فردای‌کرمان ـ پروین میرزاحسینی: کاهش تقاضا برای خرید مرغ سبب شد تا نرخ 63 هزار تومانیِ مصوب ستاد تنظیم بازار چندان ادامه پیدا نکند و قیمت این ماده پروتئینی کاهش یابد.
این در حالی بود که تولیدکنندگان که با وعده‌های حمایتی دولت از تولید و همچنین اختصاص کالابرگ الکترونیکی برای خرید مواد غذایی، پای کار آمده بودند، دچار ضرر و زیان‌های هنگفتی بشوند تا جایی که مدیرعامل اتحادیه مرغداران کشور از مردم خواست تا برای حمایت از تولید، مرغ را در خانه ذخیره کنند.
شرایط سخت اقتصادی اما سبب شده مرغِ زیر قیمت تنظیم بازار هم خریدار چندانی نداشته باشد و تولیدکنندگان که با مشکلات متعددی مواجه هستند، شرایط سختی برای ادامۀ تولید دارند.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان کرمان می‌گوید اگر طرح کالابرگ الکترونیک در بازار مرغ هرچه سریع‌تر اجرایی شود، کمک زیادی هم برای جامعه و هم تولیدکننده خواهد بود.
سیدحسن مَهدی با بیان اینکه بازار مرغ در حال حاضر نسبت به دو، سه ماه پیش، مقداری بهتر شده است، در عین حال گفت: «بازار هنوز به حالت عادی برنگشته است. مرغ نسبت به گوشت قرمز تقاضای بیش‌تری دارد و امیدواریم فضا به تدریج به سمتی برود که قول‌های دولت عملیاتی شود و حمایتی که قرار است انجام شود، صورت گیرد تا تولیدکننده فقط به تولید فکر کند و ادامه بدهد».
گفت‌وگوی فردای‌کرمان با مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان را در ادامه بخوانید.
*لطفا در ابتدا، تحلیلی از شرایط فعلی بازار مرغ در استان داشته باشید.
بعد از اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها و تغییراتی که محقق شد، یک‌سری تعهدات به بخش تولید ارائه شد؛ از جمله اینکه گفته شد سرمایه در گردش حمایتی به صنعت مرغداری گوشتی خواهیم داد یا اینکه مرغِ تولیدکنندگان را خواهیم خرید و اجازه نمی‌دهیم تولیدکنندگان متضرر شوند؛ براساس همین وعده‌ها، تولیدکنندگان پای کار آمدند. اما در پی تغییر نرخ ارز، قیمت نهاده‌های دامی، کنجالۀ سویا، ذرت و ... افزایش یافت. به طور مثال قیمت ذرت از حدود 3500 تومان به حدود 11 هزار تومان و کنجالۀ سویا از حدود هفت هزار تومان به 17 هزار تومان تغییر کرد. این افزایش چشمگیر قیمت نهاده‌ها بر تولید تاثیرگذار بود. آخرین قیمتی که ستاد تنظیم بازار کشور برای مرغ تعیین کرده، 63 هزار تومان برای مصرف‌کننده است که معادل حدود 42600 تومان برای مرغ زنده است این در حالی است که حداقل هزینۀ تولیدشدۀ مرغ زنده 48 هزار تومان است؛ یعنی برای اینکه تولید مقرون به‌صرفه باشد، هر کیلو مرغ برای مصرف‌کننده باید 68 هزار تومان باشد.
*اما بخش زیادی از جامعه توان خرید مرغ با این قیمت را ندارند.
با توجه به تنگناهای اقتصادی و معیشتی در جامعه، دولت تدابیری در نظر گرفته تا این روند واقعی شدن قیمت، به صورت پلکانی محقق شود.
