فردایکرمان ـ گروه جامعه: در آستانۀ نخستین سالگرد درگذشت زندهیاد حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی مراسمی با حضور جمعی از شخصیتهای سیاسی و فرهنگی کشور در موسسه اطلاعات برگزار شد.
دعایی از فعالان سیاسی و فرهنگی نامدار ایران است که بیش از 4 دهه بهعنوان مدیرمسئول روزنامه اطلاعات فعالیت داشت.
او 15 خردادماه سال گذشته درگذشت. در مراسمی که روز سهشنبه در موسسه اطلاعات برگزار شد، از ویژگیهای شخصیتی و خدمات وی گفته شد.
به گزارش فردایکرمان به نقل از روزنامه اطلاعات، در این مراسم، سید عباس صالحی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات در بخشی از سخنانش، ضمن اشاره به رابطۀ مرید و مرادی زندهیاد دعایی با امام خمینی (ره) گفت: «مرحوم دعایی عرض عریض و عمق عمیقی داشت؛ اما برخی افراد، عرضهای کوتاه یا بلند دارند و بیعمق هستند. وجوه شخصیتی مرحوم دعایی در ابعاد سهگانه تجسم معنویاش کامل یا نزدیک به کمال بود. بعد از معصومین علیهمالسلام در هر عصری اسوههایی هستند که حجت مسلمانی ما به حساب میآیند و یکی از حجتهای مسلمانی عصر ما، مرحوم دعایی بود».
دعایی به مثابۀ خاطره و آرزو
در این مراسم همچنین، دکتر هادی خانیکی استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در سخنانی گفت: «شاید به دو دلیل من باید در این مراسم صحبت میکردم؛ یکی این که بیماری سرطان دارم و در مرز میان ماندن و رفتن هستم و دوم این که به عنوان کسی از خانواده مطبوعات که توفیق داشته است از پشتیبانی و محبتهای آقای دعایی برخوردار باشد، حرف بزنم».
وی افزود: «همۀ دوستان در داشتن خاطره یا خاطراتی از مرحوم دعایی مشترکند. زیرا از زمانی که ایشان بهطور مشخص با محوریت حضرت امام وارد عرصۀ مبارزه شد و تا زمانی که در خرداد ۱۴۰۱ یعنی بعد از ۶۰ سال از دنیا رفت، با کسان زیادی در منطقه، عراق، ایران و در موقعیتهای مختلف زیست».
خانیکی با اشاره به اینکه در عرصۀ مطبوعات و در کهنترین نهاد مطبوعاتی کشور، ۴۲ سال از ۹۷ سال عمر این موسسه، در پرتو مدیریت آقای دعایی بوده است، اظهار کرد: «در جامعهای که مطبوعات زیاد جوانمرگ میشوند، عمری به اندازه ۴۲ سال بسیار زیاد است. حال سخن این است که با این خاطرات چگونه باید مواجه شویم؟».
استاد ارتباطات دانشگاه با طرح این پرسش که نسل ما باید با خاطره زندگی کند یا آرمان یا هر دو؟ گفت: «خاطره میتواند گسیختگی جامعه ما را برطرف کند و کنشهای آقای دعایی دلهای غمدیده و ساحتهای جدا از هم افتاده را به هم نزدیک میکرد. اگر بخواهیم با رویا زندگی کنیم، در جامعهای که با گسیختگیهای زیادی مواجه است، دعایی کمک کار جامعه و کشور بود».
وی بیان کرد: «اگر بخواهیم آقای دعایی را با یک واژه تصویر کنیم، همان دلنوازی یا دلگشایی ایشان است. آقای دعایی دست هر افتادهای را گرفت و دل او را نواخت و در شرایطی که آقای دعایی دیگر در میان ما نیست باید شکایت کنیم چرا افرادی مثل دعایی میان ما کم هستند».
خانیکی دربارۀ ویژگیهای آقای دعایی توضیح داد: «انقلابیبودن مستمر ایشان، اولین خصوصیت دعایی است. او انقلابی و شیفته و رهرو راه امام بود، اما انقلابی مهربان. معمولا در انقلابی بودن، مرزکشیدن بسیار پررنگ است اما دعایی، انقلابی مهربان بود و نمونۀ مهربانی آقای دعایی، برخورد او با همکاران قبل از انقلاب و بعد از انقلاب است که درسهای زیادی برای ما دارد».
وی دومین خصوصیت دعایی را سیاستورزی دانست و افزود: «آقای دعایی سیاستورزی اخلاقی بود. معمولا سیاستورزی همراه با خروج از موازین اخلاقی است، اما آقای دعایی سخت و به جد پایبند به اخلاق بود و مهمترین مصداق سیاستورزی هم نوع زیست سیاسی ایشان بود؛ این که آقای دعایی چه جور زندگی میکرد، با چه ماشینی رفت و آمد میکرد، نوع رفتار ایشان با خانواده و فرزندانش چگونه بود، آیا آقازادگی را در فرزندان او میتوان دید، آیا آنها از این آقازادگی استفاده کردند یا نه. در نهایت آقای دعایی سیاستورزی بود پاکدست و با اخلاق».
استاد ارتباطات دانشگاه، سومین خصوصیت دعایی را کنشگری مطبوعاتی او دانست که بنا را بر همگرایی نه واگرایی گذاشته بود و بدون اینکه کسی بداند، حامی روزنامهنگاران بود و کم دست افراد نیازمند را نگرفت و از کسانی که در کنشهای سیاسی لطمه میدیدند، حمایت میکرد.
