مینا قاسمی - «در هیچ زمانی، و در هیچ دوره‌ای، ترجمه به اندازه‌ی سال‌های اول انقلاب تا همین امروزی که ما اینجا نشسته‌ایم، نابه‌سامان نبوده است؛ این دوره، علی‌رغم این‌که دوران فعال و پرنشاطی است، اما سرشار از بی‌نظمی و بی‌حساب و کتاب است». این مطلب را علیرضا دوراندیش، مترجم نام‌آشنا و مدرس دانشگاه در جلسه‌ای عنوان کرد که آمده بود تا در آن، از ترجمه و معیارهای نقد ترجمه‌ی آثار داستانی صحبت کند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری فردای‌کرمان، در این نشست که عصر روز پنج‌شنبه، 21 شهریورماه در محل کافه تجریش و توسط کانون کتاب و داستان کرمان برگزار شد، دوراندیش دوره‌های مختلف ترجمه ادبی در ایران را از زمان ورود دستگاه چاپ به کشور، در دوره‌ی عباس‌میرزا تا به امروز تشریح کرد. او ضمن تبیین دوران‌های افول و طلوع ترجمه در ایران توضیح داد که چه عواملی مسبب پیشرفت و پسرفت ترجمه بوده است. دوراندیش با اشاره به وضعیت نامطلوب ترجمه، مافیای بازار کتاب، نادیده گرفتن حق مترجم، نظارت بررس‌های کتاب بر آثار مترجمان و... را نمونه‌هایی از چالش‌های این حوزه دانست، و از تجربه‌ها و شگردهایش در مسیر ترجمه برای جمع حاضر صحبت کرد. او در ادامه به ذکر مواردی از معیارهای نقد ترجمه آثار داستانی پرداخت و با شرح هریک، نشان داد چطور می‌توان با استفاده از این معیارها به نقدی استاندارد از یک ترجمه رسید. وی بیان کرد:«در سال‌های اخیر مجامع و محافل فراوانی در جای جای کشور برای نقد آثار ادبی تشکیل شده و می‌شوند. این مجامع گاه در سطوحی آکادمیک و تخصصی و با فراخوان‌هایی گسترده و زمان‌بندی شده، و گاه در حد و اندازه‌ی یک جمع کوچک کتابخوان در یک کافی‌شاپ یا کتابخانه و کتابفروشی است. آثار برگزیده عموماً آثار تألیفی است و نه آثار ترجمه‌شده، با این توجیه که برای نقد آثار ترجمه‌شده نیاز به دانش زبانی و تخصصی و تطبیقی از زبان مبدأ است و بهتر است به متخصصین این حوزه واگذار شود».
مترجم رمان «فیِستا» در ادامه خاطرنشان کرد:«با همه‌ی این‌ها شاید جالب باشد که بدانیم برخی از معیارهای نقد آثار ترجمه‌شده ربطی به آشنایی با زبان مبدأ ندارند و هر کتابخوان حرفه‌ای و علاقه‌مندی قادر است از این معیارها برای نقد آثار ترجمه شده بهره گیرد».
وی افزود: «حُسن انتخاب اثر، سیاست‌گذاری‌های خُرد و کلان مترجم، مخاطب، انتقال روح اثر، بازآفرینی، سبک، طبیعی بودن زبان، خوانش‌پذیری، ضرباهنگ متن، موازین زیبایی‌شناختی اثر داستانی، یکدستی، ترجمه از زبان واسط، عنوان اثر، مقدمه مترجم و معرفی نویسنده، ترجمه‌‌ناپذیرها، رسم‌الخط، پانویس، دایره واژگانی نویسنده و مترجم، ساده‌سازی ترجمه و ویژگی‌های بارز اثر از جمله مؤلفه‌های عام بررسی آثار ترجمه‌ی آثار داستانی هستند که می‌توان با استفاده از این معیارها دست به نقد آثار ترجمه‌شده زد».
شایان ذکر است، جلسات کانون کتاب و داستان کرمان، در فواصل معین به موضوعات مختلف ادبی و نقد آثار و کتاب‌های متفاوت ادبی می‌پردازد. /م
12931
علیرضا دوراندیش؛ مترجم:
اوضاع ترجمۀ ادبی نامطلوب است
نظر خود را بنویسید