گروه جامعه - پروفسور افسانه صفوی استاد تمام علم شیمی دانشگاه شیراز، بیش از 270 مقاله در مجلات علمی معتبر بین‌المللی منتشر کرده و 250 مقاله در كنفرانس‌های داخلی و خارجی نیز ارائه داده است. او همچنین راهنمایی و سرپرستی 41 رساله دكتری و 55 پایان‌نامه كارشناسی ارشد وسرپرستي 6 پروژه فوق دكترا را در كارنامه‌ی خود دارد.
به گزارش فردای کرمان به نقل از استقامت، دکتر صفوی که تاکنون ده‌ها جایزه ملی و بین‌المللی دریافت کرده، هفته گذشته به عنوان منتخب دریافت جایزه مهندس افضلی‌پور بنیانگذار دانشگاه شهید باهنر کرمان، تجلیل شد. برای آگاهی بیشتر با دیدگاه‌های این شخصیت علمی گفت‌وگوی کوتاهی با ایشان انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
خانم دکتر صفوی؛ به عنوان یک دانشمند و صاحب‌نظر در رشته‌ی شیمی فکر می‌کنید این رشته در توسعه‌ی جهان امروز چه نقشی ایفا کرده یا می‌کند؟
علم شیمی در توسعه‌ی همه جوامع و کشورها و حتی در توسعه‌ی چند جانبه‌ی بشری نقش بسيار مهم و اساسی ایفاء كرده و می‌کند. بررسی مسیر حرکتی و هدف‌گذاری کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد اهمیت دادن به علوم‌پایه علي‌الخصوص شيمي یکی از دلایل رشد و پیشرفت آن‌ها بوده؛ چراکه این بخش از علم زیربنا و پایه‌ی علوم فني و مهندسی؛ كشاورزي٬ پزشكي و ... است.
.شیمی شاخه‌ای از علم است که با مطالعه‌ی ترکیب، ساختار، ویژگی‌ها، واکنش‌ها و رفتار مواد سروکار دارد. از این رو شیمی یک علم مرکزی نامیده می‌شود. این علم، ضرورت زندگی هر روز ماست و در غذایی که می‌خوریم، هوایی که تنفس می‌کنیم، آبی که می‌نوشیم حضور دارد، هر چیزی نتیجه‌ی فرآیندهای شیمی است. علاوه بر نقش بسيار مهم شيمي در زندكي فردي مثال‌هاي بسيار بسيار زيادي براي نقش شيمي در توسعه‌ی جهان وجود دارد. شيمي نقش اصلي در كليه‌ی صنايع (شيميايي٬ نفت و گاز٬ پترو شيمي٬ معدن٬ آرايشي و بهداشتي و ...)٬ محيط زيست٬ علوم دارويي٬ علوم پزشكي٬ كشاورزي٬ بيو تكنولوژي، نانو تكنولوژي، و ... دارد. و بالاخره اين‌كه دانش شیمی می‌تواند دانش و آگاهی مورد نیاز برای توسعه‌ی فن‌آوری لازم در مسیر دست‌یابی به جهانی پایدار را فراهم نماید .
این رشته در ایران چه جایگاهی دارد و چه ظرفیت‌هایی از آن مورد غفلت قرار گرفته است؟
از نظر رشد علمي، ايران در بسياري از علوم، ميان كشورهاي منطقه مقام اول را دارد و در اين بين،علم شيمي در كشور، پيش‌روتر از ديگر علوم است. حدود ۲۰ درصد از توليد علم در ايران به شيمي مربوط است، به دليل اتكاي اقتصاد كشور به نفت، گاز، پتروشيمي و معادن، شيمي علم بومي ايران محسوب مي‌شود.
توسعه‌ی شیمی در دانشگاه‌های ما با چه چالش‌ها و موانعی مواجه است و فکر می‌کنید این موانع را چگونه باید بر طرف کرد؟
تأمین شدن هزینه‌های مالی و سخت‌افزاری بزرگترین چالش توسعه‌ی شيمي در دانشگاه‌هاي ماست. باتوجه به محدود بودن منابع مالی دولتی و عدم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، تخصیص دادن بودجه پژوهشی و تحقیقاتی به برخی از دانشگاه‌های‌برتر کشور، یکی از راهکارهای مهم براي برطرف كردن اين موانع است.
به‌عنوان کسی که تا به‌حال جوایز علمی زیادی دریافت کرده است ارزیابی شما از جوایزی که به فعالان علمی اهدا می‌شود چیست؟ و چقدر این جوایز را موثر می‌دانید؟
جوایز علمی نقش بسزایی در تشویق و ترغیب پژوهشگران ایفا می‌کنند. بدون شک تشویق پژوهشگران و دانشمندان، توسعه‌ی علم را تقویت خواهد کرد، زیرا این امر برای جوانان و رهروان علم، ایجاد انگیزه می‌کند تا خود را مانند سرآمدان و پیشروان علم ارتقاء دهند و به آینده پرثمر بیاندیشند. به عبارت دیگر جوایز علمی علاوه بر قدردانی از دانشمندان و پژوهشگران پر تلاش، نشانه‌ی راهی است برای جوان‌ترها و جامعه‌ی علمی. همین اقدام تا حدود زیادی باعث تقویت علم و علم آموزی در جامعه می‌شود.
شما امسال برنده‌ی جایزه‌ی مهندس افضلی‌پور از دانشگاه شهید باهنر کرمان هستید؛ ارزیابی‌تان را از این جایزه و اهمیت آن بفرمایید؟
جايزه مهندس افضلی‌پور به نام بزرگمردي است كه نيات خيرخواهانه‌ی ايشان منجر به تاسيس دانشگاهي شد كه امروزه يكي از بهترين دانشگاه‌هاي كشورمان به حساب مي‌آيد. بي شك جایزه‌ی شادروان افضلی‌پور به منظور گرامیداشت یاد، خاطره و تجلیل از بنیانگذار دانشگاه شهید باهنر کرمان، شادروان مهندس علیرضا افضلی‌پور و در راستای اهداف رفیع ایشان است و لذا براي بنده افتخار بزرگي است كه موفق به دریافت این جایزه ارزشمند شده‌ام. صمیمانه از دست‌اندركاران بزرگوار مراسم جايزه‌ی مهندس افضلي‌پور و همكاران عزيزي که مرا برای این جايزه نامزد کردند و بزرگانی که افتخار دریافت این جایزه را به بنده دادند٬ تشکر می‌کنم.
برای کسانی که هم‌اکنون در زمینه‌ی شیمی فعالند چه توصیه یا هشدار و یا حرف دلگرم کننده‌ای در ادامه‌ی راهشان دارید؟
هدف، امید، برنامه‌ریزی، پشتکار، مثبت اندیشی و توکل از مهم‌ترین عوامل موفقیت‌اند كه مي‌توانند انسان را در رسيدن به اهدافش ياري دهند.
آینده‌ی رشته شیمی را در دانشگاه‌ها و در پیوند با جامعه چطور ارزیابی می‌کنید؟
همان‌طور كه قبلا اشاره كردم، موفقيت‌هاي علمي-پژوهشي در اين رشته در كشورمان بسيار چشمگير بوده است و باعث افتخار است كه بگويم امروزه دانشگاه‌هاي ما در برخي زمينه‌هاي تحقيقاتي شيمي، در مرزهاي دانش كار مي‌كنند. با توجه به نقش مهم اين علم در جامعه٬ انشا... در آينده شاهد پيشرفت‌هاي خوبي در جامعه‌مان خواهيم بود.
نظر خود را بنویسید