خانیکی ادامه داد: «چهارمین ویژگی آقای دعایی این است که، مدیر میانهداری بود. در مدیریتها معمولا بنا بر حذف است، اما مدیریت آقای دعایی براساس میانه بود و میانهداری و میانجیگری نقش مهمی در مدیریت ایشان داشت که باید جزو میراث او محسوب شود».
وی گفت: «پنجمین خصوصیت ایشان این بود که به تعبیر جامعهشناسان امروز، کنشگری ایشان کنشگری میانمرزی بود؛ رویکردی که امروز رعایت آن بسیار سخت است، زیرا هم در سطح جامعه مورد اعتراض قرار میگیرد و هم در سطح نهادهای رسمی و حاکمیتی. اما آقای دعایی در کنشگری مرزی نقشش را به تمامی انجام داد و دلیلش هم این است که تمامی بزرگان علم و فرهنگ که در جاهای دیگر نقش نداشتند، در روزنامه اطلاعات نقش و جایگاه پیدا میکردند».
استاد ارتباطات با تاکید بر اینکه امروز آقای دعایی هم به مثابه خاطره و هم آرزو مورد نیاز ما است، افزود: «کاش افرادی مثل آقای تکثیر بشوند و اگر دعایی خودش رسانه بود، رسانهها هم بشوند مثل دعایی».
میراث دعایی
سیدحسین مرعشی دیگر سخنران این مراسم بود که گفت: «آقای دعایی، میراثهای گرانقدری دارد که یکی از بزرگترین آنها مشی ایشان در روزنامه اطلاعات است. او با بزرگواری در ارتباط با صاحبان اندیشه تلاش کرد تا روزنامه اطلاعات روزنامه اکثریت مردم ایران شود».
وی افزود: «خوشبختانه در حکمی که مقام معظم رهبری به آقای صالحی دادند، مشی آقای دعایی به عنوان مشی نظام پذیرفته شد و با حضور آقای صالحی، این میراث آقای دعایی به بهترین وجه پاسداری شده است و روزنامه اطلاعات به عنوان روزنامه ملی و مردمی تلقی میشود».
مرعشی بیان کرد: «میراث دوم آقای دعایی، میراث مادی ایشان است که نمونه آن چاپخانه بزرگ روزنامه اطلاعات و ساختمانهای موسسه است».
وی گفت: «متاسفانه خیلی از هملباسیهای آقای دعایی و حتی خیلی از غیرروحانیون که اهل فن بودند در دوران مسئولیت خود هیچ میراثی بهجا نگذاشتند. باید بپذیریم خیلی از ما خشت روی خشت نگذاشتیم و چیزی بنا نکردیم؛ اما آقای دعایی یک روحانی سازنده بود».
مرعشی افزود: «سال قبل بلافاصله بعد از فوت ایشان به فرزندان دعایی گفتم، آقای دعایی حیف شد رفت ولی خوشا به حالش. امروز هم عرض میکنم، دوستان و دلسوزان انقلاب و نظام! شرایط برای مردم بسیار سخت شدهاست. اگر محافظهکاری کنید و از مردم و جمهوری اسلامی دفاع نکنید، میترسم به نقطهای برسیم که نتوانیم نه از آقای دعایی و نه بزرگتر از او دفاع کنیم».
وی گفت: «آقای دعایی میان ما نیست، اما مسئولیتهای سیاسی و اجتماعی ما زیادتر شدهاند. باید طوری رفتار کنیم که در این کشور که به نام اهل بیت(ع) و حضرت امام رقم خورده است، بتوانیم از دعاییها ذکر خیر داشته باشیم».
شجاعت، حریت و آزادگی
در این مراسم یادبود، سید حسین دعایی فرزند مرحوم دعایی، در بخشی از سخنانش گفت: «برای نام این مراسم، پیشنهادهای مختلفی داشتیم اما همه روی صفت گرهگشایی حاج آقا اتفاق نظر داشتند. البته اگر شجاعت، حریت و آزادگی او نبود، قطعا این گرهگشایی بهعنوان صفت برجستهاش مطرح نمیشد. نمونۀ این گرهگشایی برای دکتر محمد امین ریاحی، وزیر کابینه بختیار در اواخر دوره پهلوی بود. مرحوم حاج آقا به عنوان مدیرمسئول روزنامه و نماینده ولی فقیه، وقتی متوجه شد در حق او جفایی صورت گرفته و ایشان فردی با خصوصیات اخلاقی و علمی بسیار ارزشمند است؛ بدون توجه به عواقبی که ممکن بود برایش پیش بیاید وارد میدان شد و مشکلات را حل کرد، از آبرویش مایه گذاشت و گرهگشایی کرد. این خصلت به همان آزادگی او برمیگردد. او شاگرد حضرت امام بود و این صفات را در مکتب او آموخته بود و در دامن مادری پرورش یافته بود که آزادگی در وجودش نهادینه بود».
وی افزود: «هر زمان مرحوم پدر احساس میکرد مشکلی برای کسی پیش آمده، عبایش را برمیداشت و میرفت سراغ حل آن مشکل. حاج حسن آقا در جایی گفت که آقای دعایی شبیه موسیقی فیلم است که موقع تماشای فیلم احساس نمیشود، بلکه درک میشود. به راستی آقای دعایی اینگونه بود؛ ما از کارهای دعایی چیزی نشنیدیم اما گرهگشاییهای او را احساس کردیم».
آیتالله سیدحسن خمینی، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه از دیگر سخنرانان این مراسم بودند که هریک از زاویهای به شخصیت و کارنامۀ زندهیاد دعایی پرداختند. در این مراسم همچنین، پیام تصویری آیتالله العظمی عبدالله جوادی آملی به مناسبت سالگرد درگذشت مرحوم دعایی برای حاضران سالن پخش شد.
نظر خود را بنویسید