یکی از این تدابیر، طراحی و اجرای کالابرگ الکترونیکی مختص پروتئین بود که متاسفانه همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. متولیان می‌گویند این طرح در مرحلۀ اقدام و آزمایش است ولی ما هیچ اخبار مشخصی در این زمینه نداریم. قرار بود وقتی کالابرگ وارد شد، مردم بتوانند کالاها را با قیمت مناسب‌تر تامین کنند؛ مشابه آنچه در بازار نان اتفاق افتاده است. دولت دربارۀ نان، تدابیر خوبی اندیشید و به موقع وارد شد و الان، بخشی از هزینه را مردم و بخش دیگر به‌صورت یارانه پرداخت می‌شود. امیدواریم طرح کالابرگ الکترونیک در بازار مرغ نیز هرچه سریع‌تر اجرایی شود که کمک زیادی هم برای جامعه و هم تولیدکننده خواهد بود. یکی از دیگر مشکلاتی که اکنون با آن مواجهیم، کاهش میزان مصرف مرغ است. براساس سرانۀ ملی، مصرف مرغ برای هر نفر حدود 32 کیلوگرم است اما به دلیل افزایش قیمت، این سرانه از خردادماه امسال به حدود 25 کیلوگرم کاهش یافت. تولید اما براساس برنامه‌ریزی عادی جلو رفت و تولیدکنندگان دچار ضرر و زیان خیلی سنگینی شدند. به نظر می‌رسد به دلیل شرایط خاص اقتصادی، منابع لازم برای اجرای کامل طرح (مردمی‌سازی یارانه‌ها) تامین نشد و از تسهیلات حمایتی که قول آن داده شد شاید 35 درصد آن محقق شد. ما همچنان منتظر تخصیص‌های جدید هستیم.
*وضعیت فعلی بازار نسبت به ماه‌های اول طرح اصلاح یارانه‌ها چگونه است؟
یکی از قو‌ل‌هایی که از طرف وزارت جهاد کشاورزی داده شد، خرید مرغ مازاد بود اما پشتیبانی امور دام، آن را مشروط به خرید مرغ نژاد «آرین» کرد در صورتی که شاید در کشور کم‌تر از 30 درصد تولیدات مختص این نژاد بود و مابقی مربوط به نژادهای دیگر بودند که بسیار دچار چالش شدند؛ در ادامۀ این شرایط، در مقطعی مرغ بسیار زیادی تولید شد و مرغداران به ازای هر کیلو، گاهی بالغ بر 10، 12 هزار تومان ضرر کردند و کار به جایی رسید که مدیرعامل محترم اتحادیه مرغداران کشور از مردم درخواست کردند تا به کمک تولید بیایند تا بخشی از این زیان جبران شده و مرغ روی دست تولیدکنندگان نماند. الان نسبت به دو، سه ماه پیش، بازار مقداری بهتر شده ولی هنوز به حالت عادی برنگشته است. مرغ نسبت به گوشت قرمز تقاضای بیش‌تری دارد و امیدواریم فضا به تدریج به سمتی برود که قول‌های دولت عملیاتی شود و حمایتی که قرار است انجام شود، صورت گیرد تا تولیدکننده فقط به تولید فکر کند و ادامه بدهد. البته پیگیری مسئولان دولتی در استان را ستایش می‌کنیم ولی واقعیت این است که تولید برای استمرار فعالیت، نیاز به ثبات اقتصادی دارد که اگر این اتفاق نیفتد، به رکود و حتی توقف منجر می‌شود.
*قیمت گوشت مرغ گرم الان در کرمان حدود 58 هزار تومان است؟
در آخرین تغییری که روز دوشنبه محقق شد، قیمت مرغ در استان 60 هزار و 950 تومان برای مصرف‌کننده و 41 هزار و 200 تومان مرغ زنده است.
*پس قیمت مقداری افزایش یافته است.
بله. چون بازار مقداری شرایط بهتری پیدا کرده ولی هنوز با قیمت مصوب یعنی 63 هزار تومان فاصله داریم. تقاضای ما این است که مردم خرید را انجام دهند تا تولید ادامه داشته باشد. این نکته را یادآور شوم که در راستای برنامه‌ریزی برای پایان سال، تدابیر لازم صورت گرفته و امیدواریم مشکلی نداشته باشیم. هم تولید ادامه دارد و هم ذخایر مرغ منجمد توسط پشتیبانی امور دام انجام شده و خریدهایی را نیز اتحادیه، از مرغداران انجام داده است و هر زمان نیاز باشد، به بازار تزریق خواهد شد.
*با توجه به اینکه قیمت مرغ در استان از نرخ مصوب کشوری پایین‌تر است، پس امکان افزایش قیمت تا پایان سال همچنان وجود دارد. درست است؟
قیمت براساس شرایط بازار و عرضه و تقاضا تغییر می‌کند. معمولا ایامی مثل عید نوروز، ماه مبارک رمضان و ... چون تقاضا افزایش می‌یابد، قیمت هم تغییر می‌کند. تصور بنده این است که افزایش مختصری حداقل در حد قیمت مصوب در پیش خواهیم داشت. در حال حاضر، در استان، تولید نسبت به تقاضا برتری دارد و تولید بیش از تقاضاست و کمبودی نداریم.
