گروه جامعه ـ سیدمهران عالم‌زاده، شهردار کرمان، در گفت‌وگویی که شهریورماه امسال با «فردای‌کرمان» داشت، در پاسخ به سوالی درباره‌ی عملکرد خانه‌گفتمان توضیح داد که تا حالا اتفاق خوبی که انتظار می‌رفت از سوی خانه رقم بخورد، نیفتاده است. او گفت: «به نظر من، خانه‌گفتمان نتوانست با جامعه‌ی تخصصی ارتباط برقرار کند و این انتظار که کلیه‌ی استادان معماری و شهرسازی در پنل‌ها و برنامه‌های خانه شرکت کنند برآورده نشد و فضای آنجا بیشتر دانشجویی شده؛ این هم خوب است اما بار و غنای علمی کافی را ندارد». عالم‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود افزود: «بخشی از فضای خانه‌گفتمان هم به پاتوق و محلی برای پذیرایی تبدیل شده است و فکر می‌کنم شان خانه دچار خدشه شده و آنجا مثل یک خانه بوم‌گردی و کافه شده است و از چیزی که افکار عمومی انتظار داشت که در خانه انجام دهند فاصله گرفته است».
متن کامل اظهارات شهردار را اینجا بخوانید: هزینۀ شفاف‌سازی را می‌پردازم!
حالا، دکتر کورش افضلی، رئیس خانه‌گفتمان کرمان با ارسال متنی در قالب جوابیه که در ادامه می‌خوانید، پاسخ این اظهارات می‌دهد.
«شهر کرمان دارای مشکلات متعدد و پیچیده‌ای است که می‌توان با همدلی و خردورزی جمعی و با اندیشه‌های متکثر راه‌حلی برای آن‌ها جست‌وجو کرد. در یک دوران طولانی، شهرداری‌ها، به‌عنوان عنصر اصلی مدیریت شهری نقش اولیه را در کنترل و هدایت توسعه‌ی شهر برعهده گرفته‌اند. این رویکرد باعث گفتمان قدرتمند سلطه و یا از بالا به پایین در این نهاد عریض و طویل گردیده است. این اقتدارگرایی شهرداری، رویکرد اقتدارگرایی شهردار و نهادهای بخشی آن را نیز وارد این گفتمان اقتدار نموده است. با این وجود، این گفتمان اقتدارگرای شهرداری و مدیریت شهری به جایی رسیده که به زبان بی‌زبانی می‌گوید من توان رفع مشکلات شهر را ندارم؛ توان مالی من کم است؛ نیروی انسانی متناسبی با حل مشکلات شهر ندارم؛ برنامه‌های قبلی دوره‌های مدیریت شهرداری به من هزینه وارد کرده و سایر. چنین رویکرد و گفتمان درون گفتمان شهرداری باعث شده که شهرداری‌های مختلف دنیا و تعداد زیادی از شهرداری‌های استراتژیک‌محور کشور را به سوی مشارکت و حکمروایی شهری، گام بردارند. راهکارهایی چون برنامه‌محوری و بازآفرینی شهری، شورایار محله، نهادهای مختلف اجتماعی توسعه‌ی محله، شهردار و شهرساز محله، سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی، بسترسازی‌های حضور اجتماعی و اقتصادی مردم و به تبع آن تغییر در کالبد و سیما و منظر شهرها از جمله این نوع مشارکت‌پذیری و گفتمان تکثرگرایی است. با توجه به وجود الزامات زیاد در حوزه‌های شهرسازی، اقتصادی، اجتماعی، فنی و مدیریتی، وجود مراکز گفتمان‌ساز مردمی و علمی برای چگونگی توسعه شهر، ترویج مسائل اخلاقی، تعامل و نقدپذیری، ضروری به نظر می‌رسد.
