مینا قاسمی – مصائب گالریداری در کرمان و مشکلاتی که فعالین این حوزه پیش روی خود دارند، پنج‌شنبه‌شب، 8 خردادماه با حضور چند تن از فعالین حوزه‌ی هنرهای تجسمی و گالریداری در محل کافه گالری آزاد مورد بررسی قرار گرفت. مهران رضاپور، مهدی جعفری، محمد خضری‌مقدم و محمدرضا هاشمی‌نژاد به همراه چند تن از صاحب‌نظران این حوزه، پیرامون مشکلات موجود به گفت‌وگو با یکدیگر پرداختند و بر لزوم تغییر رویه‌ی فعلیِ گالری‌دارهای کرمان تأکید کردند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری فردای‌کرمان، مهران رضاپور، استاد هنر قلم‌زنی، نگارگری و فعال حوزه‌ی صنایع‌دستی، در این نشست، چالش‌ها و مشکلات حوزه‌ی گالریداری را برشمرد و گفت:«جامعه‌ی هنری ما متوجه چالش‌های پیش روی خود نیست و همچنان از آن رنج می‌برد. به همین دلیل این مشکلات ادامه دارند».
وی در این‌باره اظهار کرد:«همیشه فکر می‌کردم که گالریداری در کرمان در عین حال هم یک هنر است، و هم یک مخاطره. چراکه کاری است بسیار سخت، هزینه‌‌بر و فرساینده که به دلیل شرایط خاصی که در کرمان هست، انجام آن ریسک بالایی دارد. بنابراین ثابت شده که کسانی که گالری دارند هیچ انگیزه‌ای (به خصوص انگیزه مادی) ندارند به جز عشق به این کار، غیر از این توجیهی برای فعالیت‌های گالریداری وجود ندارد».
وی افزود:«اما از سال 75 که گالری آبی در کرمان راه افتاد تا کنون، همواره لازم بوده است تا استراتژی مشخص‌تری برای امر گالریداری داشته باشیم که مشکلات آن را بفهمیم. نشست امشب هم برای رسیدگی به این امر کافی نیست. باید این جلسات ادامه داشته باشند و این، آخرین جلسه نباشد. باید با گفت‌وگو به راه‌حل و چاره‌اندیشی برسیم تا فضای گالریداری در کرمان فعال‌تر از حال حاضر شود».
او ادامه داد:«در حالت کلی، فضای گالریداری کرمان در مقایسه با تهران اصلا امر موفقی نیست، اما خوشبختانه در مقایسه با فضای خود کرمان، در طی این 20 ساله‌ی اخیر، گالریداری هم از نظر تأثیرات فرهنگی و هم اینکه توانسته گالری را به عنوان یک ضرورت در فضای هنری و فرهنگی شهر چه بخش اداری و مردمی جا بیندازد، موفق بوده است. حالا هم گالری‌دار با مشکلات بسیاری روبه‌رو است، اما نسبت به 20 سال پیش راحت‌تر می‌تواند کار کند و من فکر می‌کنم مشکلات او کمتر شده است».
رضاپور سپس با اشاره به مشکلات گالری‌های قدیمی اضافه کرد:«مشکل اصلی گالری‌های قدیمی از اساس کشاندن جامعه و مردم به فضای داخل گالری بود. آن‌وقت‌ها سوال اصلی گالری‌دار این بود که واقعا برای چه چیز داریم این همه زحمت می‌کشیم و هزینه می‌کنیم؟ اما اکنون فکر نمی‌کنم دیگر این سوالات پیش آید. یعنی دیگر کسی نمی‌پرسد: چرا؟ اما شاید برخی بپرسند که گالری از نظر مادی چطور می‌چرخد و بازخوردتان از این هزینه کردن چیست، اما از نظر فرهنگی دیگر این سوال مطرح نمی‌شود. این نشان‌دهنده‌ی حرکت روبه‌رشد در امر گالریداری در کرمان است. اما این را هم می‌گویم که فضایی که اکنون وجود دارد، با فضایی که باید باشد و می‌تواند باشد، فاصله‌ی زیادی دارد. و این فاصله پر نمی‌شود مگر با گفت‌وگوها و رسیدن به راه‌حل».
وی خاطرنشان کرد:«ما نباید دنبال نجات‌دهنده باشیم. گالری‌دار باید مجموعه‌دار بسازد و این به دغدغه‌ی گالری‌دار تبدیل شود که اقتصاد هنر را شکل دهد. اما به جرات می‌توانم بگویم این اتفاق در کرمان نزدیک به صفر بوده است در حالی‌که می‌توان به‌راحتی با به کار گرفتن اندکی تخیل، این مشکل را رفع کرد چراکه کرمان پتانسیل بسیار بالایی دارد».
رضاپور تأکید کرد:«این شهر یکی از ثروتمندترین استان‌های ایران است ولی سرمایه‌گذار کرمانی سرمایه‌اش را در تهران خرج می‌کند! هنرمند کرمانی نمی‌گوید که اثرم را در اینجا تولید کنم ولی بروم و در تهران آن را بفروشم؟ این‌ها همه به این دلیل است که چالش‌های خود را نمی‌شناسیم، دچارش هستیم و از آن رنج می‌بریم در حالی‌که این چالش به راحتی قابل حل است! نه با سختی، نه با پول زیاد، بلکه شاید با چند ایجاد ارتباط».
فضای گالریداری کرمان حرفه‌ای نیست!
