آوار مشکلات ابتدایی بر سر میمند جهانی

اسما پورزنگی‌آبادی ـ روستای دست‌کند، شگفت‌انگیز و کم‌مانند میمند، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آثارِ ثبت جهانی شده در کرمان و حتی ایران؛ حال چندان خوشی ندارد. روستایی که گردشگران خارجی و داخلی بی‌تاب دیدارش هستند و مدام به جمعیت بازدیدکنندگانش افزوده می‌شود ولی نمی‌تواند ساده‌ترین نیازهای میهمانان خود را به‌خوبی پاسخ بدهد.
این روستا با مشکل تامین آب شرب برای ساکنان و گردشگران روبه‌روست. همچنین، نبود سرویس بهداشتیِ مناسب برای گردشگران خارجی در کنار کمبود سرویس بهداشتی برای بازدیدکنندگان داخلی، گره گردشگری را در این روستای کوهستانی، کور کرده است.
مردادماه امسال بود که در گفت‌وگو با مسعود محمودی؛ رئیس شورای روستا، مشکلات میمند رسانه‌ای، و نسبت به آن هشدار داده شد.
او از رنجی گفت که ساکنان بومی میمند می‌برند. وقتی برنامه‌ریزی درستی انجام نشده و وقتی جهانی‌شدن فقط یک عنوان پرطمطراق است تا فرصتی که روستا به آن ببالد؛ نتیجه می‌شود آن‌که محمودی آن روز به «فردای‌کرمان» گفت که سال گذشته، تعدادی از مردم میمند یک طومار نوشتند و برای تهران ارسال کردند و گفتند که ما نمی‌خواهیم ثبت جهانی شویم. ما همان زندگی قبلی‌مان و همان آرامش و آسایش خودمان را می‌خواهیم. او در آن گفت‌وگو یادآور شد که مسئولان مختلف مدام از ثبت جهانی شدن و ورود گردشگران به این روستا می‌گویند ولی مردم بومی اصلا دیده نشدند و چون درآمدی از گردشگری ندارند به جایی رسیده‌اند که می‌گویند ما نمی‌خواهیم روستای‌مان ثبت جهانی باشد.
این نارضایتی و رنج ساکنان بومی اما تنها بخشی از مشکلات میمند است. محمودی از مشکل آب و سرویس بهداشتی روستا هم در آن گفت‌وگو سخن به میان آورد. شش ماه گذشته و در حالی‌که حدود دو ماه بیش‌تر به آغاز سفرهای نوروزی زمان باقی نمانده، همچنان میمند آماده نشده و محمودی همان مشکلات را بازگو می‌کند و این‌بار با نگرانی‌ای بیش‌تر.
این روستا مشکل جدی در تامین آب دارد. آب از طریق مخازنی که بالای سر روستاست تامین می‌شود و وقتی گردشگر زیاد باشد آب مخازن ته می‌کشد و روستا می‌ماند و بی‌آبی. حالا برای این‌که ابعاد کم‌آبی و بی‌آبی در این روستا معلوم شود کافی است به این خبری که محمودی داد توجه کنید: «همین چند روز پیش، آب روستا قطع شد. دو، سه روز هم قطع بود». چرا؟ «این‌بار به‌دلیل ترکیدگی لوله‌ی انتقال آب به منبع. اداره آب هم می‌گفت چون بدهی دارید، لوله را تعمیر نمی‌کنم!». گردشگر خارجی هم در روستا داشتید؟ «بله. مشکل بزرگ‌مان همین بود. یک تور از لیتوانی آمده بود و آب هم نداشتیم! حالا آب آشامیدنی را با دبّه از جای دیگری می‌آوردند ولی برای سرویس بهداشتی که نمی‌شد! نمی‌دانید چه افتضاحی شده بود. همه هم مدام زنگ می‌زدند و شکایت می‌کردند که آب قطع است. به هر دری زدیم. بچه‌های میمند، به هرجا که آشنایی داشتند، تلفن کردند تا بالاخره با پیگیری فرمانداری محترم شهربابک، آب وصل شد». ماجرای بدهی چیست؟ «108 میلیون تومان بدهی آب داریم. البته اداره آب هم حرف بی‌حساب نمی‌زند. آب را به روستا رسانده‌اند ولی چند سال است که پول آن پرداخت نشده است». چرا؟ «متولی این بدهی مشخص نیست. آب میمند کنتور ندارد که مشخص شود هرکس چه‌قدر برداشت می‌کند. یک کنتور آب کلی داریم که شماره‌ی این کنتور هم، این‌قدری نیست که قبض آب نشان می‌دهد. بخش زیادی از مبلغ پول، بابت بدهی و تصاعدی شدن نرخ قبض اضافه و در نهایت، مبلغ سنگینی شده است».
