فردای‌کرمان ـ اسما پورزنگی‌آبادی: گردشگری کرمان همچنان در خواب کرونایی است و با وجود بازگشایی‌ها و کاهش محدودیت‌ها، به گفتۀ دکتر مسعود دهقانی، رکود ادامه دارد.
او در این گفت‌وگو به برخی از مشکلات و موانع رونق گردشگری اشاره می‌کند و می‌گوید: «10، 15 سال است این مسائل را گفته‌ایم و هیچ‌وقت هم گوش شنوایی نبوده است. مشکلات گردشگری را همه می‌دانند ولی این همت که بخواهند مشکلات را حل کنند وجود ندارد. کسی هم بخواهد قدمی بردارد، آن‌قدر سنگ‌اندازی می‌کنند که دلسرد می‌شود و عقب‌نشینی می‌کند».
به گفتۀ دهقانی که از فعالان باسابقۀ گردشگری استان، مدیرعامل آژانس هواپیمایی جنوب شرق و نمایندۀ جامعۀ تورگردانان ایران در استان کرمان است، یکی از چالش‌های مهم گردشگری نبود پرواز خارجی است و گلایه می‌کند که چرا وعدۀ راه‌اندازی پرواز خارجی از مرحلۀ مصاحبه با خبرنگارها فراتر نرفته است؟
او کیفیت سرویس‌دهی قطارهای کرمان را هم ضعیف ارزیابی می‌کند و می‌گوید که چندین سال است می‌خواهند یک قطعه از ریل در مسیر کرمان ـ یزد را بازسازی کنند تا قطار سریع‌السیر راه‌اندازی شود ولی این هم، در حد مصاحبه و وعده باقی مانده است.
مشاور کمیسیون گردشگری اتاق کرمان با اشاره به وجود هفت اثر ثبت جهانی در استان، می‌گوید که برخی از تورهای خارجی که به کرمان آمده‌اند، می‌گویند: هریک از این سایت‌های جهانی کرمان اگر در یک کشور بود، جای سوزن انداختن نداشت و از لحاظ گردشگری اشباع می‌شد و به گلایه اظهار می‌کند: «ببینید در استان چه بهره‌ای از این فرصت‌ها برده‌ایم؟».
دهقانی از استاندار می‌خواهد تا برای گردشگری وقت بیش‌تری بگذارد و می‌گوید: با شناختی که از دکتر فداکار دارد، خیلی امیدوار است که تحولی ایجاد کند.
گفت‌وگو با او را در ادامه می‌خوانید.
*آقای دهقانی، اوضاع گردشگری کرمان در چهار ماهۀ نخست امسال چه‌طور بود؟
شرایط اصلا خوب نیست. دوران محدودیت‌های کرونایی که حدود دو و نیم سال طول کشید را پشت سر گذاشتیم ولی رکود همچنان ادامه دارد. بعد از بازگشایی مرزها و فعال شدن گردشگری در دنیا و کشور، تورهای ورودی خارجی به استان که انتظار داشتیم بیایند، بسیار کم بوده و اصلا قابل شمارش نیست! برای گردشگری استان باید فکر اساسی شود.
*چرا استان کرمان این شرایط را دارد در حالی که گردشگری برخی استان‌ها فعال شده است؟
متاسفانه در بخش بازاریابی در استان کرمان خیلی ضعیف عمل شده است. در گذشته باید در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی شرکت می‌کردیم اما در این رویدادها حضور کمرنگی داشتیم. از طرفی، در معرفی جاذبه‌های استان به حتی ایرانیان خیلی ضعیف عمل کرده‌ایم و الان داریم نتیجۀ این ضعف و کم‌کاری‌ها را می‌بینیم و حتی در گردشگری داخلی که در بسیاری از استان‌ها فعال شده، استان کرمان عقب‌ماندگی گذشته را دارد و تا همت و همکاری در استان نباشد وضع به همین شکل ادامه خواهد یافت.