فقدان چنین مرکزی در شهر کرمان مربوط به دوران شهردار کنونی شهر نمی‌باشد، این مسئله در یک دوره‌ی طولانی وارد فرآیند توسعه شهر کرمان شده، شهردار کرمان نیاز به هم‌اندیشی و کمک تک تک شهروندان کرمانی دارد. شهردار کرمان نیاز به تفویض مسئولیت به مردم جهت دریافت مسئولیت رفع مشکلات شهری بنا به توان خود دارد. شهردار کرمان نیاز به پرورش اندیشه‌های باز و گلستانی از اندیشه‌ها در حوزه‌ی مدیریت شهری خود دارد. هرگونه نقدی را با گوش دل، شنوا باشد. حتی هرگونه نظری را در حوزه‌ی پژوهش شهرداری وارد نماید. شهر کرمان دارای توان و نیروی انسانی زیادی است. دانشگاه‌های متعدد با دانشجویان مستعد و علاقه‌مند، سرمایه‌گذاران منتظر، استفاده‌کنندگان خوب و سایر می‌توانند وارد فرآیند رفع مشکلات شهر کرمان شوند.
در این راستا خانه‌گفتمان شهر کرمان همانند سایر خانه‌های گفتمان در سراسر کشور با ادعای تلاش به حداکثر کردن معرفی و حضور اندیشه‌های انسان‌محور جهت برداشتن گامی مثبت در سیر توسعه‌ی شهر کرمان شروع به‌کار کرد. این خانه در ابتدای شروع به فعالیت فقط فضاهای زیبا و چند درب داشت. این خانه هیچ‌گونه امکانات زیربنایی (آب، برق مناسب، گاز، سیستم فاضلاب، تلفن) نداشت. تجهیز خانه به این امکانات حدود 14 ماه طول کشید. اخذ مجوزهای متعدد از شهرداری، شرکت گاز، مجوزهای میراث‌فرهنگی، برق و مخابرات خود حکایت جذابی است که از اصلی‌ترین مشکلات بازآفرینی بافت تاریخی و سرمایه‌گذاری در این بافت می‌باشد. تجهیز فضاهای زیاد خانه نیز به امکانات رفاهی (میز و صندلی، سیستم نمایش، روشنایی خوب، سیستم گرمایش و سرمایش مناسب) نیز برنامه‌ی دیگری بوده است. هزینه‌های این خانه تاکنون از اعتبارات همان شرکتی است که شهردار محترم کرمان با طعنه از آن یاد می‌نمایند. جناب شهردار وقتی فرآیند مجهز کردن خانه را جهت فضای گفتمان و تحلیل اقدام‌های مدیریت شهری دیده‌اند، آیا داشتن این انتظار نابه‌جاست که کوچک‌ترین کمک و یا تقدیری از سوی شهردار و شهرداری کرمان، مشوقی برای این خانه گفتمان باشد؟؟!! جناب شهردار، اگر تمامی افرادی را که در این شهر وارد فرآیند سرمایه‌گذاری و کمک به رفع مشکلات شهر و محله‌های شهری می‌گردند، با کوچک‌ترین نقدی از عملکرد جنابعالی، به این‌گونه به باد انتقاد وارد نمایید، مسلما به «لقب تشدید گفتمان اقتدارگرای شهرداری» متهم می‌شوید و در صورت تداوم این‌گونه برخورد مزین به این لقب شده و می‌شوید. بگذریم ... شهردار محترم کرمان در جایی از دیدگاه خود به ارائه‌ی خوراک فکری به شهرداری توسط خانه‌گفتمان اشاره کرده‌اند. جناب شهردار در حدود 40 نشستی که در حدود 14 ماه گذشته از شروع حیات آن برگزار شده و تعداد زیادی از آن نیز حضور داشتید، مگر خوراک فکری پیدا نکردید؟ امروز که خانه‌گفتمان به اینجا رسیده حضور استانداران، شهرداران، مدیران ارشد استان را در خانه شاهد بوده است و جایگاه خانه و تاثیر حداقلی که داشته را متذکر شده است. فرایند گفتمان‌سازی انجام شده در این خانه باعث شده این خانه به عنوان پایلوت خانه‌های گفتمان شهرهای ایران شود. ولی این خانه تا بخواهد آن انتظارات جنابعالی را که معمولا در کلام و شعار خیلی به آن پایبند هستید ولی در عمل به آن توجهی نشده، برآورده سازد، به نظر می‌رسد که اندکی از رویکرد اقتدارگرای شهرداری عقب‌نشینی شود، مسلما خوراک فکری خوبی ایجاد می‌نماید.