پس، خانه‌ها هیچ‌کدام کنتور جداگانه ندارند. درست است؟ «بله. آب اصلا به هیچ خانه‌ای نمی‌رود. سه مخزن آب بالای سر روستا نصب شده و حدود 10 شیر در مسیر اصلی کار گذاشته شده است که افراد با دبه آب را از این شیرها برداشت می‌کنند».
حالا بالاخره این بدهی را چه‌کسی باید بپردازد؟ «برای این مسئله تاکنون جلسات زیادی گذاشته شده؛ ما گفتیم اگر قرار است دهیاری و شورا بپردازد، بودجه‌ی ما را نگاهی بیاندازید و بگویید چه‌طور می‌توانیم این مبلغ را بپردازیم؟!».
وی در همین‌باره، از یکی دیگر از مشکلات میمند پرده برمی‌دارد: «طبق سرشماری‌ای که انجام شده، میمند نسبت به جمعیت استاندارد یک روستا، آمار خیلی پایینی دارد. بودجه‌‌ی روستاها هم، براساس جمعیت تعیین می‌شود در نتیجه، بودجه‌ی ما بسیار اندک است. میمند اما یک جمعیت پنهان دارد که گردشگران هستند. فرض کنید 30 خانوار ساکن دائم روستا باشند. این تعداد پیرزن و پیرمرد مگر چه‌قدر آب مصرف می‌کنند؟ حجم بیش‌تر آب اما توسط گردشگران مصرف می‌شود ولی آمار گردشگران را برای اختصاص بودجه به روستا، لحاظ نمی‌کنند!».
پایگاه جهانی میمند در این‌باره چه برنامه و موضعی دارد؟ «پایگاه می‌گوید که، در ردیف بودجه‌‌ای که داریم، چنین چیزی برای ما معلوم نشده که پول آب هم بپردازیم. نهایت کاری می‌توانیم انجام دهیم این است کنتوری برای ما نصب کنید و هزینه‌ی آب مصرفی خودمان را بپردازیم. این در حالی است که پایگاه دارد ورودی از گردشگران دریافت می‌کند. مگر نه این‌که به‌ازای پولی که از گردشگر گرفته می‌شود باید خدماتی به او داده شود؟ پایگاه اما ورودی را می‌گیرد و می‌گوید پول خدمات را دهیاری و شورا باید ارایه کند که بودجه‌ی ما در سال، به 30 میلیون تومان هم شاید نرسد در حالی که کلی هزینه‌ی جاری دیگر هم داریم. شرایط میمند خاص است ولی هیچ‌کس آن را مدنظر قرار نمی‌دهد. شما ببینید، در ایام عید نوروز، روزانه حداقل دو هزار گردشگر در میمند داریم!».
با یک سرویس بهداشتی عمومی؛ درست است؟ «بله. یک سرویس بهداشتی عمومی فقط در میمند داریم که اگر اشتباه نکنم هشت چشمه دارد که پاسخگو نیست. در ایام عید همیشه مشکل داشتیم و مردم در نظرسنجی‌هایی که انجام می‌دهیم، همیشه از این وضعیت، ابراز نارضایتی کرده‌اند».
گردشگران خارجی چه‌طور؟ آن‌ها سرویس بهداشتی مناسب دارند؟ «نه متاسفانه. پایگاه، یک سرویس بهداشتی فرنگی دارد که برای استفاده‌ی گردشگران و میهمانان خودش است و درهایش به روی عموم بسته است».
