فردای‌کرمان – پروین میرزاحسینی: بعد از گذشت سه سال سخت برای کشاورزان پسته‌کار کرمانی که به دلیل شرایط اقلیمی با خسارت‌های سنگینی مواجه شدند، امسال پیش‌بینی می‌شود 110 هزار تن پسته از سطح باغ‌های استان برداشت شود.
اما با وجود فراوانی محصول، بازار پسته این روزها با رکود جدی مواجه است و دلالان و واسطه‌گرها در نبود تجار حرفه‌ای و عدم فعالیت شرکت‌های بزرگ پسته، چشم طمع به محصول کشاورزی دوخته‌اند که برای جبران هزینه‌های بالای خود نیازمند فروش پسته است.
دبیر خانه کشاورز استان کرمان، خالی شدن بازار صادرات پسته از حضور بازرگانان به‌نام و دستورالعمل‌های سختگیرانه برای صادرات محصول را از مشکلات جدی این روزهای بازار پسته دانست و تاکید کرد که با وجود باقی ماندن 30 هزار تن پسته سال قبل در انبار و اضافه شدن بیش از 270 هزار تن محصول امسال، بازار راکد پسته با شرایط دشواری مواجه خواهد شد و کشاورزان با وجود محصول خوب، بزرگ‌ترین خسارت‌دیدگان این اقتصاد خواهند بود.
مهدی سیف‌الدینی، عواملی مانند الزامی شدن کد QR، انجام استانداردهای سختگیرانه برای صادرات و عدم نقدینگی تجار به‌نام را از دلایل رکود بازار بیان کرد و خواستار حمایت استاندار و نمایندگان دولت برای رفع موانع صادرات این محصول استراتژیک و ارزآور شد.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار فردای‌کرمان بیان کرد: «بعد از سه سال که به‌دلیل سرمازدگی، گرمازدگی و سیل، امسال تولید محصول وضعیت بهتری دارد و قرار است دسترنج کشاورز وارد بازار شود، با یک بحران برای قیمت پسته مواجه شدیم».
سیف‌الدینی توضیح داد: «متاسفانه بازار به چند دلیل دچار رکود شده و به دست دلالان که مقداری نقدینگی دارند، افتاده است و به هیچ‌وجه صادرکنندگان و تجّار به‌نام و شرکت‌های بزرگ در عرصۀ رقابت وارد نشدند».
مشکل بزرگ بازگشت ارز
وی افزود: «یکی از مشکلات مهم و اصلی که چندین سال بخش کشاورزی پیگیر رفع آن است، موضوع بازگشت ارز حاصل از صادرات پسته است. پسته اولین محصول صادراتی غیرنفتی کشور است که ارزآوری زیادی دارد اما بازار پسته دچار خودتحریمی‌های زیادی است و کسانی هستند که این بازار را کنترل می‌کنند که در نهایت تولیدکننده متضرر خواهد شد».
دبیر خانه کشاورز استان کرمان با اشاره به تفاوت قیمت زیاد ارز نیمایی و دلار آزاد، گفت: «صادرکنندگان ارز را به کشور می‌آورند و غیر از این هم کاری انجام نمی‌دهند اما بانک مرکزی در ازای ارز واردشده به صادرکننده ارز نیمایی می‌دهد و این موضوع سبب شده بازرگانان تمایلی برای صادرات نداشته باشند».
وی ادامه داد: «کشاورز باید با دلار آزاد هزینه‌های تولید را بپردازد و تمام یارانه‌های بخش کشاورزی نیز برداشته شده است اما فروش محصول با ارز نیمایی انجام می‌شود و این سیاست یک بام و دو هوا، مستقیم تولید را نشانه گرفته است».
سیف‌الدینی خاطرنشان کرد: «طی سال‌های گذشته بارها این موضوع بیان و پیگیری شده اما در کلان کشور با این مساله که ارز را به‌صورت آزاد و با نرخ آزاد به صادرکننده پرداخت کنند، موافقت نمی‌‌شود».
وی تاکید کرد: «مشکل بازگشت ارز سبب شده بسیاری از تجار از بازار خارج شوند و دلالان جای آن‌ها را گرفتند».
سنگ‌اندازی جدید بر سر راه صادرات پسته
دبیر خانه کشاورز استان کرمان الزامی شدن کد QR را از دیگر مشکلات بازار کنونی پسته بیان کرد و افزود: «کد QR برای این الزامی شده تا مبدا و مزرعۀ تولیدکنندۀ پسته مشخص باشد و اگر محصولی که صادر می‌شود در زمینۀ آفلاتوکسین یا باقیماندۀ سموم مشکل داشته باشد مشخص شود این محصول از چه جایی بارگیری شده است».
وی بیان کرد: «متاسفانه دریافت کد QR در حالی طی چند ماه اخیر الزامی شده است که هنوز زیرساخت‌های اجرای آن در کشور فراهم نشده است».