جناب شهردار بهتر بود که می‌فرمودید که شهرداری برای توسعه خانه‌گفتمان چه کار کرده! دستور می‌دادید که کانال ارتباطی بین خانه و شهرداری و یا مرکز پژوهشی شهرداری (اگر وجود دارد) انجام می‌شد.
در اینجا لازم می‌دانم که از تمامی اساتید دانشگاه باهنر، آزاد و سایر موسسه‌های علمی و آموزشی تشکر نمایم که انصافا تلاش خوبی در نقد حوزه‌های مختلف شهرسازی، معماری، جغرافیا و هنر داشته‌اند.
در هر صورت شایسته بود که شهردار به ضعیف کردن خانه‌گفتمان نمی‌پرداخت و اهل خانه را به‌عنوان یک ستون اندیشه‌ورزی و خوراک اندیشه‌ای برای شهرداری تبدیل می‌کرد. جناب شهردار در مورد فعالیت‌های جنبی خانه‌گفتمان از جمله کافه و فضای پذیرایی آن نقد داشتید. اگر شما بودید برای پویایی فضا، اجرای برنامه‌های هنری، خدمات پذیرایی سنتی و متناسب با گفتمان اصیل فرهنگی کرمان این پیشنهاد را نمی‌دادید؟ البته در ابتدا فکر می‌کردیم که خانه‌گفتمان به صورت تعاملی می‌تواند اداره شود و هزینه‌هایش را خودش بپردازد. البته در همان شرایط هم حتما فضای پذیرایی‌اش راه‌اندازی می‌شد و این خانه‌ی تاریخی نیاز به پاتوق شدن دارد. پاتوق شدن اندیشمندان. پاتوق شدن دانشجویان، پاتوق شدن نمایندگان محله‌های شهری و تمامی علاقه‌مندان توسعه‌ی شهر کرمان.
به روایتی من هم با شما موافقم در شرایطی که اعتباری برای هزینه‌های اجاره، امور جاری، تاسیسات، نگهبانی و سایر از طرف شهرداری و یا هر نظام دیگری تعریف می‌شد، مسلما قدرت و توان آن بیشتر می‌شد. جناب شهردار، چند مرتبه درخواست آسفالت فضای مقابل خانه‌گفتمان از شما شده است، روشنایی جلو خانه را و سایر کمک‌های حداقلی که وظیفه‌ی شما در خدمات شهری است؟ شما چه کمکی در این حوزه کرده‌اید که اقدام فعالیت راه‌اندازی کافه گفتمان را نمی‌پسندید؟ شما که یکی از اقتصاددان‌های عملگرای این شهر هستید، چگونه در اندیشه خود این موضوع پسندیدن و نپسندیدن پذیرایی در خانه‌گفتمان را بیان کردید؟
جناب شهردار اگر همین شرکتی که عنوان کردید نبود این خانه هم نبود! این شرکت با توان خود تا این جا توانسته از درآمد خود همین حضور حداقلی را که شما نمی‌پسندید در ساختار مدیریت شهر کرمان نهادینه سازد. در جهت عدم وابستگی این خانه به درآمدهای این شرکت خیلی تمایل بوده است که با همکاری شما و بزرگ‌ترین اندیشمندان این شهر، مدیریت مستقل و خودکفایی برای آن طراحی شود و راهکار درآمد پایداری برای آن طرح شود. این اقدام را اینجانب پیشنهاد نموده، ولی حدود یک سال است هنوز به علت وضعیت هزینه‌هایش به جایی نرسیده است. با توجه به علاقه و انگیزه‌ای که در شما وجود دارد، پیشنهاد جنابعالی را برای توسعه گفتمان در خانه‌گفتمان در راستای مدیریت خانه پذیرا هستیم.