*منظورتان از همت و همکاری چیست؟
خود سازمان میراث‌فرهنگی با امکانات و بودجه‌هایی که دارد، به‌تنهایی قادر به رفع همۀ مشکلات حوزۀ گردشگری نیست و باید همۀ نهادها به کمک بیایند. بنگاه‌های بزرگ اقتصادی در راستای مسئولیت اجتماعی خود باید به حوزۀ گردشگری ورود کنند. انتظار داریم استاندار محترم برای موضوع گردشگری در استان وقت بگذارند؛ با روحیاتی که از ایشان سراغ داریم می‌دانیم می‌توانند تحولی ایجاد کنند. همه باید باور کنند که گردشگری می‌تواند استان را نجات بدهد؛ با وضعیت فعلی منابع آبی، کشاورزی با مشکل روبه‌رو شده است، سرمایه‌گذاری در صنعت هم که نیاز به منابع مالی بالایی دارد، بهترین حوزه‌ای که سرمایه‌گذاری در آن جواب می‌دهد، گردشگری است. با این وجود، فعالان این بخش در استان حتی برای دریافت تسهیلات با سود 18 درصدی هم مشکل دارند و بانک‌ها اصلا گردشگری را به حساب نمی‌آورند. بسیاری از افراد هستند که می‌خواهند به‌صورت اقساطی سفر کنند اما چون سرمایه در گردش نداریم، نمی‌توانیم این امکان را فراهم کنیم؛ برای دریافت وام سرمایه در گردش به بانک مراجعه می‌کنیم، می‌گویند چون فعالیت شما در دو سال گذشته زیان‌ده بوده، نمی‌توانید از این تسهیلات استفاده کنید. ضرر و زیان دو سال گذشته را داریم و همچنان باید ضرر کنیم. با این شرایط، چه انتظاری دارید که گردشگری استان تکان بخورد و کسی تمایل به سرمایه‌گذاری در این بخش پیدا کند؟ فعالان گردشگری که همچنان ادامه می‌دهند؛ همه از سر عشق و علاقه‌شان به گردشگری است وگرنه از لحاظ اقتصادی هیچ توجیهی ندارد که سرمایه و وقت و انرژی خود را صرف این فعالیت بکنند و هیچ‌کس هم به دادشان نرسد.
*این مسائلی که اشاره کردید و بی‌توجهی به بخش گردشگری، سال‌هاست مطرح و تکرار شده و تغییر چندانی ایجاد نشده است. به نظر می‌رسد به جز واحدهای بوم‌گردی، سرمایه‌گذاری جدیدی طی این سال‌ها در استان صورت نگرفته؛ ارزیابی شما از میزان سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری طی سال‌های اخیر چیست؟
وقتی شرایط و زمینه فراهم باشد، سرمایه‌گذار می‌آید. متاسفانه زمینۀ سرمایه‌گذاری در استان ما فراهم نیست. نمی‌خواهم بگویم که هیچ کاری انجام نشده؛ اقداماتی صورت گرفته ولی متناسب با نیاز استان و ظرفیت‌هایی که داریم نبوده است. دنیا لحظه به لحظه در حال ارائۀ طرح و ایده‌های جدید در حوزۀ گردشگری است ولی ما مدام داریم عقب‌گرد می‌کنیم و با این سرعت لاک‌پشتی به گرد پای دنیا هم نمی‌رسیم! بله، 10، 15 سال است این مسائل را گفته‌ایم و هیچ وقت هم گوش شنوایی نبوده است. گردشگری استان به روزمرگی دچار شده است. مشکلات گردشگری را همه می‌دانند ولی این همت که بخواهند مشکلات را حل کنند وجود ندارد. کسی هم بخواهد قدمی بردارد، آن‌قدر سنگ‌اندازی می‌کنند که دلسرد می‌شود و عقب‌نشینی می‌کند. یک مورد را مثال می‌زنم: سال‌هاست که همه فریاد زده‌ایم کرمان نیاز به پرواز خارجی دارد. هواپیمایی ماهان برای کشور و کرمان یک نعمت است و در دنیا حرف برای گفتن دارد، ولی یک پرواز خارجی در استان فعال نمی‌کند. ماهان بیش‌ترین نفع را از کرمان می‌برد و بیش‌ترین نرخ بلیت را از مردم کرمان می‌گیرد؛ حداقل انتظار از این شرکت توانمند این است که یک پرواز خارجی برای کرمان راه‌اندازی کند. در حال حاضر، جز پروازهای زیارتی هیچ پرواز خارجی در کرمان نیست. سوال ما این است که چرا کرمان را از بن‌بست خارج نمی‌کنند؟ الان اگر گردشگر خارجی بخواهد به کرمان بیاید، مجبور است به فرودگاه استان‌های دیگر برود و سپس به کرمان سفر کند که این، هزینۀ سفر را بالا می‌برد و به همین دلیل، قید سفر به استان ما را می‌زنند. ببینید در استان‌های دیگر چه تعداد پرواز خارجی فعال است؟ نه فقط گردشگران، بلکه تاجران ما الان با مشکل مواجهند و برای یک سفر خارجی باید به استان‌های دیگر بروند. علاوه بر این، مردم کرمان برای رفت‌وآمد بین استان‌های دیگر هم گرفتاری زیادی دارند. پرواز از کرمان به زاهدان نداریم، به شمال کشور و بسیاری استان‌های دیگر نداریم. چرا به این کمبودها و مشکلات رسیدگی نمی‌شود؟ البته این را بگویم که مدیرکل فرودگاه‌های استان بسیار فعال و دلسوز هستند و بخش گردشگری را تا جایی که می‌توانند حمایت کرده و می‌کنند ولی ایشان به‌تنهایی نمی‌تواند همۀ مشکلات را حل کند. مدیر میراث‌فرهنگی استان هم بسیار دلسوز است ولی تنهاست. گردشگری یک صنعت فرابخشی است و همه باید برای رونق آن حمایت کنند. بارها در جلسات گوناگون و مصاحبه با شما این مسائل و مشکلات را گفته‌ایم ولی کاری انجام نمی‌شود. باز هم ناامید نیستیم و امیدواریم همتی در استان به وجود بیاید و گردشگری از این حالت انفعالی خارج شود. ما در استان کرمان هفت اثر ثبت جهانی داریم. برخی از تورهای خارجی که به کرمان آمده‌اند، به ما می‌گویند: هریک از این سایت‌های جهانی کرمان اگر در یک کشور بود، جای سوزن انداختن نداشت و از لحاظ گردشگری اشباع می‌شد ولی ببینید در استان چه بهره‌ای از این فرصت‌ها برده‌ایم؟
*راه‌اندازی پروازهای خارجی چندین سال مطرح شده است. زمان استانداری آقای رزم‌حسینی پیگیری‌هایی شد. آقای دکتر فدایی چندین جلسه برای این موضوع گذاشت، اخیرا هم آقای زاهدی نماینده مجلس گفته که در تهران موضوع را پیگیری می‌کند. چرا این وعده‌ها و پیگیری‌ها به نتیجه نمی‌رسد؟ از لحاظ اقتصادی راه‌اندازی پرواز خارجی توجیه ندارد یا رقابت بین استان‌ها جدی است و کرمان تلاش لازم را نداشته است؟
پرواز خارجی در کرمان 100 درصد توجیه اقتصادی دارد. استان ما تاجران و بازرگانان زیادی دارد که با خارج از کشور ارتباط دارند. مردم هم رفت‌وآمد به کشورهای مختلف را دارند. اگر در استان کرمان پرواز خارجی راه‌اندازی شود، حتی مسافران هرمزگان و زاهدان و یزد هم می‌توانند از این امکان استفاده کنند. با وجود نیاز و ضرورتی که هست، راه‌اندازی پرواز خارجی از مصاحبه با رسانه‌ها فراتر نرفته و در عمل، تا مرحلۀ رسیدن به نتیجه، کار دنبال نمی‌شود. حدود دو سال پیش، راه‌اندازی پرواز ترکیش را پیگیری کردیم و حتی با شهردار وقت کرمان جلسه گذاشتیم و در تهران هماهنگی‌ها انجام شد و به نتایج خوبی هم رسیدیم اما متاسفانه شیوع کرونا ادامۀ پیگیری را متوقف کرد. این مسائل احتیاج به پیگیری مستمر دارد و بخش خصوصی به تنهایی نمی‌تواند آن را انجام دهد؛ چرا که امکانات و توان مالی محدودی دارد. همه اگر همت و حمایت کنند؛ راه‌اندازی پرواز خارجی ممکن است.
