فردای‌کرمان ـ گروه جامعه: زلزلۀ مهیب ۸.۷ ریشتری که به‌تازگی در سواحل شرقی روسیه و در نزدیکی شبه‌جزیره کامچاتکا رخ داد، نه‌تنها یادآور زلزله‌های تاریخی بزرگی چون زمینلرزه ۲۰۱۱ ژاپن و ۱۹۶۰ شیلی است، بلکه بار دیگر توجه افکار عمومی را به خطر بالقوۀ زلزله و سونامی در نواحی مشابه را جلب کرده است.
دکتر مهدی زارع ـ استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است زلزله‌ای با بزرگای ۸.۷ یا بیشتر در ایران رخ دهد؟ گفت: «ایران زلزله‌هایی با بزرگای بیش از ۷ را در هر دهه دو رخداد طی 60 سال گذشته تجربه کرده است، وقوع زلزله‌هایی با بزرگی 8 یا بالاتر مانند زلزلۀ روسیه یا شیلی در خشکی‌های ایران به لحاظ لرزه زمین‌ساختی نامحتمل به نظر می‌رسد. این امر به خاطر نوع گسل‌ها و ساختار ایران است».
زارع با اشاره به گسل‌های ایران اظهار کرد: «اغلب گسل‌های فعال ایران از نوع گسل‌های راندگی (Reverse Fault) یا امتداد لغز (Strike-Slip Fault) هستند. این گسل‌های داخل ایران می‌توانند زلزله‌های قدرتمندی (تا حدود ۷.۵ یا ۷.۸ ) ایجاد کنند اما پتانسیل آن‌ها برای تولید زلزله‌های با بزرگی ۸ و بالاتر که نیازمند جابه‌جایی بسیار بزرگ در طول گسل‌های بسیار بلند و ژرف هستند) بسیار کم است».
وی گفت: «البته در مناطق فرورانش مانند ناحیۀ مکران در جنوب شرق ایران زلزله‌های با بزرگی ۹ و بالاتر احتمال دارد رخ دهد».
به گزارش فردای‌کرمان به نقل از ایسنا، وی 9 مردادماه در ادامۀ این توضیحات افزود: «این جایی است که یک ورقۀ اقیانوسی به زیر ورقه قاره‌ای فرومی‌رود. در این پهنه‌ها سطح تماس ورقه‌ها بسیار گسترده و ژرف است و می‌تواند انرژی بسیار زیادی را ذخیره و آزاد کند».
این محقق حوزه زلزله تاکید کرد: «تنها منطقه فرورانشی که ایران با آن در ارتباط است، مکران در جنوب شرق ایران است که صفحۀ اقیانوسی هند به زیر صفحه اوراسیا فرومی‌رود. این منطقه پتانسیل تولید زلزله‌های بزرگ (تا حدود ۸ ) و سونامی را دارد، مانند زلزله ۱۹۴۵ مکران (با بزرگای ۸.۱ تا ۸.۳ ) که سونامی مخربی را در سواحل مکران و حتی هند ایجاد کرد».
وی گفت: «یک پژوهش در سال ۲۰۱۳ از احتمال بسیار کم حتی ایجاد زمینلرزه با بزرگای ۹.۰ در ساحل مکران - در صورتی که تمام ساحل مکران ایران و پاکستان با هم در یک زمینلرزه به طول حدود ۱۰۰۰ کیلومتر یکجا گسیخته شود - مطرح کرد».
زارع افزود: «چنین زمینلرزه‌هایی که در پهنۀ فرورانش مکران رخ دهد موجب سونامی مخرب نیز می‌تواند شود- کما اینکه در زلزله ۱۹۴۵ مکران چنین اتفاقی افتاد و ۴۰۰۰ نفر کشته؛ بیشتر در ساحل پاکستان گزارش شد». / الف
نظر خود را بنویسید