جناب شهردار اگر اندکی از اسب گفتمان اقتدارگرای شهرداری پیاده شوید می‌توانید ببینید که در حوزه معماری شهری (ده نشست)، آب شهر کرمان (دو نشست)، بازآفرینی و شهرسازی ( چهارده نشست) و نشست‌هایی در سایر امور برگزار شده است. گفتمان اقتدارگرای شهرداری نمی‌تواند تاریخ نشست‌های خانه‌ای که این گفتمان را می‌خواهد نقد کند ببیند.
جناب شهردار در بخشی از صحبت‌های خود به درخواست از اندیشمندان و دانشگاهیان اشاره کردید که بیایند و شهرداری را کمک کنند؟ همیشه به این جمله شما فکر می‌کنم! کجا بیایند؟ به کدام مدیریت شما مراجعه کنند؟ مدیریت شما آیا فکر کرده است که مثلا صد نفر اندیشمند را در حوزه‌ی مدیریتی‌اش ببیند به آن‌ها چه می‌گوید؟ آن‌ها چه می‌گویند؟ لطفا ساز و کار لازم را تعریف کنید. برنامه‌ی خود را در حوزه‌های مختلف مشخص سازید و از اندیشمندان حوزه‌ها با کمال احترام دعوت کنید. به نظر می‌رسد که فرآیند استفاده از اندیشه‌های اندیشمندان و خانه‌گفتمان شهر کرمان را به‌عنوان عنصر منفی می‌دانید و یا به صورت خیلی سطحی از کنار آن می‌گذرید!
نکته‌ی دیگری که لازم به توجه است، اینجانب با توجه به مشغله‌ی کاری و مسئولیت جدید، از شهرداری و تمامی اندیشمندان درخواست دارم که خانه‌گفتمان شهر کرمان با معماری اصیل خود و فضای مجهزش پاتوق تمام منتقدان شهر است. از امروز به بعد یکی از همکاران خوش ذوق و اندیشمندم جناب آقای دکتر سیستانی مسئولیت برگزاری نشست‌ها و امور علمی خانه را بر عهده دارند و منتظر شما عزیزان هستند. در پایان لازم است که از تمامی اندیشمندان که فعالانه نقدهای علمی خود را در خانه گفتمان ارائه کرده‌اند، اندیشمندانی که با چالش‌های خوبی در نشست‌ها به کنش پرداخته‌اند، تشکر به عمل آید. از دانشجویانی که چشم امید به خانه‌گفتمان بسته‌اند که گشایش و روزنه امیدی برای تغییر رفتار گفتمان اقتدارگرای شهرداری و حرکت به سمت گفتمان مردمی شهرداری به وجود آید، همچنان مثل گذشته فرش قرمزی برای این عزیزان جهت مطالبه‌گری در خانه‌گفتمان پهن است. به مردمی که در تمام این شهر به‌ویژه بافت تاریخی و محدوده‌های غیررسمی ساکن هستند، بیان می‌شود که می‌توانید تمامی درخواست‌ها و مطالبات خود را از طریق این خانه همچنان مثل گذشته در اختیار مدیریت شهری قرار دهید، تا شاید،گفتمان اقتدارگرای شهرداری تغییر رفتار دهد.
و همین‌طور از شهرداری کرمان همچنان می‌خواهیم که یک کانال ارتباطی را بین خانه گفتمان و شهرداری برقرار سازد که خوراک اندیشه‌ای شهرداری از وجود نشست‌های علمی بهره‌مند گردد.
جناب شهردار همچون مثل گذشته از جنابعالی درخواست می‌شود هرگونه اقدامی را که لازم می‌دانید جهت توسعه نشست‌های نقد حداکثر عملکرد شهرداری و دولت به کار ببندید تا اثر ماندگاری از دوره شما بر تاریخ این شهر رقم بخورد. خانه‌گفتمان را متعلق به شهر بدانید و منتسب به هیچ فرد و گروهی و با هیچ نگرش و دیدگاه سیاسی نکنید. این خانه را محل برخورد نظرات جامعه، دولت و شهرداری قرار دهید. از جناب شهردار از نقد جنابعالی با وجود سوءنگری‌هایش بسیار تشکر می‌شود». / الف
نظر خود را بنویسید