* وضعیت سرویس‌دهی قطارهای کرمان را چه‌طور ارزیابی می‌کنید؟
بسیار ضعیف است. چندین سال است که قطعه‌ای محدود از ریل بین یزد و کرمان باید تعویض شود تا قطار سریع‌السیر در کرمان فعال شود ولی آقایان همچنان درگیر مصاحبه و وعده دادن هستند که به‌زودی انجام می‌شود اما خبری نیست؛ در حالی که یزد روزانه حدود 10 حرکت قطار به تهران دارد ولی کرمان قطار سریع‌السیر ندارد و قطارهای درجه چندم در مسیری کویری با سرعت پایین سرویس‌دهی می‌کنند و مسافران بسیار در رنج و اذیت هستند. همین قطارها هم ظرفیت کافی و متناسب با نیاز استان ندارند. اگر شما امروز بلیت قطار کرمان به مشهد بخواهید، تا یک ماه آینده نیست! می‌گویند سفرهای زیارتی ارزان راه‌اندازی می‌کنیم اما کرمانی‌ها یک مسافرت مشهد را به راحتی نمی‌توانند انجام دهند. علاوه بر این، یک اتوبوس که با آن زائران را به مرز عراق ببریم هم نیست. از تهران به کرمان خالی می‌آیند یا بار جابه‌جا می‌کنند ولی وقتی می‌خواهیم زائران را به مرز ببریم حیرانیم و نمی‌دانیم چه کنیم و هیچ‌کس هم به دادمان نمی‌رسد. مردم هم همۀ کوتاهی‌ها و ضعف‌ها را از چشم دفاتر مسافرتی می‌بینند در حالی که خود ما هم نسبت به این شرایط معترضیم ولی کسی توجهی نمی‌کند.
*گرانی‌ها بعد از اجرای طرح جدید یارانه‌ها چه تاثیری روی سفرها گذاشته است؟
قیمت‌ها خیلی بالا رفته است ولی برای همین سفرهای گران هم سرویس‌دهی کافی نداریم و هم گرانی و هم عدم سرویس‌دهی را باید تحمل کنیم. مثلا ظرفیت پروازهای کرمان به مشهد تا دو هفتۀ دیگر تکمیل است. در دوران کرونا، نرخ را به دلیل خالی بودن برخی صندلی‌ها و رعایت پروتکل‌های بهداشتی بالا بردند. محدودیت‌ها برداشته شد و ظرفیت تکمیل شد اما نرخ تغییری نکرد. فرض کنیم همۀ توجیهات برای گرانی بلیت درست باشد؛ لااقل سرویس به مردم بدهند و مسافران را معطل بلیت نگذارند. در شرایط اقتصادی کنونی، بسیاری از اقشار توان سفر ندارند و کسانی هستند که سفر اقساطی می‌خواهند اما دفاتر خدمات مسافرتی سرمایه در گردش ندارند و نمی‌توان این نوع خدماتی را ارائه کرد. / الف
نظر خود را بنویسید