سه دقیقه سخنرانی در دفاع از مطبوعات

گروه جامعه - شامگاه دوشنبه امام جمعه محترم کرمان از اصحاب رسانه جهت حضور در مراسم افطاری دعوت کرد، و به تعدادی از فعالان این حوزه نیز سه دقیقه فرصت داد تا به اختصار مسائلی را به دل‌خواه در این نشست مطرح کنند. متن صحبتی که در این جلسه عنوان کردم را به شرح زیر به اشتراک می‌گذارم:
«سپاسگزارم که سه دقیقه وقت دارم تا به تعبیر خودم مهم‌ترین چالش مطبوعات امروز کشور و بالاخص مطبوعات محلی را به عرض برسانم.
واقعیت آن است که کشور در موقعیتی خطیر و در آستانه‌ی خطر جنگ قرار دارد. با این‌ حال نه من به عنوان یک روزنامه‌نگار و نه هیچ مقام مسئولی از آینده خبر ندارد. الان هم قصد گمانه‌زنی و هشدار ندارم. اما در ارتباط با وضعیت فعلی مطبوعات می‌خواهم هشدار بدهم. چراکه در هر وضعیتی قرار بگیریم؛ چه خدای ناکرده جنگ بشود و چه به صلح برسیم؛ به نظر من، به یک مطبوعات پرانرژی و فهیم برای اطلاع‌رسانی، تبیین وضع موجود و صیانت از کشور نیاز داریم.
مطبوعات امروز اما دست‌کم از سه جهت مورد تهاجم قرار دارند؛ اول این‌که کاغذ ندارند و گرانی و کمیابی آن ساعت به ساعت بیشتر می‌شود. دوم این‌که هزینه‌های عمومی انتشار و از جمله چاپ به شدت رو به فزونی دارد. سوم این‌که حیات اقتصادی مطبوعات، همواره به آگهی وابسته است؛ حال آن‌که صنایع و صنوف کشور، به لحاظ اقتصادی روزهای دشواری را می‌گذارنند؛ که تامین آگهی مورد نیاز امری محال به‌نظر می‌رسد.
جان کلام این‌که اگر به این وضعیت رسیدگی نشود پیش‌بینی می‌کنم نظام مطبوعاتی جامعه‌ی ما به زودی دچار فروپاشی می‌شود. معنای دیگر این اتفاق آن است که فعالان حوزه‌ی مطبوعات که مهم‌ترین سرمایه‌ی اجتماعی و فرهنگی کشور در بخش رسانه هستند بیکار می‌شوند و به احتمال زیاد هرگز به این شغل برنخواهند گشت. یعنی بدون تعارف بگویم، این نیروی انسانی و تجربه‌ی مطبوعاتی، که با صرف ده‌ها سال کار طاقت‌فرسا و هزاران میلیارد تومان هزینه حاصل شده است، نابود می‌شود.
از سوی دیگر، ما در عصری زندگی می‌کنیم که شبکه‌های اجتماعی «خود سردبیر» که فعالیت آن‌ها هیچ تناسب واقعی با کار و حرفه‌ی روزنامه‌نگاری ندارند روز به روز قدرت و نفوذ بیشتری می‌یابند.
مخالف گسترش شبکه‌های اجتماعی نیستم؛ اما معتقدم اگر قرار است در این زمینه رشد و توسعه‌ای رخ دهد، مراقب باشیم این اتفاق به‌صورت خودجوش و فله‌ای فضای رسانه‌ای ما را تسخیر نکند. به جای آن، تلاش کنیم با حضور پر تعداد و کیفی روزنامه‌نگاران در فضای مجازی به توسعه‌ی نظام رسانه‌ای مدد برسانیم. به‌نظر می‌رسد موقع آن رسیده است تا همه‌ی ما به این مشکل توجه کنیم. نقش و کارکرد واقعی روزنامه‌نگاران را در جامعه دست‌کم نگیریم و نقش آن‌ها را با فعالیت‌های غیرحرفه‌ای رسانه‌های تهی از محتوا برابر قلمداد نکنیم».