مهدی جعفری، گرافیست، و از جمله کسانی که سال‌ها پیش گالریداری را آزموده و بعد رها کرده است در این نشست گفت:«هنرمندان ما در بخشی از زندگی‌شان درگیر گالری‌ها بوده‌اند، چنانکه قبل از من، آقای هاشمی‌نژاد هم گالری داشتند. اما اگر بخواهیم واقعیت را در نظر بگیریم، گالریداری شبیه شغل‌های دیگر است. من فکر نمی‌کنم هنرمندی را سراغ داشته باشیم که حداقل یک بار در عمر خود نگفته باشد: اگر من یک مغازه‌ی سوپرمارکت باز کرده بودم، اکنون زندگی بهتری داشتم. به هرحال گالریداری یک بیزنس است که باید راه و روش آن را بلد بود».
وی در ادامه افزود:«بخشی از چالش گالریداری به گالری‌دار، بخشی از آن به اجتماع و بخش دیگر به هنرمندان ما برمی‌گردد که تقریبا می‌توان گفت هیچ‌یک حرفه‌ای نیستند. ورود گالری‌دار در قالب یک هنرمند برای گالریداری به هیچ وجه جالب نیست. به هرحال در مدیریت گالری مناسبات هنرمند تغییر می‌کند. او دیگر الان مدیر یک مجموعه است. همین مساله موجب بسیاری از مشکلات می‌شود».
جعفری در ادامه با اشاره به اینکه از دهه 70 به بعد اتفاقات خوبی در گالریداری کرمان افتاده، بیان کرد:«از دهه ۷۰ به بعد اتفاقات خوبی در گالریداری افتاد و زیرساخت‌های خوبی انجام شد. مرحوم امام، آقای رضاپور و آقای هاشمی‌نژاد سرمایه‌گذاری‌های خوبی در این حوزه کردند. اما زمانی که نگاه می‌کنم، آن‌زمانی که من هم گالری داشتم اصلا به صورت حرفه‌ای به آن کار نگاه نمی‌کردم چراکه اصلا مناسبات مربوط به این کار اساسا شکل دیگری دارد. گالریداری یعنی اینکه من به عنوان مدیر یک مجموعه‌ای که دارد بیزنس می‌کند، اثر هنرمند را بشناسم، بیاورم، و بفروشم. اگر فروختم کار موفقی است. اصلا این مناسبت در گالری‌های ما وجود ندارد. آیا در این سال‌ها گالری‌دارهای ما مجموعه‌دارها را شناسایی کرده‌اند؟»
وی سپس با اشاره به مشکلات هنرمندان کرمان در هنگام ورود آثارشان به گالری‌ها تشریح کرد:«بحث دیگر درمورد هنرمند است. گالری‌دار باید هنرمند را حمایت کند. برای هنرمندی که اثر خود را تولید می‌کند، هیچ جای دیگری به جز گالری وجود ندارد که او بتواند آثار خود را عرضه کند. اگر این اتفاق رخ ندهد این وسط یک حلقه‌ی مفقوده وجود دارد. منِ هنرمند اثرم را تولید کرده‌ام، حال با آن چه کنم؟ اثر من باید توسط یک واسط فروش برود و به خانه‌های مردم برود و یا اینکه به عنوان یک سرمایه‌گذاری به آن نگاه شود. بدین‌ترتیبی که تمام این رفتارهای غیرحرفه‌ای پیش گرفته می‌شود، خود به خود رفتارهای نهادها هم با این جریان غیرحرفه‌ای می‌شود».
او ادامه داد:«مساله‌ی بعد اما این است که به طور کل خرید آثار هنری جزو اولویت‌های اصلی ملزومات زندگی مردم ما نیست! رئیس بانک حتی اگر شخصیتی فرهنگی و باسواد هم باشد، خرید اثر هنری را یکی از ملزومات زندگی خود نمی‌داند و اگر ببیند درصد آن بسیار محدود است. ولی اصولا وقتی بخواهیم به این جریان نگاه کنیم، می‌بینیم که هنرمند باید اثری را تولید کند، گالری‌دار به عنوان به واسطه عمل کند و اثر هنرمند برود و وارد اقتصاد هنر شود و زمانی این جریان به وجود می‌آید که ما بپذیریم اثر هنری یک سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری هم زمانی اتفاق می‌افتد که هنرمندها هم دارای آن شاخصه باشند. اما چقدر این اتفاق می‌افتد؟ نمایشگاه‌هایی هم که در کرمان برگزار می‌شوند و ما می‌رویم، از حیطه‌ی یک تعداد آدم فراتر نیست».
او خاطرنشان کرد:«آدم‌های هنرمندی که در حیطه‌های مختلف هنری فعالیت می‌کنند و مخاطب نمایشگاه‌ها هم همین آدم‌ها هستند و همین آدم‌ها هستند که از هم کار می‌خرند، هیچ‌گاه از این فراتر نرفته. اما شما نگاه کنید، به من آمار بدهید، در طی ده سال گذشته چند مجموعه‌دار آمدند و از گالری‌های مختلف کرمان اثر خریدند؟ تمام این عوامل موجب تعطیلی نگارخانه می‌شود».
به گزارش فردای‌کرمان، در این نشست محمدرضا هاشمی‌نژاد و محمد خضری‌مقدم نیز در این زمینه صحبت کردند که مشروح سخنان آنان در پایگاه خبری فردای‌کرمان منتشر شده است./م
نظر خود را بنویسید