*با وجود اینکه تولید بیش از نیاز بازار است، کرمان همچنان واردکنندۀ مرغ از استان‌های همجوار است؟
بله. در گذشته که روزانه بالغ بر 200 تن مرغ در شمال و جنوب استفاده می‌شد، مجبور بودیم 30 درصد مرغ را از استان‌های همجوار و به طور خاص از یزد وارد کنیم که در حال حاضر، به کم‌تر از 15 درصد رسیده است. البته گاهی ما صادرکنندۀ مرغ هم هستیم چون موادغذایی ممنوعیتی برای جابه‌حایی ندارد، گاهی مرغ از کرمان به سیستان‌وبلوچستان و هرمزگان صادر می‌شود و از استان یزد به دلیل شرایط رقابتی و قیمت مناسب‌تر، به استان ما وارد می‌شود که پیش‌بینی ما از میزان واردات حدود 15،16 درصد در شرایط فعلی است.
*مدتی پیش اعلام شد جهاد کشاورزی مجوز جدید برای تولید مرغ در استان صادر می‌کند. مرغداری‌های جدید راه‌اندازی شد؟ کار بهسازی واحدهای موجود هم قرار بود انجام شود. به کجا رسید؟
راه‌اندازی واحدهای جدید در دستور کار استان بوده و هنوز هم هست و فکر می‌کنم تاکنون، کم‌تر از 10 واحد پرورش مرغ گوشتی در استان راه‌اندازی شده است. نکتۀ حائز اهمیت این است که تاسیس واحدهای جدید نیاز به اعتبارات و منابع مالی جدید دارد، علاوه بر این، یک‌سری محدودیت‌ها از جمله کم‌آبی نیز بسیار گریبانگیر توسعۀ واحدهای جدید بوده و اثرات آن به‌طور چشمگیری قابل مشاهده است. در مقطعی، سازمان جهاد کشاورزی استان به اندازۀ حدود سه میلیون قطعه، ظرفیت جدید را در دستور کار داشت و الان هم فکر می‌کنم همچنان این هدف وجود دارد ولی بخش بسیار کمی از این ظرفیت، وارد عرصۀ تولید شده است. در حدی که شاید کم‌تر از 5 درصد باشد. امیدواریم استاندار محترم، شرکت‌های آبفا و آب منطقه‌ای همکاری لازم را برای تاسیس واحدهای جدید داشته باشند.
*شما فکر می‌کنید راه‌اندازی واحدهای جدید با ظرفیت سه میلیون قطعه، نیاز استان است یا بیش از این باید باشد؟
من فکر می‌کنم اگر مدیریت خوبی اتفاق بیفتد، با اضافه شدن واحدهای جدید و تولید یک میلیون قطعۀ جدید، می‌توانیم آرام آرام به سمتی برویم که حداقل نیاز به واردات مرغ نداشته باشیم. البته همزمان باید واحدهای موجود هم بهسازی و نوسازی شود تا تولید و بهره‌وری آن افزایش یابد.
*در مجموع، در حال حاضر، مهم‌ترین مشکل تولیدکنندگان استان چیست؟
چند موضوع به‌عنوان مشکل عمدۀ مطرح است که اولین آن، قیمت غیراقتصادی مرغ است که برای مرغداران توجیه اقتصادی ندارد و دچار ضرر و زیان هستند. موضوع بعدی تامین منابع مالی و سرمایه در گردش ارزان‌قیمت است تا تولیدکنندگان بتوانند با شرایط اقتصادی کشور خود را آداپته کنند. تامین به‌موقع نهادهای دامی نیز از نیازهای جدی این صنعت است. یکی از معضلات جدی ما این است که مرغداران با مشکلات بسیار زیاد و با قیمت‌های بسیار بالا، ذرت و کنجاله سویا را خریداری می‌کنند اما گاهی بیش از یک ماه طول می‌کشد تا کالای آن‌ها به دست‌شان برسد؛ در حالی که کل دورۀ پرورش مرغ 45 تا 50 روز است یعنی گاهی، مرغ آمادۀ تحویل به بازار است اما هنوز نهاده‌ها تحویل نشده است و این، به شدت تولیدکنندگان را دچار چالش و بی‌انگیزگی برای ادامۀ فعالیت می‌کند.
نکتۀ آخر اینکه حتما باید به مصرف این محصول استراتژی و مهم توجه داشته باشیم. با عملیاتی شدن کالابرگ الکترونیکی مختص مواد پروتئینی می‌توان بازار مصرف را همچنان مناسب نگه داشت و انگیزه برای مصرف گوشت مرغ را در جامعه افزایش داد.
نظر خود را بنویسید