سیف‌الدینی با بیان این‌که 200 هزار بهره‌بردار کشاورزی در حوزۀ پسته استان کرمان فعال هستند، یادآور شد: «کشاورزان با اجرای این کد موافق هستند اما در سال‌جاری و در حالی که هنوز زیرساخت‌ها ایجاد نشده است، امکان اجرای آن وجود ندارد».
وی تاکید کرد: «برای فراهم کردن زیرساخت اجرای کد QR حداقل یک سال زمان نیاز است و الزامی شدن آن در فاصلۀ کوتاه تا برداشت محصول بدون فراهم کردن زمینۀ آن، سبب شد تا صادرکنندگان باز هم از بازار پسته عقب‌نشینی کنند».
دستورالعمل‌های سختگیرانه
دبیر خانه کشاورز استان کرمان ادامه داد: «موضوع دیگری که سبب ترک بازار پسته از سوی صادرکنندگان و تجار بزرگ شده است، الزامی کردن انجام آزمایشات مختلف مانند باقیماندۀ سموم، آفلاتوکسین و ... است، در حالی که در بسیاری از موارد پسته به کشورهایی صادر می‌شود که سختگیری در زمینۀ انجام این آزمایشات ندارند و حتی الزامی برای این موضوع قرار نداده‌اند».
وی خاطرنشان کرد: «فقط برخی کشورهای اروپایی در خصوص انجام آزمایشات سختگیرانه عمل می‌کنند و خودشان نیز قبل از ورود محصول به بازار کشورشان، برخی آزمایشات را روی پسته انجام می‌دهند».
سیف‌الدینی افزود: «با این وجود در داخل کشور الزاماتی برای صادرات محصول به تمام کشورها ایجاد شده و صادرکننده باید پروسه‌ای طولانی برای دریافت گواهی این آزمایشات طی کند».
وی توضیح داد: «آزمایشگاه‌های خصوصی که برای انجام این آزمایشات بر روی محصول پسته مشخص شده‌اند برای هر کدام از تست‌ها، هزینۀ گزافی از صادرکننده دریافت می‌کنند و این موضوع هم سبب شده تعدادی از صادرکنندگان از بازار پسته خارج شوند».
دست خالی تجّار
دبیر خانه کشاورز استان کرمان، عدم نقدینگی را مشکل دیگر بازار صادرات پسته بیان کرد و ادامه داد: «این مشکل باعث نفوذ بیشتر دلالان و پایین آمدن شدید قیمت پسته شده است که برای حل این مشکل باید به صادرکنندگان به‌نام و بزرگ استان تسهیلات پرداخت کنند تا صادرکننده بتواند برای خرید محصول اقدام کند و پسته را با قیمت مناسب از کشاورزان بخرد».
وی با تاکید بر این‌که باید برای تسهیل روند صادرات پسته هرچه سریع‌تر اقدام شود، گفت: «به نظر می‌آید یک جریان نفوذ به بازار پسته ورود کرده که هدف آن خشکاندن ریشۀ تولید است».
سیف‌الدینی خاطرنشان کرد: «پسته نقدینگی زیادی نیاز دارد، مشخص نیست دلالان و واسطه‌های خُرد به کجا وصل هستند و این نقدینگی را از کجا می‌آورند و پسته‌های جمع‌آوری شده را به چه کسی می‌فروشند».
وی یادآور شد: «کشاورزان سه سال پسته نداشتند و نقدینگی ندارند و مجبورند ظرف چند روز آینده پسته را وارد بازار کنند، در این میان دلالان با قیمت بسیار پایین این محصول را خریداری می‌کنند و سود اصلی به جیب واسطه‌‌ها می‌رود».
لزوم حمایت مسئولان
دبیر خانه کشاورز استان کرمان با اشاره به وجود 30 هزار تن پسته که از سال گذشته در انبارها مانده است، گفت: «پس از برداشت محصول امسال در کشور، حدود 300 هزار تن پسته آمادۀ صادرات خواهد شد و با توجه به شرایطی که بیان کردم، دولت، استاندار و نمایندگان استان کرمان باید برای حمایت از کشاورز و تسهیل روند صادرات برنامه‌ریزی کنند».
وی با بیان این‌که موانع زیادی سر راه صادرات پسته وجود دارد، اظهار کرد: «در حال حاضر پسته ایران به هند، روسیه، چین، آلمان و امارات صادر می‌شود و اگر موانعی مانند کد QR، بازگشت ارز، آزمایشات سختگیرانۀ صادراتی و مشکل کمبود نقدینگی بازرگانان رفع نشود، تولید و کشاورزی با مشکلات جدی مواجه خواهد شد».
سیف‌الدینی یادآور شد: «مسئولان باید برای پسته استان بازار پیدا کنند، کد QR را فعلا تعلیق کنند، نقدینگی به تجار تزریق کنند و به شرکت‌های بزرگ وام بدهند تا پسته را از کشاورز بخرند و با این کار به تولید و کشاورز کمک کنند». /پ
نظر خود را بنویسید