خوب گردشگران خارجی که به میمند می‌آیند چه می‌کنند؟ «هیچی. ورودی گردشگران به میمند خیلی زیاد شده است. هم با تور و هم به‌صورت انفرادی مدام دارند می‌آیند و آن‌قدر برایشان جذابیت دارد که می‌خواهند بیش‌تر در روستا بمانند ولی مثلا برنامه‌ی «سرآغل» که گله و شیردوشی و زندگی عشایری را نشان می‌دهد را چون شب باید بمانند نمی‌توانند در برنامه داشته باشند. اگر بمانند هم بهشان سخت می‌گذرد و این سختی، بیش‌تر به دلیل نبود امکانات است. یک گردشگر خارجی حداقل یک توالت فرنگی را که دیگر نیاز دارد. شاید نتوانیم تخت‌خواب و هتل آن‌چنانی داشته باشیم ولی سرویس بهداشتی را نمی‌شود کاری کرد».
خود خارجی‌ها مستقیم می‌گویند که به‌دلیل نبود سرویس بهداشتی مناسب بیش‌تر در میمند نمی‌مانند؟ «بله. خیلی‌‌ها می‌گویند که به همین دلیل نمی‌توانیم بمانیم. از دلایل اصلی همین است. البته برخی هم جای خواب و امکانات دیگری می‌خواهند که در روستا نیست. مثلا می‌گویند تخت‌خواب می‌خواهیم ولی چون روستای ما باستانی است، نمی‌توانیم برایشان فراهم کنیم. البته برخی خانه‌های بوم‌گردی تخت دارند ولی همه‌جا نداریم. مشکل اساسی و اصلی ولی سرویس بهداشتی است. معمولا خارجی‌ها شرایط را درک می‌کنند و کنار می‌آیند اما بعضی چیزها مثل سرویس بهداشتی را واقعا نمی‌توانند».
پس برای ایام نوروز، باید قبل از هر چیز، فکری برای مشکل آب و سرویس بهداشتی کرد. «بله. و برای بودجه‌ی روستا هم باید چاره‌ای اندیشیده شود. تاکنون، نامه و مکاتباتی هم داشته‌ایم و گفته‌ایم فقط خانوارهای ساکن را به‌عنوان جمعیت میمند نبینید. علاوه بر گردشگران، عده‌ای از فرزندان میمند هم که در شهر درس می‌خوانند و شغل دارند؛ شب‌ها به میمند می‌آیند که جزو جمعیت حساب نمی‌شوند. ما در شورا و دهیاری، خیلی طرح‌ها داریم ولی بودجه کفاف نمی‌دهد اجرایشان کنیم. دهیار روستا به‌تازگی عوض شده و کلی کار و طرح دارد ولی بودجه‌ای ندارد. البته یک بودجه‌ی 70 میلیون تومانی برای بوم‌گردی‌ها داده‌اند و از طرف بخشداری گفته شده که یک‌سری اتاق‌ها را تجهیز کنیم تا به‌صورت بوم‌گردی به میهمانان فرمانداری و بخشداری سرویس بدهد و یا گاهی در اختیار دیگر گردشگران قرار گیرد و درآمدی برای دهیاری شود. جز این، بودجه‌ای که با آن بشود کاری کرد نداریم. ما حتی برای این‌که روستا را سنگ‌فرش کنیم تا گردشگران خاک نخورند؛ پولی نداریم».
و حالا به همه‌ی این مشکلات این را نیز اضافه کنید و بعد به میمند و جهانی شدن آن بیاندیشید: «برای انتقال آب به روستا، یک لوله‌ی فلزی در طول مسیر داریم که فرسوده و زنگ زده است و گاهی که گردشگر زیاد است و برداشت آب بالا می‌رود، از شیرها، آب زنگ‌زده خارج می‌شود. یک‌بار فیلمی هم از این وضعیت گرفته و در فضای مجازی پخش شد».