد. این روزها گرما به اوج رسیده و خورشید گویی تا سقف خانهها پایین آمده است اما مثل همه تابستانها و خرماپزانها از دیروزها تا امروز؛ در شهداد زندگی از هوا گرمتر است.
شما اهل یزد هستید و اینجا خشتهایی که یزدیها بر هم گذاشتهاند سند آشنایی دیرینه ماست.
کمکم داریم به 27 تیرماه و نهمین سالگرد ثبت جهانی بیابان جهانی لوت میرسیم. در روزهایی که رطبها بر خوشههای نخل، شیرینی به ارمغان آوردهاند دعوت میکنیم میزبان شما، معاونان، فرماندار و مدیران استان کرمان در بخش شهداد باشیم تا باغدار شهدادی با دستان مهربانش برایتان رطب بچیند و در سفتویی از مهماننوازی تعارفتان کند. آقای استاندار! این مردمان رنجکشیده و صبور، بسیارسختی کشیدهاند اما اینجا که هستند آنجایی نیست که شایستۀ آنهاست. صادقانه، هم خودمان کوتاهی کردهایم هم مسئولان.
باستانیترین و پهناورترین بخش ایران با همسایگی با استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد با سابقهای طولانی و همزاد نخستین تقسیمات کشوری همچنان با داشتن دو نقطۀ شهری، 34 دهیاری و 91 روستا و آبادی، تنوع آب و هوایی و محصولات کشاورزی با دهها اثر طبیعی و تاریخی ثبت ملی و بیابان لوت ثبت جهانی به مدد شما برای ارتقا به شهرستان نیاز دارد.
بیایید و در کوچههای شهداد گذر کنید. باغهای نخیلات و مرکبات با شما حرفها دارند. طرح مشخصی برای تامین آب کشاورزی و اصلاح روشهای آبیاری اجرا نشده است. منطقهای که قطب بومگردی و مرکز گردشگری بیابان لوت است نیازمند ارتقا وضعیت شهری و فراهم آوردن زیرساختهای عمرانی، بهداشتی، درمانی، آموزشی،کشاورزی، صنایع تبدیلی، ظرفیتهای جدید برق و اشتغالزایی است. خورشید گرمتر از همهجا میتابد اما دریغ از نیروگاه خورشیدی و حتی تناسب تعرفۀ برق مصرفی با شرایط آب و هوایی.
جادۀ شهداد نهبندان که در اثر سیل فروردین 98 مسدود شده است همچنان آمادۀ بهرهبرداری نیست، مجتمع بین راهی، پایگاه اورژانس و امداد جادهای و پاسگاه انتظامی در کیلومتر 75 این جاده تعطیل و بیمارستان خیرساز 80 تختخوابی شهداد در حد یک درمانگاه و مرکز بهداشت فعالیت میکند.
آقای دکتر طالبی! بسیاری از چالشها و مشکلات شهداد از جمله مهاجرت اجباری جوانان به دلیل نبود اشتغال، صفر بودن فعالیتهای صنعتی و صنایع تبدیلی و... تحت تاثیر نگاه تکبعدی و اغراق شده به جاذبههای گردشگری به فراموشی سپرده شده است. ضمن دعوت مجدد از شما درخواست میکنیم به عنوان استاندار و نه گردشگر به بخش شهداد سفر کنید.
آنقدر که از زبان مسئولان از شگفتی جاذبههای شهداد و لوت شنیدهایم از راهحل برای مشکلات و برنامههای توسعهای نشنیدهایم. امیدوارم شما با برنامۀ عملیاتی این رویه را تغییر دهید. ما در کمارتفاعترین نقطۀ لوت هستیم ولی میتوانیم با برنامۀ عملیاتی جامع، مشارکتجو و واقعی برفراز توسعۀ استان قرار بگیریم.
لوت حدود یک دهه به ثبت جهانی رسیده است اما در کنار اجرای طرحهای خوب گردشگری و افزایش حضور مسافر؛ جداکردن بخشهایی از لوت و شنیدن زمزمههای اجرای برخی طرحها که تهدیدکنندۀ زیست بوم بیابان لوت است، اجرانشدن طرح جامع گردشگری، آفرودسواری آسیبزا و نبود نگاه متوازن به گردشگری و توسعه منطقه، در عمل، ثبت جهانی کم اثر شده است.
استان کرمان میتواند از ظرفیت ثبت جهانی بیابان لوت بهرههای فراوان ببرد اما به نظر میرسد چشمانداز روشنی ترسیم یا عملیاتی نشده است.
اندوهجرد، سیرچ، جهر و چهارفرسخ و دهستان تکاب نیز دارای مشکلات متعدد هستند. به آنحا نیز سفر کنید و پای درددل مردمانش بنشینید.
باتوجه به مسدودبودن سه هفتهای جادۀ شهداد کرمان و تحمل مشکلات فراوان از سوی اهالی حضور شما در منطقه باعث دلگرمی مردم خواهد شد.
شهداد به دلیل قرارگرفتن در همسایگی لوت به عنوان خاکریز امنیتی و محیط زیستی مرکز استان، فاقد جادۀ جاگزین در شرایط بحرانی است و این موضوع نه صرفا برای شهداد که برای دسترسی به مرزهای شرقی در زمان مشکلات فنی در تونل بر مبنای اصول پدافند غیرعامل ضروری است و احداث جادۀ دوم در سفر رئیسجمهوری در سال 88 مصوب شده اما عملیاتی نشده است.
مردم توقع دارند خدماترسانی به آنها بیشتر باشد. آنها عاشق زادگاهشان هستند و اگر شرایط اشتغال و امکانات مناسب فراهم شود جوانان در شهداد ماندگار و مهاجران بازخواهند گشت.
دولتها خدمات قابل توجهی ارائه کردهاند، ضمن تشکر اما در مقام مقایسه با سایر مناطق، انتظار میرود همتی مضاعف و تمرکزی عالیتر انجام پذیرد.
امیدواریم این دعوت را بپذیرید تا طلیعهای روشن برای توسعه و پیشرفت شهداد و مناطق تابعه باشد. گشایشی برای همزیستیهای توسعهگرایانه میان کرمان، شهداد، گلباف، بم، نهبندان، سیستان و بلوچستان، خراسان، یزد و همۀ همسایههای بیابان جهانی لوت.
باشد که روزگاری نه چندان دور، میزبان استانداران استانهای گرداگرد لوت در شهداد باشیم. به این پیشنهاد نیز بیندیشید. / الف
*دکترای ارتباطات، روزنامهنگار
نظر خود را بنویسید