به مخاطب کنسرت‌های موسیقی احترام بگذاریم

فردای کرمان – دکتر پیروز ارجمند*: انجمن موسیقی استان کرمان به عنوان "نهاد صنفی و خصوصی" در استان کرمان در طی یک سال فعالیتش نگاهی جامع و تخصصی به صنعت-هنر موسیقی دارد و به عنوان بزرگترین انجمن تخصصی موسیقی با حدود 700 عضو متخصص موسیقی، بازوی مشورتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر دستگاه‌های متولی فرهنگ و هنر کرمان می‌باشد.

چندی پیش، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان خواستار ارایه مشاوره تخصصی برای برگزاری کنسرت‌ها شد. یکی از این موارد بررسی ضوابط و استانداردها برای صدور مجوز اجرا در سالن‌های اجرای موسیقی بود. برای برگزاری کنسرت محسن یگانه در سالن ورزشی فجر، انجمن موسیقی استان نظر مخالفش را نسبت به برگزاری کنسرت در این سالن ارائه کرد که در ادامه موارد مورد نظر را می‌توانید مطالعه کنید. مدیر کل ارشاد استان، جناب آقای اسحاقی بنا بر تشخیص کارشناسی انجمن، از صدور مجوز به این کنسرت خودداری کرد. ضمن حمایت از این تصمیم درست که بر حقوق مخاطبان موسیقی تاکید دارد. این انجمن بر استاندارد سازی همه‌ی سالن‌های موسیقی استان تاکید دارد و آمادگی دارد تا در استاندارد سازی سالن‌های موجود و ساخت سالن‌های جدید اهتمام ورزد.

در این یادداشت به دلایل این مخالفت و نظرات کارشناسی انجمن موسیقی می‌پردازم.

تصور کنید برای تماشای اجرای موسیقی به تالار وحدت رفته‌ایم. از در ورودی تا لابی و سالن و صحنه و کلیه امکانات آن در حد استاندارد قابل قبولی است. معماری و ساختار تالار وحدت ما را مکلف به رعایت خیلی از موارد می‌کند از جمله؛ پوشیدن لباس رسمی و رعایت آداب متناسب با شان هنر موسیقی. آیا این استانداردها در سالن‌های ورزشی هم وجود دارد؟ کنترل رعایت حقوق مخاطب بر عهده‌ی چه سازمانی است؟ بر اساس قانون، دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و ادارات کل ارشاد مسئولیت این امر را به عهده دارند.

متاسفانه در نبود سالن‌های کنسرت استاندارد، سالن‌های ورزشی و فضاهای باز جایگزین شده‌اند و بخش خصوصی نیز به دلیل نبود ضوابط و قوانین که تضمین کننده‌ی امنیت برای سرمایه گذاری است، رغبتی به ساخت سالن‌های موسیقی ندارد.

آنچه که بیش از هر چیزی در نگاه نخست مشاهده می‌شود؛ نبود ضوابط لازم و کافی و هم‌چنین رغبت لازم برگزار کنندگان به رفاه و شرایط استاندارد برای هنرمندان و مخاطبان است. گویی شرکت برگزار کننده تنها وظیفه‌اش اخذ مجوز و مدیریت صحنه برای اجرا و فروش است و سهمی برای حقوق مخاطب قائل نیست. در واقع حقوقی که باید برای مخاطب در نظر گرفت در حداقل میزان بوده است. علیرغم علاقه‌مندی مسئولان وزارت ارشاد برای مکلف کردن شرکت‌ها و گروه‌های موسیقی برای اجراهای استاندارد؛ اما عموما، لابی‌گری و فشار شرکت‌ها و ذینفعان کنسرت‌ها باعث شده امکان اجرای کنسرت‌های استاندارد وجود نداشته باشد.

در سال 1392 که مسئولیت دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به عهده داشتم بر اساس قانون، شرکت‌های برگزار کننده‌ی کنسرت و مدیران تالارهای موسیقی در کل کشور را مکلف به رعایت استانداردها و حفظ شان هنر موسیقی و مخاطبان آن کردم. بر همین اساس ضوابط و دستور العمل‌های لازم تهیه شد؛ هرچند فشارها و لابی‌گری بعضی از شرکت‌ها مانع برای اجرای این قوانین ایجاد می‌کرد.

در حال حاضر در 8 شهر استان کرمان کنسرت‌ها برگزار می‌شود. به جز "تالار فرهنگ و هنر کرمان"، سایر شهرها دارای سالن‌های تخصصی اجرای موسیقی نیستند. سالن‌های سینما، اجتماعات و فضاهای باز جایگزین سالن‌های استاندارد شده‌اند. آیا استانداردها و ضوابط ایمنی و رفاهی و خدماتی در این سالن‌ها رعایت می‌شود؟ نگاهی سطحی به "سالن ورزشی فجر کرمان" که سالها میزبان گروه‌های موسیقی بود، نشان از عدم توجه مدیران وقت ارشاد و برگزار کنندگان به حداقل‌های شرایط سالن موسیقی را دارد.

چند مورد از عدم استاندارد وشرایط لازم برای برگزاری مو سیقی در سالن ورزشی فجر کرمان را به اختصار اشاره می کنم؛

1. نبود پارکینگ کافی با دسترسی مناسب به ورودی سالن.
2. مدت زمان طولانی که مخاطب باید در فضای باز منتظر برای کنترل بلیط و ورود به سالن باشد.
3. نبود لابی برای انتظار و ورود تماشاگران.
4. نبود صحنه با دید مناسب و جایگاه ارکستر.
5. نبود سرویس‌های بهداشتی تمیز و کافی.
6. نبود صندلی‌های استاندارد و ارگونومیک با فاصله مناسب.
7. نبود تهویه مناسب.
8. نبود سیستم صوتی وپخش صدای مناسب و پرده‌های اکوستیکی.
9. نبود امکانات نورپردازی و تلویزیون‌های ثابت.
10. ایمنی جمعیت و مدیریت بحران و خطر طولانی شدن زمان تخلیه سالن در صورت بروز حادثه.
11. نبود بک استیج برای نوازندگان و خواننده.
12. نبود صحنه مناسب و ایمن، عدم رعایت استانداردهای ملی مربوط به ایمنی ساختمان و آتش‌نشانی اعم از؛ سیستم اعلام و اطفای حریق، الکتریکی و فنی، ایمنی پشت صحنه و تجهیزات، در های خروج اضطراری و مسیرهای فرار روشن و بدون مانع.
13. نبود نیروهای متخصص برای مدیریت و خدمات سالن‌های موسیقی

این‌ها بخشی از مشکلات مربوط به سالن ورزشی فجر کرمان است که در خیلی از سالن‌های دیگر نیز مصداق دارد.

باید اهتمام مدیر کل محترم ارشاد کرمان به رعایت حقوق و استانداردها و رعایت قوانین را ار ج نهاد و امیدوار بود با تشویق بخش خصوصی به ساخت پردیس‌های هنری که توجیه اقتصادی نیز دارد و ایجاد تسهیلات و رفع موانع شاهد ساخت سالن‌های موسیقی در تمامی شهرهای استان کرمان باشیم.

*موسس و رئیس هیات مدیره انجمن موسیقی استان کرمان

مدیرکل اسبق دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی