پروین میرزاحسینی – در سال‌جاری به دلیل خشکیدگی خرما و عدم گرده‌افشانی کامل، بخشی از کشاورزان خرماکار مناطق شرقی کرمان دچار خسارت شدند اما به گفته‌ی دبیر انجمن خرمای کرمان، در سایر مناطق استان نه تنها تولید از حد نرمال هم بالاتر است حتی کیفیت خرمای امسال نیز افزایش یافته است.
به گزارش فردای کرمان به نقل از استقامت، مقداد تکلوزاده با اشاره به تولید خرما در استان کرمان گفت: «در استان کرمان در منطقه‌ی بم، جیرفت و ارزوئیه تولید خرما داریم و غالب خرمایی که در استان کرمان تولید می‌شود خرمای مضافتی است اما در منطقه‌ی ارزوئیه خرمای خاصویی را هم داریم و در منطقه‌ی جیرفت خرمای کلوته و مردارسنگ را نیز علاوه بر مضافتی داریم».
دبیر انجمن ملی خرمای ایران با اشاره به عارضه‌ی خشکیدگی خرما، اظهار کرد :«امسال بیشتر در منطقه‌ی بم که تولید خرمای آن در سال‌های مختلف حدود 160 تا 170 هزار تن است، تولید به دلیل عارضه‌ی خشکیدگی، عدم گرده‌افشانی کامل خوشه‌های خرما و ریزش خوشه کاهش پیدا کرده اما در شهرستان‌های دیگر مانند جیرفت و منطقه‌ی ارزوئیه تولید خرما از تولید نرمال هم حتی بهتر است».
وی ادامه داد: «با توجه به تمام این شرایط، تولید خرما در سال‌جاری در استان کرمان نسبت به سال گذشته از لحاظ کیفیتی، کیفیت بهتری دارد ولی از لحاظ تولید ممکن است چیزی حدود 10 درصد کاهش داشته باشیم که کاهش تولید، به آن میزان زیاد نیست که جای نگرانی وجود داشته باشد».
تکلوزاده خاطرنشان کرد: «احتمالا میزان تولید خرمای استان در سال‌جاری حدود 350 هزار تن باشد».
وی دلیل بالا رفتن کیفیت محصول امسال را بارندگی‌های ابتدای سال بیان کرد و افزود: «امسال در مناطق دیگر کشور مانند خوزستان، بوشهر و فارس هم کیفیت بسیار افزایش یافته که به دلیل بارندگی‌های صورت گرفته و تامین نیاز آبی درخت است».
دبیر انجمن ملی خرمای ایران بیان کرد: «در استان کرمان هم به دلیل بارندگی‌های ابتدای سال آبیاری درختان خوب انجام شد و به‌خصوص در مناطقی مانند ریگان که بیابانی‌تر هستند و چالش آب را دارند این بارندگی‌ها سبب شد کیفیت خرما نسبت به سال گذشته بهتر شود».
عارضۀ خشکیدگی در بعضی مناطق صفر بوده
وی با بیان این‌که فعالیت انجمن خرما در سال‌جاری بیشتر در حوزه‌ی بعد از برداشت و برای ارتقاء جایگاه بسته‌بندی خرما انجام شده است، گفت: «انجمن خرما هر سال جلسات آموزشی با سرفصل‌های مختلف برگزار میکند و برای تولید هم کارهای زیادی انجام دادیم ولی به دلیل این‌که حجم تولید بسیار وسیع است و ذی‌نفعان ما در حوزه‌ی تولید خیلی زیاد - حدود 100 هزار نفر - هستند عملا مدیریت کردن و کمک به آن‌ها کار سختی است و ما تا جایی که در توان‌مان است این فعالیت‌ها را انجام دادیم و کمک کردیم شرایط بهتری از نظر تولید داشته باشند».
تکلوزاده ادامه داد: «آموزش‌های خوبی توسط جهاد کشاورزی و سازمان‌های متولی دیگر داده شده و همایش‌های خوبی برگزار کردیم اما در حوزه‌های دیگر مانند فرآوری و گریدینگ کار اجرایی انجام دادیم».
وی در پاسخ به این سوال که عارضه‌ی خشکیدگی خرما بیشتر در چه مناطقی اتفاق افتاده و به چه میزان خسارت وارد کرده است؟ اظهار کرد: «بیشتر خشکیدگی خوشه در بم، نرماشیر، ریگان و فهرج بوده؛ در ایران آماری که اعلام می‌شود زیاد قابل استناد نیست و هر عددی که بیان می‌شود یک برآورد از شرایط موجود است ولی در بعضی مناطق 40 تا 50 درصد خشکیدگی داشتیم و در بعضی مناطق خیلی کمتر، حدود پنج درصد و یا حتی این عدد صفر بوده است».
دبیر انجمن خرمای کرمان با بیان این‌که تغییرات اقلیمی باعث عارضه‌ی خشکیدگی می‌شوند، یادآور شد: «برنامه‌ای که در حال حاضر در اتاق بازرگانی و انجمن خرما داریم راه‌اندازی دفتر تغییرات اقلیمی است که این اتفاقاتی که صورت می‌گیرد، مدیریت شود».
وی توضیح داد: «به دلیل تغییرات اقلیمی که داریم به تبع آن در بعضی مناطق بسته به میزان دمای هوا و یا رطوبتی که در هوا وجود دارد میزان خشکیدگی متفاوت بوده اما اگر به طور کلی بخواهیم شهرستان بم سابق را مثال بزنیم 20 تا 30 درصد مشخصا عارضه‌ی خشکیدگی داشتیم».
بیمه، خسارت کشاورزان را جبران نمی‌کند
تلکوزاده درباره‌ی اقدامات دولت برای حمایت از کشاورزان خرماکار، بیان کرد: «ما یک بیمه محصولات کشاورزی و صندوق حمایت از محصولات کشاورزی داریم که وظیفه و فعالیت آن‌ها این است که وقتی این خسارت‌ها وارد می‌شود حمایت کنند ولی نکته‌ای که هم نمایندگان مجلس، هم سازمان‌های دولتی و بعضا انجمن خرما به شدت تاکید دارند و چندین جلسه هم با دوستان گذاشتیم این است که متاسفانه نرخ خسارتی که پرداخت می‌کنند با خسارت واقعی که به کشاورزان وارد شده هم‌خوانی ندارد و این اتفاق باعث شده هزینه‌ی خسارتی که پرداخت می‌کنند شاید 10 درصد یا پنج درصد کل خسارت وارد شده به کشاورز هم نباشد». وی ادامه داد: «دولت تنها کاری کرده فعلا در قالب این‌که بتواند از صندوق حمایت از محصولات کشاورزی خسارتی به کشاورزان پرداخت کند در دستور اجرا قرار داده ولی ما درخواست کردیم و از سازمان جهاد کشاورزی و صندوق محصولات کشاورزی خواستیم که اولا این نرخ خسارتی که پرداخت می‌کنند در اسرع وقت صورت بگیرد و ثانیا جلساتی بگذارند و از ستاد بحران هم فکری برای این کشاورزان خسارت‌دیده بشود زیرا این خسارت با توجه به قیمت خرما بسیار بالا است و ممکن است بسیاری از کشاورزان تامین نقدینگی‌شان برای سال آتی دچار مشکل شود به همین دلیل نیاز است دولت کمی جدی‌تر به این قضیه نگاه کند».
دبیر انجمن ملی خرمای ایران درباره‌ی تعیین قیمت خرما توضیح داد: «بهترین حالت برای تعیین قیمت محصولات کشاورزی و بسیاری از محصولات دیگر این است که عرضه و تقاضای بازار قیمت آن را تعیین کند زیرا در این‌صورت بازار مسیر صحیح و درست خودش را پیدا میکند و پی می‌گیرد».
وی افزود: «متاسفانه گاهی سازمان‌های دولتی و حتی بعضی از دوستان بخش خصوصی اقدام به قیمتگذاری می‌کنند که این قیمتگذاری هیچ ضمانت اجرایی ندارد و از سوی دیگر باعث می‌شود کشاورزان و کسانی که زیاد با بازار در ارتباط نیستند به این حرف‌ها اعتماد کنند و حتی بعضی از سال‌ها چه این قیمتگذاری توسط بخش خصوصی بوده و چه دولتی، دچار ضرر و زیان هم شدند».
تکلوزاده خاطرنشان کرد: «عرضه و تقاضا و قیمت ارز تعیین‌کننده‌ی قیمت است زیرا 30 درصد خرمای کشور صادر می‌شود، جای خاصی قیمت را تعیین نمی‌کند و نباید هم این اتفاق بیفتد در دنیا هم چنین چیزی وجود ندارد و حتی قیمت آب را هم در مناطقی مانند کالیفرنیا بسته به میزان بارش‌ها و شرایط آب‌وهوایی تعیین می‌کنند».
وی در پاسخ به این سوال که هزینه‌ی تولید هر کیلوگرم خرما چه میزان است، گفت: «قیمت تمام شده‌ی هر خرما متفاوت است اما اگر خرمای مضافتی که واریته‌ی غالب در استان کرمان است را در نظر بگیریم اگرچه با توجه به باغ، خرده‌مالک بودن یا عمده‌مالک بودن و نحوه‌ی مدیریت باغ کاملا متفاوت است ولی بر اساس برآوردی که ما انجام دادیم در مناطق مختلف قیمت تمام‌شده‌ی یک کیلوگرم خرما از هفت‌هزار تومان تا 12 هزار تومان است».
دبیر انجمن خرمای کرمان یادآور شد: «متاسفانه در بحث تولید همیشه این چالش را داریم که بعضی از کشاورزان به دلایل مختلف مانند مدیریت نامناسب، شرایط اقلیمی که ایجاد شده و یا سایر موارد، متضرر شدند، زحمتی که کشاورزان می‌کشند با میزان دریافتی و عایدی آن‌ها زیاد هم‌خوانی ندارد و بعضا دیده می‌شود بعضی کسانی که در حلقه‌های بعدی هستند سود بیشتری می‌کنند».
وی ادامه داد: «امسال با توجه به قیمت 15 تا 16 هزار تومانی تا حداکثر 22 هزار تومان که مخصوص واریته‌ی خاصی است، تقریبا هزینه‌های کشاورزان پوشش داده می‌شود و یک سود مختصر هم خواهند داشت، البته کسانی که ضرر نکردند و خشکیدگی نداشتند، کسانی که راندمان تولیدشان به دلیل این عارضه‌ها کاهش پیدا کرده متاسفانه دچار ضرر و زیان می‌شوند».
کمبود نقدینگی مشکل اصلی کشاورزان
تکلوزاده در ادامه، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات حوزه‌ی خرما را تامین نهاده‌های تولید بیان کرد و توضیح داد: «تامین نهاده‌ها بعضا دچار مشکل شده زیرا هزینه‌ها بسیار افزایش پیدا کرده و کشاورزان به‌خصوص کشاورزان خرده‌مالک آن قدر نقدینگی ندارند».
وی افزود: «مشکل دیگر هم این است که هزینه‌های کارگری که یکی از هزینه‌های اصلی در زمینه‌ی تولید محصولات کشاورزی است بسیار زیاد شده و این مسئله هم کشاورزان را دچار چالش میکند، پیشنهادی که ما داشتیم این است که باید از روش‌های مکانیزاسیون برای فعالیت‌های باغداری، برداشت و گرده‌افشانی استفاده کنند تا در زمان‌هایی که هزینه‌ی کارگری به‌شدت افزایش پیدا میکند بتوانند هزینه‌های خود را پوشش بدهند».
دبیر انجمن ملی خرمای ایران با اشاره به صادرات خرما، بیان کرد: «سال گذشته سال خوبی برای صادرات حوزه‌ی خرما بود و خرمای استان کرمان خصوصا مضافتی، 170 هزار تن صادر شد که آن هم به دلیل افزایش نرخ ارز و توجیه اقتصادی حوزه‌ی صادرات بود».
وی با اشاره به مشکلات حوزه‌ی صادرات، یادآور شد: «امسال به‌دلیل تحریم‌های ظالمانه‌ای که به‌وجود آوردند بازگشت پول به کشور دچار چالش شده و عملا از طریق بانک‌ها و السی نمی‌توان این کار را انجام داد و صادرکننده مجبور است از طریق صرافی‌ها این کار را انجام دهد که باعث ضرر و زیان‌هایی می‌شود و هزینه‌های بالاسری را به حوزه‌ی صادرات اضافه میکند».
تکلوزاده خاطرنشان کرد: «از طرفی بعضی نمایشگاه‌ها مثل نمایشگاه سیال فرانسه که بسیار معتبر است حضور ایرانی‌ها را به عنوان غرفه‌دار در آنجا ممنوع کرده و حتی به‌عنوان بازدیدکننده هم که رفتیم خیلی خوب نتوانستیم آنجا کاری انجام دهیم زیرا وقتی اسم ایران را می‌آوردیم به دلیل تحریم‌ها، حساسیت‌هایی وجود داشت».
وی افزود: «این‌ها دست به دست هم داده که کمی بازاریابی سخت شود و اگر هم کالایی ارسال شود، صادرکننده در بازگشت پول دچار چالش می‌شود اما این‌ها واقعیتی است که برای تمام کسب‌وکارهای ما در ایران به وجود آمده و ان‌شاءلله امیدواریم منتج به خیر شود و پایداری و مقاومتی که دوستان صادرکننده انجام می‌دهند و از خودگذشتگی آن‌ها در سال‌های آتی جواب بگیرد و شرایط بهتری به‌وجود بیاید».
تکلوزاده با اشاره به اقدامات انجمن خرما برای حمایت از تولیدکنندگان اظهار کرد: «فعالیت‌های ما در انجمن خرما تمام زنجیره‌ی ارزش را در برمی‌گیرد. در زمینه‌ی تولید چندین کلاس آموزشی روش‌های کاهش تمام‌شده‌ی قیمت کالاها را در روستاهای شهرستان‌های بم و جیرفت برگزار کردیم با این رویکرد که قیمت تمام‌شده‌ی کالا هر چه کمتر و مناسب‌تر بشود کشاورز سود بیشتری میکند و از سوی دیگر نهاده‌های تولید هم کمتر استفاده می‌شود و محصول سالم‌تری خواهیم داشت، در این زمینه اساتیدی را آوردیم در باغات آموزش دادند، تورهای صنعتی بردیم از استان‌های دیگر و باغات نمونه بازدید کردند و در حوزه‌ی آبیاری هم این کارها را انجام دادیم».
وی اضافه کرد: «بیشترین هدف ما این است که فرهنگ‌سازی انجام بدهیم و یکسری دانشی که باید به صورت ضمنی وجود داشته باشد را در بین کشاورزانی که در منطقه پیشرو هستند نهادینه کنیم».
دبیر انجمن خرمای کرمان ادامه داد: «در حوزه‌ی فرآوری ما زیاد جایگاه مناسبی به لحاظ بهداشتی و گریدینگ و بسته‌بندی نداشتیم و به همین دلیل با مذاکرات و نامه‌نگاری‌هایی که با فائو و اف‌دی‌ای داشتیم به این نتیجه رسیدیم که اگر ما مواد ضدعفونی‌کننده‌ی دست را قبل از بسته‌بندی کردن کالا بین کسانی که کار بسته‌بندی را در واحدهای صنعتی و نیمه‌صنعتی و حتی بعضی باغات انجام می‌دهند توزیع کنیم، می‌توانیم شرایط خیلی بهتری داشته باشیم».
وی توضیح داد: «با تامین اعتباری که انجام دادیم حدود 15 تا 20 هزار تن از تولید خرمای منطقه را تحت پوشش این مواد ضدعفونی قرار دادیم. بر این اساس باغدار و کارگری که می‌خواهد کار بسته‌بندی را انجام دهد دست‌هایش را ضدعفونی میکند و کار بسته‌بندی دستی خرما را انجام می‌دهد. در تمام دنیا همین اتفاق می‌افتد این موضوع را مستندسازی کردیم برای سازمان‌های بین‌المللی ارسال می‌کنیم تا جایگاه ما از نظر بهداشتی بسته‌بندی خرما ارتقاء پیدا کند و این باعث می‌شود در حوزه‌ی توسعه‌ی بازار خرما هم اتفاقات مثبتی بیفتد زیرا بسیاری این جایگاه‌ها و شرایط موجود بهداشتی را رصد می‌کنند». /پ
منتشر شده در هفته‌نامه استقامت -شماره 668
نظر خود را بنویسید